Astry bylinowe to trwałe i różnorodne kwiaty. Ich uprawa jest banalnie prosta, a pielęgnacja nie pochłania zbyt dużo czasu. Jakie są odmiany astrów? Czym się wyróżniają? Jakie choroby je atakują? Przekonaj się!
Astry kojarzą się z jesienią, są kwiatami słonecznymi. Najlepiej rosną na stanowisku ze stałym dostępem do światła i w delikatnie wilgotnej glebie. Niekiedy spotykane są pod nazwą marcinki. Są naprawdę wytrzymałe na mróz i świetnie prezentują się w ogrodzie! Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej.
Charakterystyka astrów wieloletnich
Astry kwiaty to szereg rodzajów roślin. Wśród nich wyróżnia się około 250 gatunków. To byliny, choć niektóre gatunki przedstawiają krzewinki. Naturalnie występują na półkuli północnej o umiarkowanym klimacie. Marcinki mogą osiągać wysokość od kilku do kilkudziesięciu centymetrów wysokości. Najczęściej spotykane są astry jesienne. Gatunek rośliny gra główną rolę w jej momencie rozkwitania. Większość astrów to byliny, więc zakwitają co roku. Niektóre gatunki nie są długowieczne, są jednoroczne lub dwuletnie. O długości życia zapytaj u sprzedawcy.
Wygląd kwiatów
Kwiaty astrów składają się z dwóch rodzajów płatków. Wewnątrz znajdują się rurkowate płatki (nie należy mylić ich z pręcikami i słupkami!), które przybierają kolor różowy lub żółty. Wokół rurek wyrastają koszyczki z języczków zewnętrznych. Są przeróżnej barwy, przyjmują rozmaite odcienie fioletu, różu i bieli. Nigdy nie zakwitną na żółto! Koszyczki kwiatowe wyrastają na końcu lekko owłosionej łodygi.
Nazwa
Nazwa aster pochodzi z języka starogreckiego. Słowo asteri oznacza „gwiazdę”. Pełna nazwa to Asteraceae, czyli „astrowate” Wiąże się to z wyglądem marcinków, które przypominają gwiazdy.
Rodzaje marcinków
Astry bylinowe są nadzwycza różnorodne. Najbardziej znane gatunki astrów to:
- astry chińskie – kwitną dopiero latem. Mogą być niskiej odmiany (15 cm) lub wysokiej (110 cm). Ich barwa jest zróżnicowana: białe, żółte, czerwone, liliowe. Wyróżnia się budowę: piwioniową, chryzantemową, igiełkową i pomponową;
- aster alpejski (Aster alpinus) – uprawa sprawdza się w ogrodach skalnych. Naturalnie występuje w górskich rejonach Azji, Europy i Ameryki Północnej. Pędy i liście posiadają meszek i przyozdabiają je fioletowe kwiatuszki o żółtych środkach;
- astry krzaczaste (Aster dumosus) – dorastają do 40 cm wysokości. Kolor kwiatostanów to biały, niebieski, różowy lub fioletowy. Może utworzyć gęstą kępę z kwiatów pełnych lub półpełnych;
- aster nowoangielski (Aster novae-angliae) – wysokie astry wieloletnie. Mogą osiągnąć nawet 2 m wysokości. W sierpniu pojawiają się barwne kwiatki języczkowate, które otaczają żółte rurki. Zamykają się na noc i w czasie pochmurnych dni;
- aster gawędka (Aster amellus) – aster o wysokości do 60 cm. Kwitnie na fioletowo, liliowo i otacza żółty środek. Jego przyrosty są powolne;
- aster nowobelgijski (Aster novi-belgii) – może mieć nawet 180 cm wielkości. Szybko się rozrasta i jest zebrany w gęste wiechy. Popularne odmiany to: „White Ladies”, „Little Blue Boy”, „Fellowship”;
- aster wrzosolistny (Aster ericoides) – obficie kwitnie od września do października. Może utworzyć kwiecisty dywan do 60 cm szerokości. Zazwyczaj spotykany w białej barwie;
- aster tatarski (Aster tataricus) – w ogrodzie osiąga 90-120 cm wysokości. Jest wykorzystywany w medycynie chińskiej. Jego płatki są języczkowate w odcieniu delikatnego błękitu;
- aster gładki (Aster laevis)– wysoka odmiana astrów, osiąga do 120 cm wysokości. Ma ciemne łodygi, kontrastują z lekko niebieskimi kwiatostanami.
Preferencje astrów
By kwitnienie przebiegało odpowiednio, weź pod uwagę wymagania astrów. Najlepszą glebą do ich rozrostu jest średnio żyzna, wapienne i przepuszczalna. Nie potrzebują bogatej w składniki odżywcze gleby, zakorzenią się również w ubogiej ziemi. Zaleca się sadzić je w umiarkowanie wilgotnym podłożu, nigdy mokrym! Większość astrów wymaga stanowiska słonecznego. Niedostatek słońca prowadzi do infekcji grzybowych. Do wyjątków, które lepiej rosną w zacienionym lub pół zacienionym miejscu należą: aster żeniszkowaty, biały aster rozkrzewiony, aster wielkolistny. Nisko rosnące gatunki również nadają się do zacienionych miejsc, np. pod drzewa. Astry są mrozoodporne. Niektóre gatunki wytrzymują temperaturę do -40°C.
