Monstera jest niezaprzeczalnie najmodniejszą i najbardziej pożądaną rośliną w rozwijającym się trendzie „urban jungle”. Zobacz, jak o nią dbać, by jak na monsterę przystało, osiągnęła monstrualne wymiary!
Monstera jest pnączem pochodzącym z lasów tropikalnych. Pnie się po drzewach lub po podłożu w poszyciu lasu. Skąd wzięła się w twoim domu? Zapewne masz ją ze względu na piękne, ogromne, dziurawe liście, które niezwykle efektownie się prezentują. A czy wiesz, jak dbać o monsterę? Jak często ją podlewać? W którym miejscu ustawić doniczkę? Czym nawozić, by rosły nowe liście? Przeczytaj, by dowiedzieć się tego wszystkiego.
Monstera – odmiany
Choć monstera najczęściej kojarzy się z gatunkiem monstera dziurawa (Monstera deliciosa), jest o wiele więcej odmian tej rośliny. Ich wspólną cechą są dziurawe liście, choć i od tej reguły bywają wyjątki. Wszystkie monstery mają postać pnączy, choć nie zawsze widać to na pierwszy rzut oka. Jednak gdy osiągają odpowiednie wymiary, zwykle potrzebują podpory do dalszego prowadzenia. A czym się różnią?
Monstera dziurawa
Zdecydowanie najbardziej znany gatunek monstery. Charakteryzuje się dużymi liśćmi o średnicy do 60 cm. Młode liście są jasnozielone, ciemnieją z biegiem czasu, a na ich powierzchni pojawiają się charakterystyczne wcięcia i dziury. Początkowo rośnie bardzo szybko, później wzrost jest coraz wolniejszy. W warunkach domowych może osiągnąć nawet 300 cm, jednak potrzebuje na to nawet kilkunastu lat. Charakterystycznym elementem monstery dziurawej są korzenie powietrzne występujące na pędach. Dodają tej egzotycznej roślinie charakteru oraz ułatwiają pięcie się w górę.
Odmiany kolekcjonerskie monstery dziurawej
Monstera dziurawa to nie tylko zielona roślina o charakterystycznych liściach z dziurami. To także cenne odmiany kolekcjonerskie jak monstera biała (Monstera deliciosa Variegata) czy monstera „Thai Constellation”. Monstera biała zachwyca nietuzinkowym pstrym ubarwieniem. Bezchlorofilowa, kremowa struktura tkanek może obejmować fragmenty liści lub nawet całe blaszki wraz z kawałkiem pędu. Monstera „Thai Constellation” jest jeszcze większym rarytasem. Unikatowa, poszukiwana i bardzo cenna odmiana. Swoją nazwę zawdzięcza niezwykłemu ubarwieniu, które przypomina kremowe gwiazdozbiory na zielonym liściu. Cena monstery „Thai Constellation” sięga nawet kilku tysięcy złotych.
Monstera adansonii
Monstera adansonii ma pokrój pnącza i najlepiej prezentuje się prowadzona przy podłużnych podporach. Jej liście są silnie perforowane – dziury mogą zajmować nawet 50% powierzchni liścia. Blaszka liściowa jest sztywna, cała i może mieć pofalowany brzeg. Perforacje odchodzą od nerwu liściowego pod skosem i przybierają postać podłużnych i owalnych otworów. Młode liście są jasnozielone, jednak z czasem ciemnieją.
Monstera pinnatipartia
To niezwykle rzadka odmiana monstery poszukiwana przez kolekcjonerów. Młode liście nie mają dziur. Wraz z wiekiem wytwarzają się bardzo głębokie wcięcia, których jest coraz więcej. Jest pnączem, które idealnie czuje się przy pionowej podporze. Pomimo dużej ilości wcięć sięgających samego nerwu głównego, liście są sztywne i zachowują kształt.
