Oczar (Hamamelis) to niezwykle dekoracyjny krzew, który zakwita zimą w ciepłych kolorach, m.in. pomarańczowym, żółtym i czerwonym. Roślina kwitnie od stycznia do marca, stanowiąc nietypowy widok o tej porze roku. Jak uprawiać ją w swoim ogrodzie?
Oczary to krzewy pochodzące z terenów Ameryki Północnej oraz Azji. Na świecie wyróżnia się ich sześć gatunków, z czego trzy można spotkać w Polsce. Ich barwne kwiaty pojawiają się na pędach już późną jesienią i utrzymują się na nich aż do marca. Te pachnące krzewy o interesującym pokroju mogą stanowić wspaniałą ozdobę ogrodu, jeśli tylko zapewnisz im odpowiednie stanowisko. Dowiedz się, czego potrzebuje oczar, by osiągać przykuwający uwagę wygląd.
Oczar – gatunki krzewu kwitnącego zimą
Na świecie wyróżnia się sześć gatunków tej ozdobnej rośliny, z czego cztery są uprawiane w Polsce, a są to:
- oczar wirginijski;
- oczar omszony;
- oczar japoński;
- oczar pośredni.
Okazem najpopularniejszym jest oczar pośredni (Hamamelis x intermedia), natomiast oczar japoński jest raczej odmianą o charakterze kolekcjonerskim i spotkać go można w parkach albo ogrodach botanicznych.
Oczar pośredni, oczar wirginijski, oczar japoński i inne – jak wyglądają te krzewy?
Oczary występują w postaci krzewów albo niewielkich rozmiarów drzew. Mają zwarty albo rozłożysty pokrój i przeważnie osiągają 3–10 metrów wysokości w zależności od konkretnej odmiany. Ciemnozielone liście rośliny przebarwiają się późną jesienią, stając się żółtawe i pomarańczowe. Pojawiają się także efektowne, pachnące kwiaty o podobnych kolorach. Oczary sadzi się w miejscach, w których będą miały dostatecznie dużo miejsca na rozrost.
Oczary z wyglądu podobne są do leszczyny, dlatego zwykło się je nazywać także leszczyną czarownicy albo orzechem czarnoksięskim.
Kwiaty oczarów
Niezwykłe kwiaty pojawiają się na gałęziach późną jesienią i może je podziwiać aż do wczesnej wiosny. Mają zwykle kolor pomarańczowy lub czerwony, a w przypadku niektórych odmian żółty czy brązowy. Każdy kwiat składa się z czterech wydłużonych płatków, z których jedne będą całkiem gładkie, a inne pofalowane. Kwiat niektórych odmian wydzielają delikatny, przyjemny zapach.
Uprawa ozdobnej zimowej rośliny
Stanowisko
Krzewy oczaru to rośliny, które mogą rozwijać się zarówno na stanowisku słonecznym, jak również w półcienistym. Potrzebują jednak miejsca zacisznego, które będzie odpowiednio osłonięte od wiatru. Należy także od razu założyć wystarczającą ilość miejsca wokół, by pozwolić roślinie na bezkolizyjny rozrost. Co ważne, nie należy uprawiać oczarów bezpośrednio pod dużymi drzewami. Rzucają one zbyt duży cień wokół siebie, a ponadto wysuszają pobliskie podłoże.
Podłoże
Oczar najlepiej rozwija się w glebie próchniczej o lekko kwaśnym odczynie. Powinna być ona stale lekko wilgotna. Jedyny gatunek krzewu, który może z powodzeniem rosnąć w podłożu wapiennym, a więc zasadowym, jest oczar wirginijski. Są to oczywiście rośliny w pełni mrozoodporne, więc nie ma konieczności dodatkowego zabezpieczenia krzewów przed niskimi temperaturami. Co ważne, oczary nie znoszą suszy, dlatego w dłuższych okresach bezdeszczowych i gorących, trzeba je regularnie podlewać. Warto wiedzieć, że rośliny te źle znoszą przesadzanie, dlatego wybór miejsca dla danego krzewu powinien być bardzo dobrze przemyślany.
Cięcie oczarów
Zabieg ten jak najbardziej można przeprowadzać w przypadku tego gatunku, jednak pod pewnymi warunkami. Z uwagi na to, że oczar wypuszcza kwiaty na pędach dwuletnich, cięcia nie należy realizować każdego roku, ponieważ uniemożliwi to zakwitnięcie krzewu. Czynność tę najlepiej jest ograniczyć do eliminowania suchych lub martwych gałęzi lub takich, które źle wpływają na regularny pokrój rośliny.
Oczar (Hamamelis) i jego zastosowanie. Dlaczego warto, by zdobił ogród?
Oczar to krzew o wysokich walorach dekoracyjnych, który lubi towarzystwo. To znaczy, że warto sadzić go w grupach, po kilka roślin obok siebie. Ciemna zieleń ich liści stanowi estetyczną przeciwwagę dla innych, sąsiadujących z nimi roślin w różnych kolorach. Ich uroda zostanie wyeksponowana wtedy, kiedy posadzisz je w dobrze widocznym miejscu, np. wzdłuż chodnika albo w okolicy domu. Oczary doskonale uzupełniają się z takimi gatunkami, jak:
- rumianka japońska;
- bluszcz;
- barwinek;
- przylaszczki;
- przebiśniegi;
- kwitnące zimą ciemierniki.
Poza ozdobnością oczar wykazuje także wiele właściwości prozdrowotnych wykorzystywanych szeroko w lecznictwie. Przykładem może być tutaj oczar wirginijski, który zawiera w swojej korze nieocenione garbniki, flawonoidy czy saponiny. To sprawia, że wyciąg z rośliny doskonale nadaje się do produkcji preparatów o działaniu antybakteryjnym, ściągającym czy antyseptycznym. Oczar korzystnie wpływa także na:
- ukrwienie tkanek;
- kondycję naczyń włosowatych;
- łagodzenie objawów żylaków;
- łagodzenie stanów zapalnych skóry.
W kosmetyce oczar można stosować w postaci płukanek albo odwarów sporządzanych samodzielnie na podstawie konkretnych proporcji sugerowanych przez lekarza. Doskonale sprawdza się w walce z trądzikiem, ale działa też łagodząco w przypadku ukąszeń rozmaitych owadów. Kosmetyki z oczarem produkowane są przeważnie w postaci:
- hydrolatów;
- toników;
- płynów micelarnych;
- kremów;
- żeli.
Oczar to niezwykły krzew zakwitający zimą. Jego piękne, barwne kwiaty można podziwiać od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Na terenie Polski uprawia się aż cztery z sześciu odmian oczarów występujących na świecie. Choć roślina ta pochodzi pierwotnie z Azji i Ameryki, dobrze przyjęła się w naszych warunkach klimatycznych i coraz częściej stanowi ozdobę parków czy prywatnych ogrodów. Jeśli planujesz uprawę oczarów wokół swojego domu, zapoznaj się z zasadami ich sadzenia oraz pielęgnacji. Jeśli zapewnisz im odpowiednie warunki do wzrostu, będziesz cieszyć się tą naturalną ozdobą przez wiele lat.
