Szczaw zwyczajny to roślina, która zyskała popularność za sprawą swoich walorów smakowych. Jest w pełni jadalny, smak liści szczawiu jest kwaśny. Czy sok ze szczawiu zawiera jakiekolwiek właściwości odżywcze?
Na terenie Polski szczaw zwyczajny porasta liczne łąki, pola czy ogrody. Z powodzeniem można go uprawiac zatem jako warzywo do późniejszego wykorzystania w kuchni lub jako lekarstwo. To gatunek dosyć odporny i wytrzymały, jednak uprawiany w ogrodach ma swoje wymagania. Szczaw zwyczajny może mieć różną intensywność smaku w zależności od tego, czy rośnie dziko, czy pod kontrolą. Poznaj bliżej ten wieloletni gatunek.
Gdzie występuje szczaw zwyczajny?
Poza Europą szczaw spotkać można na terenie:
- Azji;
- Australii;
- Ameryki Południowej;
- Afryki.
Ta roślina z rodziny rdestowatych szczególnie dobrze rozwija się żyznej glebie na łąkach czy polach. Choć jego uprawa nie jest wymagająca, szczaw zwyczajny najczęściej zbiera się z dzikich połaci.
Morfologia gatunku. Jak wygląda szczaw zwyczajny?
Szczaw jest rośliną, której wysokość waha się w granicach od 30 do 100 cm. Liście są odziomkowe w podłużnym, jajowatym kształcie. Jeśli chodzi o kwiatostany, szczaw to gatunek dwupienny. To znaczy, że męskie i żeńskie organy rozrodcze występują na różnych egzemplarzach rośliny.
Okwiat szczawiu powstaje z sześciu działek umieszczonych w dwóch okółkach. Męskie kwiaty mają sześć pręcików, a żeńskie skrywają jeden, trójdzielny słupek.
Szczaw zwyczajny wytwarza czarne, lekko połyskujące orzeszki. Każdy z nich ma kilka skrzydełek, dzięki którym mogą przenosić się w inne miejsca, zwiększając populację gatunku.
Rumex acetosa – co warto wiedzieć o tej roślinie?
Szczaw zwyczajny może osiągnąć maksymalną wysokość 1 metra. Liście rośliny bardzo łatwo rozpoznać dzięki podłużnym kształcie i ciemnozielonym kolorze. Kwiaty natomiast mają barwę czerwonawą, niewielki rozmiar i zgromadzone są w charakterystycznych wiechach. Szczaw kwitnie w okresie od maja do czerwca, a jego nasiona rozsiewane są za sprawa wiatru.
Uprawa szczawiu zwyczajnego w ogrodzie
Choć uprawa szczawiu w ogrodzie nie zawsze się udaje, można jej jak najbardziej próbować. Roślina szczególnie lubi miejsca dobrze nasłonecznione z żyznym podłożem. Nie będzie jej przeszkadzać gleba gliniasta i bardziej wilgotna.
Warunki uprawy
Szczaw wysadza się wprost do gruntu, jednak nie później niż w kwietniu. Najlepiej zrobić to zaraz na początku wiosny. Między kolejnymi sadzonkami czy nasionami należy zostawić odstęp ok. 30 cm. Jeśli chodzi o wschody, można na nie liczyć już po ok. tygodniu od posadzenia. Gatunek ten nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych ani specjalnej ochrony przed zimnem. Jeżeli zapewnisz roślinie odpowiednie stanowisko, może się na nim rozwijać przez średnio 4 lata. Wskazane jest dodatkowe użyźnienie gleby jesienią. W tym celu bez obaw można wykorzystać obornik. O czym jeszcze należy pamiętać w uprawie i pielęgnacji szczawiu zwyczajnego? O regularnym podlewaniu, które zapewni mu soczystą zieleń liści.
Gdy szczaw traktujesz jako chwast…
Szczaw to roślina inwazyjna i rozprzestrzenia się dosyć szybko. Jeśli hodujesz go w ogrodzie, co jakiś czas może być konieczne usunięcie niektórych okazów. Mogą bowiem negatywnie wpływać na rozwój pozostałych roślin. Szczaw możesz usuwać ręcznie, a jeśli chcesz zapobiec jego odrastaniu w danym miejscu, wykorzystaj sodę oczyszczoną.
Szczaw zwyczajny a zdrowie
Właściwie w każdej części rośliny możesz znaleźć liczne właściwości lecznicze. W medycynie najczęściej wykorzystuje się korzeń szczawiu, liście, łodygi i kwiaty. Lecznice surowce zawierają:
- kwas szczawiowy;
- witaminę C;
- szczawiany;
- hyperozyd;
- garbniki.
Co ciekawe, roślina jest popularna w leczeniu anemii jako środek oczyszczający i właśnie źródło witaminy C. Nierzadko dermatolodzy polecają szczaw jako roślinę korzystnie wpływającą na problemy skórne. Gorączka czy rozmaite stany zapalne to także okoliczności, w których szczaw okazuje się przydatny.
Istnieją jednak również przeciwwskazania do stosowania szczawiu zwyczajnego w działaniach prozdrowotnych. Nie powinny go spożywać osoby cierpiące na:
- kamicę nerek;
- bóle reumatyczne;
- kłopoty z pęcherzem.
w takich przypadkach kwas szczawiowy może im poważnie zaszkodzić! To roślin, którą pomimo właściwości leczniczych powinno się spożywać umiarkowanie. Nadmiar może wywoływać:
- wymioty;
- bóle pęcherza;
- bóle brzucha.
Szczaw jako roślina jadalna. Czy tylko do zupy szczawiowej?
Szczaw zwyczajny można zjadać na surowo lub w postaci przetworzonej. Stanowi doskonały, wyrazisty dodatek do sałatek, sosów czy zup. Gotuje się go podobnie jak szpinak, jednak w międzyczasie należy usunąć z niego wodę, w której wytworzył się kwas szczawiowy. Jak go łączyć z produktami i potrawami? Z czym smakuje najlepiej?
Dobrze komponuje się z zupami warzywnymi, omletami czy różnym rodzajami mięsa, jak baranina, wieprzowina czy wołowina. Jeśli zależy ci na delikatnym smaku rośliny, wykorzystaj liście, które są jeszcze stosunkowo młode.
Inn zastosowania szczawiu zwyczajnego
Poza kuchnią i ziołolecznictwem szczaw lubiany jest za swoje praktyczne właściwości. W gospodarstwie domowym praktyczny jest szczególnie jego sok. Wykorzystuje się go do usuwania plam z rdzy, pleśni czy atramentu.
Szczaw zwyczajny to roślina popularna, często spotykana w Polsce, a przy tym odznaczająca się licznymi właściwościami dla zdrowia. Jeśli zdecydujesz się na uprawę ogrodową, z pewnością zagości także w twojej kuchni.