Monstera dubia
Ta monstera nie jest podobna do reszty. Przede wszystkim nie ma dziur w liściach. Na blaszce liściowej znajdują się srebrzyste nerwy na zielonym tle. Jest typowym pnączem, które ciasno oplata podporę. Zachowuję się jak bluszcz. Ciekawym sposobem jest prowadzenie jej po płaskiej desce – liście układają się regularnie, pięknie się prezentując. To kolejny rarytas dla kolekcjonerów.
Monstera karstenianum
To niezwykle efektowne pnącze, które bardzo szybko rośnie, osiągając nawet 4–5 m długości. Można ją prowadzić przy podporze lub pozwolić pędom swobodnie zwisać, by utworzyły gęste kaskady z efektownymi liśćmi. Blaszki liściowe nie mają perforacji. Są duże, mięsiste, zielone z jaśniejszymi plamami tworzącymi marmurkowy wzór. Monstera karstenianum prezentuje się niezwykle okazale.
Jak dbać o monsterę?
Monstera nie jest rośliną bardzo wymagającą. Świetnie sprawdzi się w uprawie amatorskiej, ponieważ potrafi zaadaptować się nawet do niesprzyjających warunków. Nieźle radzi sobie z zacienieniem, przesuszeniem czy różnicami temperatur. Jednak odpowiednią pielęgnacją sprawisz, że monstera będzie rosła naprawdę bujnie i gęsto.
Stanowisko dla monstery
Monstera lub stanowisko zacienione, bez bezpośredniego narażenia na działanie promieni słonecznych. Lepiej będzie czuła się wewnątrz pomieszczenia, gdzie światło jest rozproszone. Zbyt ostre słońce może spowodować poparzenia liści. Jednak zbyt mało światła może sprawić, że liście będą niewielkie i nie będą miały charakterystycznych wcięć i perforacji. Zakres temperatur, w których monstera może być uprawiana, jest dość szeroki. Roślina jest w stanie przystosować się do temperatury od 15 do 30°C. Optymalna temperatura dla niej to 20°C. W niskich temperaturach monstera po prostu przestaje rosnąć.
Podlewanie monstery
Podlewanie to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Monsterę zdecydowanie łatwiej jest przelać niż ususzyć. W okresie letnim podlewaj ją raz w tygodniu, pamiętając, aby po godzinie wylać wodę, która zbierze się w podstawce. Zapobiegniesz gniciu korzeni. Jesienią i zimą należy znacznie ograniczyć podlewanie. W tym czasie najlepiej sprawdzać stan podłoża – jeśli wierzchnia warstwa jest całkowicie przeschnięta, należy dostarczyć roślinie wody.
Monstera naturalnie występuje w klimacie bardzo wilgotnym, dlatego w twoim domu też potrzebuje odpowiednio wilgotnego powietrza. Są trzy proste sposoby, jakimi możesz to osiągnąć:
- zraszaj liście miękką wodą dwa razy w tygodniu;
- postaw roślinę w pobliżu nawilżacza powietrza;
- ustaw w pobliżu rośliny podstawkę wypełnioną keramzytem i wodą.
Podłoże dla monstery
Podłoże dla monstery powinno być lekkie i przepuszczalne, tak, aby woda nie gromadziła się w ziemi. Możesz skorzystać z gotowego podłoża do monster oferowanego w sklepach lub samodzielnie przygotować tak zwany „bigos” – mieszankę ziemi uniwersalnej z piaskiem, perlitem, keramzytem i korą kokosową.
Przesadzanie monstery
W przypadku monster przesadzanie jest niezwykle istotne, ponieważ ze względu na szybki wzrost, rośliny te zużywają duże ilości składników mineralnych. Młode rośliny należy przesadzać raz w roku. Starsze, bardzo duże okazy – raz na 2–3 lata. Jeśli widzisz, że ziemi w doniczce z biegiem czasu ubywa, koniecznie ją uzupełnij. Najlepszym terminem przesadzanie monstery są miesiące wiosenne. Pamiętaj też, by po wymianie podłoża nie podlewać rośliny przez 48 godzin.
