Malina to bardzo soczysty owoc o wyjątkowym smaku. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że krzew owocowy występuje w różnorodnych odmianach. Poznaj najciekawsze warianty malin oraz warunki uprawy i niezbędne zabiegi pielęgnacyjne!
Nie ulega wątpliwości, że owoce, oprócz bezsprzecznych walorów smakowych, charakteryzują się również właściwościami zdrowotnymi. Mnogość różnych gatunków i odmian sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie. Owoce różnią się wyglądem, kolorem, smakiem i zapachem. Jedne są wskazane do spożywania przez diabetyków, a inne wręcz przeciwnie. W tym artykule przyjrzymy się uprawie malin. Malina to krzew owocowy wchodzący w skład grupy gatunków z rodzaju Rubus L. Niepozorne owoce najlepiej smakują zerwane prosto z krzaka. Sprawdź, jak dbać o krzewy i zacznij uprawiać maliny w przydomowym ogródku!
Jeżyna (Rubus L.)
Jeżyna jest rodzajem roślin z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.). Do rodzaju roślin zaliczają się wieloletnie krzewy i byliny. Rubus L. dzielony jest na liczne gatunki. Ich liczba różni się w zależności od ujęcia systematycznego. Według niektórych istnieje ich nawet 400. W Polsce wyróżnia się od 50 do 90 gatunków jeżyn. Gatunki europejskie charakteryzuje się bezzapachowymi, owadopylnymi kwiatami. Można je spotkać na stanowiskach zarówno zacienionych, jak i słonecznych. Jednak to właśnie promienie słoneczne sprawiają, że jeżyny lepiej kwitną i owocują. Preferują podłoże żyzne.
Malina – popularny krzew owocowy
Malina to grupa gatunków z rodzaju Rubus L. Krzewy malin charakteryzują się zielonymi liśćmi, które posiadają białawy spód. Pędy tych roślin są stosunkowo wiotkie i dorastają nawet do 2 m wysokości. Krzewy zwykle owocują na pędach dwuletnich, jednak istnieją też odmiany owocujące na pędach jednorocznych. Zbiór owoców zazwyczaj nie ogranicza się do kilku tygodni, a okres zależy od konkretnej odmiany. Owoce składają się z licznych pestkowców, które do siebie przylegają. Ich barwa jest zazwyczaj czerwone, jednak u niektórych odmian występują owoce w odcieniach czarnego, purpurowego, żółtego i białawego.
Odmiany malin
Maliny możemy podzielić na różne gatunki. Do gatunków rodzimych w Polsce zaliczamy:
- malina kamionka;
- malina moroszka;
- malina tekszla;
- malina właściwa.
Poza granicami naszego kraju wyróżniamy gatunki o nazwie:
- malina omszona;
- malina zachodnia.
Należy jednak pamiętać, że istnieje bardzo dużo różnorodnych odmian malin. Różnice widoczne są nie tylko w wyglądzie owoców, ale również w okresie i długości owocowania. Z ciekawszych odmian możemy wskazać:
- „Beskid”;
- „Polana”;
- „Poranna Rosa”;
- „Polka”;
- „Benefis”;
- „Golden Queen”;
- „Jewel”;
- „Polesie”;
- „Rubin”.
Jak uprawiać malinę właściwą?
W tym artykule przedstawimy warunki uprawy maliny właściwej. Poszczególne odmiany zazwyczaj pielęgnuje się w podobny sposób, jednak różnice mogą wynikać z innego okresu dojrzewania i czasu owocowania. Malina właściwa kwitnie od maja do sierpnia. Wytwarza przy tym sporo kwiatostanów, które składają się z białych niepozornych kwiatów. Owocowanie zazwyczaj rozpoczyna się w lipcu i kończy w sierpniu. W przypadku odmian jesiennych jest to wrzesień-październik. Owocami są połączone ze sobą pestkowce, które mogą mieć barwę czerwoną, żółtą lub czarną. Malina właściwa jest rośliną miododajną. Krzew owocowy uprawia się z sadzonek.
Uprawa maliny właściwej – stanowisko i podłoże
Krzewy dziko rosną w lasach, zaroślach i zboczach wzniesień do 2000 m n.p.m. Maliny preferują słoneczne, ciepłe i przewiewne stanowiska. Warto również osłonić je przed wiatrem. Zapewnienie takiego miejsca pozwoli skutecznie zapobiec występowaniu chorób grzybowych. Krzewy owocowe powinny być uprawiane na podłożach żyznych, próchniczych i średnio wilgotnych o lekko kwaśnym odczynie (pH od 5,5 do 6,5). Absolutnie nie należy wysadzać malin na glebach piaszczystych, suchych lub narażonych na okresowe zalewanie. Zbyt mocno namoczone podłoże może prowadzić do szybkiego gnicia korzeni. Roślina jest mrozoodporna i niestraszne jej przymrozki.
