Początkowo ziemniaki (Solanum tuberosum) sprowadzono do Europy jako rośliny ozdobne. Później odkryto, że ich bulwy są jadalne. W wielu krajach stanowią jedno z podstawowych warzyw dodawanych do posiłków. Ziemniak jest zdrowy i łatwy w uprawie, co może zachęcić niejednego do jego posiadania we własnym przydomowym ogródku warzywnym. Co ciekawe, mając tylko balkon, można z powodzeniem zasadzić to warzywo w worku. Sprawdź, jak należy prawidłowo pielęgnować to smaczne warzywo.
Sadzenie ziemniaków – warunki uprawy
Chcąc cieszyć się zdrowym i pełnym smaku warzywem, należy uprawiać go w odpowiednich warunkach. Dzięki poniższym informacjom sadzenie ziemniaków stanie się jeszcze łatwiejsze.
Są to:
- gleba żyzna, próchnicza, przewiewna (najbardziej polecane jest podłoże piaszczysto-gliniaste);
- dowolne pH gleby z wyjątkiem skrajnie kwaśnego i skrajnie zasadowego;
- przed sadzeniem ziemia powinna być oczyszczona z chwastów, zaorana, zbronowana;
- miejsce mocno nagrzewające się, słoneczne;
- zalecany przedział temperatury to 15-26 stopni;
- ochrona młodych siewek przed przymrozkami.
Co należy zrobić przed sadzeniem ziemniaków?
Pierwsza rzecz do zrobienia to selekcja bulw. Należy wybrać tylko te, które są zdrowe. Odrzuceniu podlegają zgniłe, uszkodzone lub przemarznięte. Kolejny krok, to wykonaniu dwóch zabiegów.
Są to:
- Pobudzanie bulw, poprzez rozłożenie ich i przykrycie w dość ciemnym pomieszczeniu mającym wilgotność na poziomie około 80%. Powinno to trwać 2-3 tygodnie.
- Podkiełkowanie, czyli czynność zwiększająca zbiory oraz przyspieszająca ich pojawienie się. Jeśli ziemniaki zaczną kiełkować (pojawią się kiełki z zawiązkami liści), to wówczas ziemniaki stają się gotowe do tego, aby je zasadzić w gruncie. Należy włożyć ziemniaki w dwóch warstwach po 10 kg do ażurowych skrzynek. Tak ustawione na sobie pojemniki powinny być w warunkach takich, jak:
- wilgotność powietrza – 80%;
- temperatura – 10-12°C;
- 12 godzin ekspozycji na światło.
Sadzenie ziemniaków krok po kroku
Odpowiedni czas na sadzenie bulw ziemniaka, to druga i trzecią dekadą kwietnia. Na początku należy planowane miejsce pod uprawę przekopać łopatą i zasilić kompostem lub obornikiem, który trzeba zmieszać z ziemią. Na końcu tej czynności trzeba wyrównać powierzchnię grabiami. Zalecane jest rozłożenie na powierzchni uprawy włókniny, która ochroni roślinę przed ewentualnymi przymrozkami. Głębokość, na której trzeba umieścić, zależy od wielkości danej bulwy, a do tego należy dodać około 2 cm, ponieważ po zasadzeniu należy przykryć bulwy taką grubością warstwy gleby. Ciekawym jest fakt, że nowe warzywo, jakim jest ziemniak, wyrośnie również ze wsadzonych do ziemi obierek. Rozstaw zalecany, to zazwyczaj 60-90 cm pomiędzy rzędami a między pojedynczymi sadzonkami, to około 20-40 cm. Dokładne tego typu parametry zależą od danej odmiany ziemniaka, a jest ich sporo.
Lista rzeczy niezbędnych podczas sadzenia ziemniaków
Choć to dla niektórych może być oczywiste, to warto mieć wszystko w jednym miejscu. Jeśli planujesz sadzenie ziemniaków, potrzebujesz:
- ziemniaki sadzeniaki (możliwe do kupienia w sklepie ogrodniczym);
- łopata;
- łopata do sadzenia;
- grabie;
- kompost lub obornik;
- skrzynki;
- termometr;
- wilgotnościomierz.
Płodozmian, czyli w miejsce, po jakim warzywie warto wykonać sadzenie ziemniaków
Nie każdy o tym wie, że miejsce, gdzie wcześniej rosła inna roślina może wspomóc lub wręcz odwrotnie, czyli utrudnić wzrost w tym wypadku ziemniaka.
Zalecane jest miejsce po uprawie:
- pomidora;
- papryki;
- marchwi;
- buraka;
- brukwi;
- rzodkiewki.
Z kolei rośliny takie jak zboża, rośliny strączkowe, czy zielone nawozy nie są polecane.
Jak pielęgnować ziemniaki?