Rozmnażanie monstery
Rozmnażanie monstery nie jest trudne. Sadzonki do ukorzenienia uzyskuje się poprzez ucięcie części wierzchołkowej rośliny pod węzłem – w miejscu, z którego wyrastał liść. Dobrze, by sadzonka miała przynajmniej 2 liście, musi mieć także wykształcony korzeń powietrzny. Roślinę umieszcza się w wodzie tak, aby korzeń powietrzny był ponad jej powierzchnią. Do naczynia możesz dodać dwie rozgniecione tabletki węgla aktywnego, który zapobiega powstawaniu chorób grzybowych. Nieco trudniejszą metodą jest rozmnażanie monstery przez odkłady powietrzne. Wystarczy naciąć kilkuletni pęd w kilku miejscach i obłożyć mchem oraz ziemią. Całość należy owinąć folią i zaczekać do momentu wytworzenia korzeni. Gdy są już wykształcone, pęd można uciąć i posadzić w ziemi.
Problemy w uprawie monstery
Choć monstera nie jest trudna w uprawie, czasem coś może cię zaniepokoić. Jakie są najczęściej spotykane problemy?
- Brązowe końcówki liści. Pomimo że cierpliwie znosi suche powietrze, w ekstremalnych warunkach i ona może zaprotestować. Jeśli chcesz tego uniknąć, pamiętaj o regularnym zraszaniu liści miękką wodą. Dobrym pomysłem jest także umieszczenie w pobliżu rośliny nawilżacza powietrza lub podstawki z wodą i keramzytem. Zimą nie należy stawiać jej blisko kaloryfera.
- Żółknące liście. Monstera lubi wilgotne powietrze, ale nie znosi zbyt mokrej ziemi. Podlewaj ją regularnie, ale niezbyt często, szczególnie w zimie. Ważne, by przed kolejnym podlaniem ziemia zdążyła przeschnąć. W innym wypadku korzenie zaczną gnić, a liście twojej rośliny żółknąć.
- Brązowe plamy na liściach. Przelanie, brak odpowiedniego drenażu czy otworów odpływowych w doniczce mogą doprowadzić do choroby grzybowej. Na liściach pojawiają się charakterystyczne brązowe plamy otoczone żółtą obwódką. Takie zainfekowane liście należy usunąć, a roślinę odizolować, żeby infekcja nie przeniosła się dalej. Następnie roślinę trzeba spryskać fungicydem. Możesz także przygotować naturalny środek do walki z grzybem – dwa ząbki czosnku wrzuć na 12 godzin do wody, którą następnie opryskasz roślinę.
- Szkodniki. Najczęściej monsterę atakują przędziorki, wciornastki oraz wełnowce. W przypadku szkodników warto zastosować oprysk oraz mechaniczne usuwanie ich z liści.
Cena monstery
Ile kosztuje monstera? To zależy od wielu czynników – nie tylko od rozmiaru rośliny, ale przede wszystkim jej gatunku i odmiany. Niewielką monsterę dziurawą możesz kupić nawet za kilkanaście złotych w markecie. Większy okaz, który ma już wykształcone dziurawe liście, może kosztować około stu złotych. Kilkaset złotych zapłacisz za odmianę big form, której liście dorastają do 70 cm. Odmiany kolekcjonerskie, jak monstera biała, mogą kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Bardzo popularne jest kupowanie w sieci sadzonek ukorzenionych przez innych miłośników tego gatunku. W taki sposób można dostać odmiany kolekcjonerskie nawet za 200–300 złotych.
Monstera, ze względu na swoje duże, dziurawe liście jest niezwykle efektowną rośliną. Nic dziwnego, że w ostatnich latach skradła serca wielu miłośników zielonej miejskiej dżungli. Wiesz już wszystko, by pięknie rosła również w twoim domu!
