Jarząb szwedzki jest łatwy w uprawie w przydomowym ogrodzie. Funkcję dekoracyjną może pełnić przez cały rok. Mimo dosyć dużych rozmiarów często można się z nim spotkać w mieście, gdzie zdobi parki oraz aleje. Zobacz, co warto wiedzieć o jego uprawie!
Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) należy do rodziny różowatych. Występuje głównie w Europie. W Polsce można się na niego najczęściej natknąć w nadbałtycki lasach, ale za sprawą rozsiewania się drzew uprawianych na terenach zieleni, rozprzestrzenił się już właściwie na cały kraj. Uprawiany jest w celach ozdobnych od końca XIX wieku. Jarząb szwedzki jest ceniony za sprawą swojego wyglądu, szybkiego wzrostu oraz niskich wymagań glebowych.
Jarząb szwedzki – charakterystyka
Jest to wysoki krzew lub średniej wielkości drzewo, które ma pokrój krzaczasty. Korona jest szeroka i gęsta, dorasta czasem nawet do 7 metrów szerokości. Drzewo osiąga wysokość do 20 metrów. Jarząb szwedzki ma bardzo silny i głęboki system korzeniowy. Młode pędy w drugiej połowie lata są filcowato owłosione i szare, zimą nagie. Pąki mają kolor zielony lub brązowy, są lepkie i owłosione na brzegach łusek. Liście są pojedyncze o kształcie eliptycznym, osiągają długość około 10 centymetrów. Drzewo kwitnie w maju, w wyniku czego powstaje kwiatostan. Owoce jarzębu szwedzkiego mają kształt kulisty, a ich średnica to około 13 milimetrów – dojrzewają we wrześniu lub w październiku.
Jarząb szwedzki – uprawa
Jest to gatunek łatwy w uprawie i można go z powodzeniem zasadzić w ogrodzie. Najlepiej jednak wybrać dla niego miejsce nasłonecznione i suche. Gleba powinna mieć odczyn zasadowy i być piaszczysta. Drzewo nie lubi gleb o charakterystyce bagiennej. Ma dużą odporność na zasolenie, wiatr oraz suszę. Wszystkie te cechy sprawiają, że jest bardzo często widywanym drzewem parkowym.
Jarząb często jest szczepiony na pniach jarzębiny lub głogu i wykorzystywany do tego, by obsadzić aleje. Jest to drzewo wysoce odporne na mróz, zanieczyszczenia i susze. Doskonale sprawdza się w ogrodzie. Wiosną i jesienią jego liście nabierają wyjątkowego koloru, co sprawia, że jarząb ma wysokie walory dekoracyjne. W ogrodzie można stworzyć z nim ciekawe aranżacje, łącząc go z ostrokrzewem.
Sadzenie
Drzewo dorasta do dosyć dużych rozmiarów, więc wybierając dla niego miejsce, musisz zwrócić uwagę na to, czy będzie miało dostatecznie dużo przestrzeni na rozwój. Staraj się, aby drzewo znajdowało się możliwie daleko od budynku. Najlepszym okresem na zasadzenie rośliny będzie październik, listopad lub wczesna wiosna. Sadzonkę posadzić należy około 10 centymetrów głębiej niż rosła w pojemniku. Dół powinien wypełniony być żyznym podłożem. Sadzonkę warto przywiązać do podpory, która będzie utrzymywała drzewko aż do odpowiedniego zakorzenienia.
Pielęgnacja
Chociaż roślina jest dosyć odporna na brak wody, to podczas dużej suszy trzeba ją podlewać. Młode drzewka warto nawozić obornikiem. Zimą należy wykonywać przycięcie sanitarne, czyli usunąć martwe i chore pędy oraz gałęzie. Jarząb szwedzki jest odporny na choroby i szkodniki, w tym także zarazę ogniową, która atakuje rośliny z rodziny różowatych. W nielicznych przypadkach może zostać porażony przez parch lub też zaatakowany przez przędziorka.
Owoce jarzębu szwedzkiego
Owoce krzewu są doskonałym źródłem:
- witaminy C;
- beta-karotenu;
- garbników;
- antocyjanów;
- kwasów organicznych;
- magnezu;
- wapnia;
- cynku;
- żelaza.
Owoce są stosowane w profilaktyce miażdżycy, nadciśnienia, kamicy żółciowej, cukrzycy oraz nadciśnienia. Mają działanie moczopędne. Nie można ich jednak jeść na surowo, ponieważ zawierają kwas parasorbinowy, który jest trujący dla człowieka. Aby owoce były zdatne do spożycia, należy je zamrozić, ususzyć lub sporządzić z nich przetwory w postaci dżemów, konfitur lub musów owocowych. Zdarza się, że z owoców jarzębu szwedzkiego wykonuje się nalewki.
Jeżeli zastanawiasz się nad zasadzeniem drzewa w swoim ogrodzie, ale jednocześnie boisz się, że nie podołasz jego pielęgnacji, to powinieneś wybrać właśnie jarząb szwedzki. Nie ma on wysokich wymagań glebowych, a z jego pielęgnacją poradzi sobie nawet początkujący ogrodnik.