Sadzenie
Astry są łatwe w uprawie. Odpowiednią porą do sadzenia sadzonek astrów jest marzec–maj lub później wrzesień–listopad. Wiosenne astry powinieneś sadzić jesienią, aby ukorzeniły się przed zimą.
Astry rozwijają się powoli. Nie możesz ich zbyt gęsto posadzić, nie więcej niż 3–4 rośliny na metr kwadratowy.
Pielęgnacja astrów
Pielęgnacja astrów jest niezwykle prosta. Nie trzeba poświęcać im zbyt wiele uwagi. Należy w odpowiednim czasie przyciąć stare łodygi, podwiązać, usuwać przekwitłe kwiatostany, czasami nawozić i umiarkowanie podlewać.
Przycinanie
Aby utrzymać roślinę w dobrej kondycji, należy przyciąć jej suche pędy po zimowaniu. Najlepszy czas na to jest w marcu. Przesuszone łodygi możesz również wyłamać. Przytnij je kilka centymetrów nad ziemią. Po przekwitnieniu utnij je do połowy wysokości i dorzuć kompostu.
Podwiązywanie
Wiązać należy wysokie odmiany astrów w odpowiednim momencie rozrostu. Nieregularny kształt niszczy cały urok pięknej astry. Nie łatwo wyprostować pędy, które położyły się na ziemi. W kwestii formowania wysokich odmian przyda się także skracanie łodyg. Ścięte o połowę pędy nabiorą sił i będą lepiej wyglądać. Minusem tego sposobu jest spóźnione kwitnienie o 2–3 tygodnie.
Usuwanie przekwitłych kwiatostanów
To czysty zabieg kosmetyczny. Usunięcie niechcianych kwiatków uatrakcyjni twoją roślinę i wspomoże rozwój pąków. Uschnięte pędy należy usunąć jesienią.
Nawożenie
Pomimo że astry mogą zakorzenić się w glebie ubogiej w składniki odżywcze, to lubią być nawożone. Najlepiej sprawdza się organiczny kompost wymieszany z ziemią przed sadzeniem. Na wiosnę i w czasie kwitnienia również należy dodać kompostu.
Podlewanie
Astry nie lubią mocno wilgotnej gleby. Podlewanie powinno być regularne, 1–2 razy na tydzień. Najlepiej utrzymać lekko, ale stale wilgotną ziemię. Należy podlewać je bezpośrednio na korzenie przez cały okres wegetacyjny.
Rozmnażanie
Astry można rozmnażać na 2 sposoby: przez podział na jesień i przez zdrewniałe sadzonki na wiosnę.
Podział po kilku sezonach rozkwitania jest zalecany. Astry mają skłonności do przerzedzania się. W ten sposób zapobiegniesz zamierania rośliny i wciąż będziesz mógł się cieszyć jej wyglądem.
Choroby
Największym smakoszem astrów jest mączniak. To zmora każdego ogrodnika. Atakuje roślinę z wielkim zaangażowaniem.
Mączniak prawdziwy to biały nalot przypominający mąkę z wodą. Najbardziej narażone są astry krzewiaste i nowobelgijskie. Należy go likwidować za pomocą fungicydów w sprayu.
Mogą pojawić się mszyce. Łatwo się ich pozbyć za pomocą roztworu wody z mydłem. Pryskaj roślinę 2-3 razy dziennie aż do wyginięcia insektów.
Inne choroby to: kędzierzawka (zahamowanie wzrostu, zwijanie się liści i marszczenie), żółtawka (zżółknienie liści wzdłuż nerwów, chlorotyczne zabarwienie całej rośliny), fusarium (wysychanie rośliny oraz różowe, puszyste narośle), szuler (obumieranie sadzonki). Można im zapobiec, nie dopuszczając do przelewania rośliny.
Zastosowanie w ogrodzie i poza nim
Astry doskonale nadają się do ogrodów, rabat, obwódek, ale nie tylko. Świetnie prezentują się w skrzyniach lub doniczkach na balkonach czy tarasach. Ich szeroka gama kolorów i rozmaity wygląd możesz dostosować do swojego stylu w zielonej przestrzeni. Doskonale komponują się z innymi bylinami, które kwitną w podobnym czasie. Najlepiej sadzić między innymi: jeżówkę, kocankę, hostę, żurawkę, trawy ozdobne. Rośliny będą idealnym miejscem dla motyli i pszczół.
Astry to jeden z najbardziej zróżnicowanych gatunków roślin. W swojej rodzinie posiada wiele rodzajów, które są wyjątkowe i niezwykle dekoracyjne. Warto wprowadzić je do swojego ogrodu.