Pielęgnacja – nawożenie i podlewanie
Bardzo ważne jest regularne podlewanie roślin. Odpowiednie nawodnienie wpływa bowiem na wielkość plonu. Krzewy owocowe powinny być również nawożone organicznie. Dobrze sprawdzi się też nawóz mineralny. Wczesną wiosną i na początku lata warto zastosować nawóz azotowy o spowolnionym działaniu, natomiast jesienią i zimą – nawóz potasowy i fosforowy. Istotnym zabiegiem jest też systematyczne odchwaszczanie malin. Można pomyśleć również o ściółkowaniu gleby w rzędach i między nimi – pozwoli to ograniczyć zachwaszczanie i wyparowywanie wody. Odpowiednia pielęgnacja zmniejszy ryzyko wystąpienia problemów, takich jak: zamieranie pędów czy gnicie owoców.
Kiedy przycinać maliny?
W zależności od odmiany krzewy te mogą dorastać nawet do 2,5 m wysokości. Roślina tworzy pokrój wzniesiony. Pokryte kolcami pędy zwykle jednak się pokładają. Znajduje się na nich sporo ostro piłkowanych liści, które zazwyczaj zasłaniają owoce. Krzewy owocowe wymagają przycinania. Jest to proces nieco skomplikowany i jest zależy od wielu czynników (odmiana czy rodzaj pędów). Letnie odmiany należy przycinać jesienią lub wiosną. Usuwa się wtedy wszystkie pędy dwuletnie po zakończeniu ich owocowania. Pozostawione pędy należy zawinąć na drutach. W jesiennych odmianach zabieg przeprowadza się po jesiennym owocowaniu. Pędy wycina się tuż przy ziemi.
Choroby i szkodniki
Roślina ma dość duże wymaga stanowiskowe i glebowe. Jest pospolita na całym obszarze Polski. Maliny najlepiej rozwijają się na równinach i lekkich stokach osłoniętych od wiatrów. Krzewy owocowe malin niestety nie są odporne na choroby. Bywają też chętnie atakowane przez szkodniki. Najczęstszymi chorobami, które dotykają roślinę są:
- szara pleśń;
- antraknoza;
- zamieranie pędów;
- mączniak prawdziwy;
- zgorzel pędów.
Szkodniki, które mogą pojawić się na krzewach to m.in.:
- mszyce;
- kistniki malinowce;
- kwieciaki malinowce;
- przezierniki malinowce;
- pryszczarki łodygowe.
Jak poradzić sobie z chorobami i szkodnikami?
Zarówno z chorobami, jak i szkodnikami można walczyć w dwojaki sposób. Jednym z nich są naturalne produkty, z których można przygotować rozmaite mikstury. Na mszyce świetnie sprawdzi się napar z tytoniu, odwar z krwawnika, napar z mniszka lekarskiego czy napar ze szczawiu. Na każdą przypadłość znajdziesz mnóstwo skutecznych porad w internecie. Jeśli jednak zdecydujesz się na gotowe chemikalia, w sklepie ogrodniczym wystarczy kupić odpowiedni środek grzybobójczy lub owadobójczy do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego. Składniki aktywne zawarte w preparatach są w stanie zniszczyć szkodnika i wyeliminować chorobę.
Owoce maliny – zbiory
Maliny są nie tylko pyszne, ale również zdrowe. Zawierają magnez, potas, wapń i żelazo oraz witaminy, takie jak:
- C;
- E;
- B1;
- B2;
- B6.
Liście malin są dodatkowo wzbogacone o:
- garbniki;
- flawonoidy;
- kwasy organiczne;
- związki żywicowe.
Od wielu lat znane są ze swoich właściwości zdrowotnych. Stosuje się je jako środek leczniczy przy przeziębieniach i przemarznięciach. Znajdują też oczywiście zastosowanie w kuchni – mogą być spożywane na surowo lub wykorzystywane do produkcji przetworów. Owoce są niezwykle delikatne, dlatego należy zbierać je bardzo ostrożnie. Najlepiej na zbiory wybrać słoneczny dzień.
Malina jest bardzo charakterystycznym i cenionym owocem pod względem walorów smakowych i właściwości zdrowotnych. Jej uprawa jest nieco skomplikowana i wymaga wykonywania kilku zabiegów pielęgnacyjnych. Warto jednak stworzyć odpowiednie warunki w przydomowym ogrodzie, by zebrać obfite plony. Ekologiczne owoce będą nie tylko smakowite, ale również znacznie zdrowsze od kupnych.
