Dowiedz się, czym są rośliny inwazyjne i dlaczego należy ich unikać. Różnorodność gatunków flory jest niezwykle ważna. Niektóre odmiany roślin dążą jednak do nadmiernej ekspansji, wypierając lokalne warianty.
Zróżnicowane środowisko zapewnia możliwość przetrwania wielu gatunków, jest też odporne na liczne zmiany i czynniki zewnętrzne. Obecnie obserwujemy niebezpieczne zjawisko, jakim jest wymieranie dużej liczby gatunków flory na całym świecie. Ogromny wpływ na ten proces mają rośliny inwazyjne, które w wyniku świadomej lub nieświadomej działalności człowieka rozprzestrzeniają się na coraz to nowe tereny. Sprawdź, które gatunki należą do tej grupy.
Rośliny inwazyjne – definicja
Rośliny inwazyjne to inaczej gatunki, które w wyniku różnych czynników zewnętrznych zaczęły rozprzestrzeniać się na tereny dla nich obce, tym samym zagrażając lokalnym ekosystemom i zaburzając bioróżnorodność. Cechują się szybkim przyrostem i zajmowaniem naturalnych siedlisk rodzimych gatunków flory. Wypierają rodzimą roślinność, prowadząc do stopniowego wymierania gatunków w określonym środowisku. Niektóre gatunki inwazyjne zostały rozprzestrzenione celowo, inne przedostały się przypadkowo do środowiska naturalnego z kontrolowanych upraw. Ich nadmierna ekspansja jest bardzo niebezpieczne dla ekosystemów.
Rośliny inwazyjne – gatunki obce w Polsce
Rośliny inwazyjne nie tylko wypierają lokalne gatunki, ale mogą powodować zniszczenia gospodarcze, a nawet szkodzić zdrowiu i życiu ludzi. Wiele z tych roślin jest znanych, niektóre działają po cichu, zaskakując nagle swoją obecnością. Oto najbardziej znane gatunki obce występujące na terenie Polski.
Barszcz Sosnowskiego
Jedna z roślin inwazyjnych wywodzących się z terenów Turcji i Kaukazu. W Polsce najczęściej spotykana na Podhalu i w rejonie dolin rzecznych. Początkowo była uprawiana w Europie jako roślina pastewna. Jednak ze względu na występującą w liściach substancję zwaną kumaryną zaprzestano uprawy. Roślina w szybkim tempie zaczęła rozrastać się w środowisku naturalnym, zmieniając dotychczasowy ekosystem.
Barszcz Sosnowskiego dorasta do 2 m wysokości, ma długą rozgałęzioną łodygę, na której gęsto wyrastają białe, drobne kwiaty. Stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. W kontakcie ze skórą może wywoływać oparzenia II i III stopnia. U zwierząt po spożyciu powoduje problemy ze strony układu pokarmowego. Objawiają się one stanem zapalnym, krwotokami i biegunką.
Niecierpek gruczołowaty
Inwazyjny gatunek pochodzący z Himalajów, gdzie porasta tereny nadrzeczne. Sprowadzony do Europy pod koniec XIX w., szybko okazał się gatunkiem problematycznym. W ogrodach jest chętnie uprawiany ze względu na atrakcyjne, różowe kwiaty. W szybkim tempie przenosi się na tereny dzikie, szczególnie nadrzeczne. Tworzy bardzo dużą liczbę nasion, przez co rozmnaża się na ogromne obszary, eliminując rodzime gatunki roślin. Zwalczanie tych roślin inwazyjnych polega na ich mechanicznym usunięciu lub stosowaniu herbicydów.
Nawłoć kanadyjska
Rośliny inwazyjne obejmują głównie gatunki obcego pochodzenia. Jednym z nich jest nawłoć, która stanowi spore zagrożenie dla flory. Bylina pochodząca z terenu Ameryki Północnej może osiągać wysokość nawet do 1,5 m wysokości. Żółte, drobne kwiatostany licznie wabią pszczoły. W Stanach Zjednoczonych uprawiana jako roślina ozdobna, w Polsce zaczęła bardzo szybko wypierać gatunki lokalne. Jest ceniona ze względu na właściwości lecznicze, działa moczopędnie i wzmacnia ogólną kondycję organizmu.
Rdestowiec
Występuje w dwóch gatunkach, takich jak rdestowiec ostrokończysty i rdestowiec sachalijski. Wywodzi się z terenów Azji zachodniej, gdzie porasta siedliska ruderalne i łęgi. W Polsce te rośliny inwazyjne zagrażają bioróżnorodności przyrodniczej. Wypierają całkowicie roślinność w miejscu, w którym się pojawiają. Rdestowiec hodowany był jako roślina pastewna. Ze względu na swoje właściwości oczyszczające bywa sadzony w miejscach o silnym skażeniu gleby. W celu ochrony środowiska naturalnego można roślinę usuwać mechanicznie, poprzez usuwanie części podziemnych.
Rośliny inwazyjne – jak zapobiec nadmiernej ekspansji?
Utrata bioróżnorodności może być ogromnym problemem dla lokalnych ekosystemów. Powoduje wielkie szkody gospodarcze oraz trudne do określenia zagrożenie dla człowieka. Wdrożenie nowych metod zapobiegających ekspansji niechcianych gatunków ma na celu zahamowanie ich niekontrolowanej inwazji. Jednak stan wiedzy na temat poszczególnych roślin inwazyjnych jest niewystarczający, a metody mechaniczne nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. W przypadku gatunków takich jak barszcz Sosnowskiego stosowane są bardziej zaawansowane metody jak foliowanie roślin hamujące rozsiewanie nasion czy wapniowanie gleby. Czas pokaże, w jakim stopniu te metody okazały się skuteczne.
Wiedza na temat gatunków obcych pozwala na zahamowanie procesu, jakim jest zajmowanie nowych terenów i siedlisk roślin rodzimych. Jednym z pożądanych działań może być unikanie roślin inwazyjnych w ogrodach, z których bardzo łatwo przenoszą się na tereny dzikie.