W przypadku sadzenia ziemniaków podlewanie jest niezbędne podczas suszy. Należy pamiętać, żeby szczególnie obfite to było podczas kwitnienia tej rośliny. Warto stosować nawadnianie kropelkowe, które równomiernie i stopniowo będzie dostarczać wodę w wybrane miejsce. Kolejny istotny element podczas pielęgnacji tego rosnącego warzywa jest formowanie redlin, a wykonuje się to co tydzień. Do czego to służy? Dzięki takiemu sposobowi uprawy plon będzie większy i bardziej odporny na warunki atmosferyczne.
Nawożenie ziemniaków
Już od początku uprawy należy pomyśleć o bardzo ważnym aspekcie, jakim jest nawożenie. Powinno się w pierwszym roku wykonać sadzenie ziemniaków na podłożu piaszczystym, natomiast w drugim roku na żyźniejszych glebach, po oborniku. Konieczne jest podawanie również nawozów mineralnych. Najczęściej są to:
- nawóz azotowy (saletrzak lub saletra amonowa);
- nawóz hummusowy (stosowany na mniejsze powierzchnie);
- nawożenie dolistne (z mocznikiem, siarczanem potasu i mikroelementami).
Sadzenie ziemniaków – choroby i szkodniki
Poznaj najczęstsze choroby i szkodniki, jakie dotykają ziemniaki oraz to, jak sobie z nimi radzić.
Są to:
- Zaraza ziemniaka – na skórce ziemniaka pojawiają się czarne plamy, a miąższ zmienia barwę na czerwono-brązową. Bulwy gniją poprzez zarażenie grzybem, którego zarodniki przenosi deszcz lub wiatr. Jest to jedna z najczęściej występujących, a zarazem najgroźniejszych chorób w przypadku uprawy ziemniaka.
- Alternarioza ziemniaka – pojawiają się liczne brunatne plamy. Są one okrągłe lub kanciaste i można je dostrzec na dolnych liściach. Przyczyną pojawiania się tej choroby jest długotrwała susza lub obfite rosy na glebach zbyt piaszczystych (lekkich).
- Czarna nóżka – gnijące na czarno podstawy łodyg. Charakterystyczny jest tu nieprzyjemny zapach. Przyczyną tej choroby są bakterie.
Najczęstsze szkodniki
- Stonka ziemniaczana – to najbardziej znany szkodnik ziemniaka. Pojawia się w wielu regionach na całym świecie. Na spodniej stronie liści można dostrzec pomarańczowe jaja. Wylęgnięte różowe, a później pomarańczowe larwy, potrafią zjeść niemal całą roślinę.
- Rolnice – te szkodniki pojawiają się nie tylko na ziemniakach. Obgryzają one korzenie, nasady pędów oraz liście. Te szarobrunatne gąsienice motyli żerują w glebie, by po zmroku wyjść na powierzchnię. Najczęściej występują od czerwca do połowy września.
- Drutowce – te żerujące larwy podgryzają roślinę tak, że może ona nawet obumrzeć. Tworzą one korytarze w bulwie ziemniaka, przez co nie nadają się one zupełnie do zjedzenia. Te szkodniki są dość duże, bo mogą osiągnąć długość do 3 cm.
Sadzenie ziemniaków – najpopularniejsze odmiany tych roślin i ich podział na grupy
Zależnie od zasadzonego gatunku ziemniaków zbiera się je w różnym czasie.
Są to:
- ziemniaki wczesne – zbieranie od trzeciej dekady czerwca do końca lipca;
- ziemniaki średniowczesne – ich zbiór jest w sierpniu;
- ziemniaki późne – zbiera się je we wrześniu.
Warto wiedzieć, że jest bardzo dużo gatunków tego popularnego warzywa. Istnieje podział na trzy typy, zależne od zawartości skrobi. Sprawdź poniżej, które z nich będą dla ciebie odpowiednie, jeśli zdecydujesz się na sadzenie ziemniaków.
Typ A
Jest to tzw. typ sałatkowy o największej twardości, który zawiera mało skrobi. Charakteryzuje je to, że nie rozpadają się podczas gotowania, a późniejsze krojenie nie sprawia problemu.
Popularne odmiany, to:
- Sante;
- Denar;
- Agata;
- Vineta;
- Lord.
Tyb B
Ten najbardziej znany i cieszący się dużą popularnością typ ziemniaka jest łatwy do rozgniecenia po gotowaniu, czy pieczeniu. Nawet po rozdrobnieniu jest dość zwięzły, dzięki czemu nadaje się do wielu potraw, na przykład kopytek, czy placków ziemniaczanych.
Najbardziej zmianę odmiany, to:
Typ C
Ten typ charakteryzuje największą zawartość skrobi. Po ugotowaniu miąższ takich ziemniaków staje się sypki i suchy.
Znane i lubiane odmiany, to:
- Tajfun;
- Gustaw;
- Gracja;
- Bryza;
- Ibis.
