Na świecie rozróżnia się niemal 1000 gatunków z rodzaju Rhododendron. Dziko rosnące krzewy tej rośliny spotyka się najczęściej w Azji, Europie i Ameryce Północnej oraz Południowej. W pewnych strefach geograficznych rosną jedynie tam spotykane odmiany, które z tego powodu nazywa się endemitami. Również w Polsce rododendron jest dziko żyjącą rośliną.
Rododendron, różanecznik a może azalia – jak je odróżnić?
Chociaż różanecznik jest oficjalną nazwą gatunku opisywanych roślin, nadal rozróżnia się je pod kątem nazewnictwa. Powodem tego jest różna specyfikacja roślin wewnątrz samego gatunku. I tak np. rododendron i różanecznik to w zasadzie jeden typ rośliny. Wyróżnia się liśćmi stale zielonymi, które nie opadają na zimę. Dodatkowo są skórzaste, czyli niezwykle błyszczące i grube. Azalie natomiast zazwyczaj zrzucają swoje liście przed zimą lub, w niektórych przypadkach, zostawiają ich część na tę porę roku. Są też o wiele cieńsze i delikatniejsze.
Różaneczniki i ich najpiękniejsze odmiany
Czy da się jednoznacznie orzec, które z mnóstwa gatunków rododendronów są najpiękniejsze? Podejmiemy się tego trudnego zadania i wyszczególnimy te, które są najczęściej wybierane do przydomowych ogrodów. Wśród nich swoje miejsce posiadają następujące odmiany różaneczników:
- Rhododendron „Andantino” – rododendron, który bardzo często znajduje się na prywatnych posesjach i w parkach. Charakteryzuje się niewielkimi rozmiarami (1,2 m wysokości i 1,4 m szerokości), a także silnym i niezwykle barwnym kwitnieniem. Jest odmianą mrozoodporną i wczesnokwitnącą.
- Rododendron królewski – różanecznik, który ma aż 8 odmian. To polski gatunek wyhodowany na bazie odmiany fińskiej „Helsinki University”. Swoje nazwy bierze od wybitnych królów Polski. Wszystkie z nich kwitną w maju i są silnie mrozoodporne.
- Rododendron na pniu – odmiana posiadająca bardzo długi pień w stosunku do całej wysokości rośliny. Króluje w polskich przydomowych ogrodach. Ma zwykle nieco ponad 1 metr wysokości i kwitnie we wszystkich barwach różu i czerwieni.
Rododendrony w ogrodzie – jak je uprawiać?
Jeśli masz rękę do roślin i nieczęsto zdarza ci się zmieniać koncepcję ogrodu, rododendron może w nim kwitnąć latami. To wieloletnia roślina o niezwykle ujmujących kwiatach i pięknych rozłożystych kształtach. Aby rododendrony w ogrodzie nie chorowały, musisz je odpowiednio usytuować i pielęgnować. To krzewy kochające półcieniste stanowiska, niektóre z nich bardzo nie lubią wiatru. Wiele odmian różaneczników jest mrozoodpornych, dlatego nie trzeba martwić się o ich przezimowanie. Warto uważać na niezwykle płytki i wrażliwy system korzeniowy.
Rododendron – stanowisko i najlepsza gleba
Wybierając miejsce dla swoich rododendronów, nie zapominaj, by nie sadzić ich w pełnym słońcu. Różanecznik nie lubi być wystawiany na długo oddziałujące promienie słoneczne. Po części ma to związek z tendencją do przesychania wystawionej na słońce ziemi i koniecznością zapewnienia rododendronowi odpowiedniej wilgotności podłoża. Dlatego stanowisko powinno być wolne od wiatru, najlepiej półcieniste i mające kwaśny odczyn gleby. Najodpowiedniejszym przedziałem pH dla tej rośliny będzie 3,5-5. Dla uzyskania takiego odczynu posłuż się kompostem naturalnym na bazie igliwia lub torfu. Możesz wykorzystać też specjalnie wyselekcjonowaną dla tych roślin ziemię ze sklepu ogrodniczego.
Jak sadzić rododendrony w swoim ogrodzie?
W kwestii sadzenia rododendron jest bardzo wymagającą rośliną. Istotne są wskazówki dotyczące miejsca i rodzaju gleby, ale trzeba też wziąć pod uwagę samą technikę sadzenia. Rododendrony w ogrodzie umieszcza się w dołkach o rozmiarze co najmniej dwa razy większym niż bryła korzeniowa. To bardzo ważne, by zachować te proporcje i nie rozrywać bryły wyjętej z doniczki. Na samo dno należy wysypać kwaśny kompost lub ziemię do rododendronów. W ten sposób zapewnisz roślinie kwaśny odczyn gleby i pozwolisz jej na zdrowy wzrost. Samo sadzenie powinno odbywać się na wiosnę z powodu długotrwałego ukorzeniania się krzewu.
Podlewanie i ściółkowanie rododendronów – jak przebiega?
Zacznijmy od tego, że różanecznik wymaga stale wilgotnego podłoża. W połączeniu z rozbudowanym, ale niezwykle płytko umiejscowionym systemem korzeniowym należy pamiętać, by bardzo często podlewać tę roślinę. Dobrym pomysłem jest umiejscowienie jej w naturalnie wilgotnym miejscu w ogrodzie, np. w okolicy oczka wodnego. Aby rododendron skutecznie przezimował, należy zapewnić mu odpowiednio większą dawkę wody jesienią, aby mógł zgromadzić ją w zapasie.
Ściółkowanie rododendrona spełnia dwie najważniejsze funkcje – zatrzymuje wilgoć w podłożu i sprzyja zakwaszeniu gleby. Bardzo dobrze sprawdzi się do tego celu torf lub inne materiały naturalne np. z drzew iglastych. Uprawa rododendronów wymaga cyklicznej zmiany ściółki przynajmniej 2 razy do roku. Dzięki temu zapewnisz roślinie stały dopływ substancji odpowiadających za uzyskanie niskiego pH.
Kiedy i jak często nawozić rododendrony?
Do obfitego kwitnienia rododendron potrzebuje wielu składników odżywczych. Dlatego należy wykonywać regularne nawożenie przy użyciu nawozów kwasowych. Jeśli nie masz pewności co do konkretnych składników, po prostu wybierz mieszankę skomponowaną dla różaneczników. Proces nawożenia powinien regularnie odbywać się od początku maja aż do końca lipca. Pamiętaj, że nie można sypać nawozu na zapas – rośliny te nie lubią przenawożenia. Najlepiej wzmacniać roślinę przy użyciu niewielkich dawek substancji.
Rododendrony w ogrodzie. Kwiat rododendronu
To właśnie dla okazałych i niezwykle barwnych kwiatów sadzimy w ogrodach rododendrony. Charakteryzują się bujnymi kwiatostanami umieszczonymi w górnej części łodygi. Grona kwiatowe są zbudowane z kilku do kilkudziesięciu kwiatów obu płci. Rododendron kwitnie w kolorach od białego przez różowy i żółty po silnie czerwony i fioletowy. Zwykle pierwsze kwiaty rododendronów można zaobserwować już w kwietniu, jednak najbardziej intensywny okres kwitnienia przypada na maj.
Rododendron – przycinanie rośliny
Co do zasady, rododendron jest rośliną niewymagającą przycinania. Oczywiście po okresie wegetacji znajdą się na nim uschnięte zdrewniałe pędy, które należy usuwać. Można robić to sekatorem ręcznym lub po prostu wyłamywać martwe pędy. Dopuszcza się jednak przycinanie formujące kształt. Powinno się to odbywać w zimie, po okresie największych mrozów. Formowanie obejmuje przerośnięte pędy, które skraca się przy wierzchołkach ponad linią liści. Ponieważ rododendron nie wymaga przycinania, niektórzy ogrodnicy zupełnie nie formują swoich krzewów.
Różanecznik – choroby i szkodniki
Podobnie jak inne rośliny, również rododendron wymaga ochrony przed chorobami i szkodnikami. Najczęściej krzewy tej rośliny atakuje:
- Mączniak prawdziwy azalii – widoczne białe plamy na liściach i zahamowanie rozwoju kwiatostanów sygnalizują pojawienie się mączniaka. Aby mu zaradzić, należy spryskać roślinę środkami grzybobójczymi.
- Plamistość liści – w tym przypadku liście przybierają brązowe plamy. Do zwalczania tej choroby używa się środków grzybobójczych.
- Choroba wierzchołków pędów – rozpoczyna się od brązowienia pędów, które postępuje wzdłuż zarażonej łodygi. Wskutek tego chora część rośliny usycha i zrzuca liście. Należy pozbyć się zarażonych łodyg, a zdrową część rododendronu opryskać fungicydami.
- Fytoftoroza – nieuleczalna choroba polegająca na zaatakowaniu korzeni przez grzyby. Można ją zauważyć po łódeczkowaniu się liści. Niestety różanecznik dotknięty tą chorobą nadaje się już tylko do wykopania i spalenia.
Rododendrony w twoim ogrodzie – podsumowanie
Dzięki ww. wskazówkom rododendron nie powinien mieć już przed tobą żadnych tajemnic. Dlatego już na wiosnę sięgnij po nierozwinięte krzewy tej rośliny i posadź je ku swojej uciesze.
