Irys jest wieloletnią rośliną bulwiasto-cebulową lub zielną kłączową. Chcesz dowiedzieć się, jak się go uprawia i które odmiany warto posadzić w ogrodzie? Przeczytaj nasz artykuł, w którym przedstawiamy najpopularniejsze gatunki tej rośliny.
Irys występuje także pod nazwą kosaciec. Jest to bylina pochodząca z obszarów strefy umiarkowanej. Wyróżnia się bardzo dużą liczbą wariantów różniących się kształtami oraz paletą barw. Warto więc sprawdzić, które typy są najchętniej uprawiane.

Spis treści pokaż

Irys – charakterystyka

Irys pochodzi z rodziny kosaćcowatych. Zalicza się do niego około 200 odmian, które różnią się wyglądem, a w niektórych przypadkach wymaganiami i sposobem uprawy. Kosaciec jest pięknym kwiatem. Jego kwiatostan składa się zazwyczaj z sześciu płatków. Połowa z nich skierowana jest do góry, a połowa w dół. Na jednym pędzie może występować nawet kilka pąków. Warto zaznaczyć, że ze względu na rodzaj korzenia kwiatki te dzielimy na kłączowe oraz cebulowe. Do przedstawicieli kłączowego rodzaju zalicza się irysy syberyjskie, bródkowe oraz żółte.

Irys syberyjski – najczęściej wybierany kwiatek kłączowy

Kosaciec syberyjski (Iris sibirica) jest łatwy w uprawie, dlatego ten kwiatek kłączowy cieszy się dużym zainteresowaniem. Charakteryzuje się on trwałością – może rosnąć przez wiele lat na jednym stanowisku. Kwitnie pod koniec maja albo na samym początku czerwca. Zachwyca pięknymi fiołkowoniebieskimi kwiatkami i długimi, wąskimi liśćmi. Uprawiany on jest w ogrodach dla dekoracyjnych liści i ozdobnych kwiatów, które zbierane są w gęste kępy o wysokości do 1 metra. Zastosowanie znajduje także jako element rabat bylinowych i kompozycji rustykalnych. Dziko rosnący Iris sibirica objęty jest ochroną.

Irys bródkowy – popularna odmiana ogrodowa

Kosaciec bródkowy (Iris hybrida) charakteryzuje się wielobarwnymi i dużymi kwiatami, których górne płatki tworzą kopułę, a dolne swobodnie zwisają w dół (pokryte są włoskami w kolorze pomarańczowym, białym lub żółtym). Iris hybrida rozkwita od końca maja do połowy czerwca i osiąga od 60 do 120 cm wysokości. Należy go posadzić płytko – jego górna część powinna być zrównana z powierzchnią ziemi.

Irys żółty – gdzie go można spotkać?

Kolejnym przedstawicielem rodzaju kłączowego jest kosaciec żółty (Iris pseudacorus). Występuje on w Europie, Azji Zachodniej i Afryce północno-zachodniej jako dziko rosnący kwiat. W Polsce spotkać go można głównie na podmokłych terenach i łąkach, przy ciekach wodnych, wodach stojących oraz wodach słabo płynących (do głębokości nieprzekraczającej 30 centymetrów). Iris pseudacorus zakwita między majem a lipcem przez około siedem dni. Ma duże, pojedyncze kwiatostany.

Kosaćce cebulowe – rodzaje

Kosaćce cebulowe dzielą się na następujące grupy:

  •  „Juno” – osiągają wysokość od 45 do 60 centymetrów; na jednym stanowisku żyją nawet do 5 lat; dobrze znoszą wysokie temperatury; najlepiej sprawdzają się w ogródkach skalnych;
  •  „Reticulata” – są to niskie kwiaty, które wcześnie zakwitają; cebulki irysów należy posadzić na słonecznym stanowisku;
  •  „Xiphium” – najbardziej znany jest Iris hollandica – uprawia się go w szklarniach na kwiaty cięte, jak i tradycyjne; osiąga wysokość do 80 centymetrów, a zakwita w czerwcu.

Irys żyłkowany – cebulki kwiatowe o siateczkowatym wzorze

Kosaciec żyłkowany (Iris reticulata) to przedstawiciel rodzaju cebulowego. Naturalnie występuje na Kaukazie, ale coraz częściej uprawiany jest również w polskich ogrodach. Charakteryzuje się tym, że wytwarza cebulki, które pokryte są siateczkowatym wzorem. Osiąga wysokość do 20 centymetrów. Wyróżnia się zielonymi liśćmi oraz drobnymi kwiatami, które wyrastają na samych szczytach pędów. Najczęściej są w kolorze purpurowym lub niebieskim. Iris reticulata kwitnie w marcu, zaraz po przekwitnięciu przebiśniegów.

Kosaciec – na czym polega uprawa?

Chcesz posadzić ten kwiatek w swoim ogródku? Poznaj jego wymagania.

Stanowisko

Do uzyskania optymalnych warunków uprawnych zalecane jest stanowisko słoneczne lub półcieniste. Dzięki temu kwiaty będą miały ładniejszą barwę, a kondycja kłączy będzie zdecydowanie lepsza od tym znajdujących się w cieniu. Warto zapewnić mu odpowiednią przestrzeń, gdyż potrzebuje on dużo miejsca.

Podłoże

Gleba powinna być pulchna, ciepła i umiarkowanie wilgotna. Jej odczyn powinien wynosić od 5,5 do 6,5 pH. Zbyt twarda lub zbyt ciężka ziemia może powodować choroby. Ten kwiatek lubi tereny położone na pochyłości.

Kiedy sadzi się kosaćce?

Kiedy posadzić te kwiaty? Sadzonki irysów umieszcza się w gruncie od września do października. W przypadku odmiany wyrastającej z kłącza powinno się to zrobić nieco wcześniej – najlepsza będzie połowa sierpnia. Bardzo ważne przy sadzeniu tych kwiatów jest to, aby zabezpieczyć je przed zimnem, przykrywając je warstwą ściółki. Należy ją usunąć wczesną wiosną, aby pobudzić roślinki do wzrostu.

Jak pielęgnować irysy?

Zastanawiasz się, jak pielęgnować te kwiaty? Przedstawiamy najważniejsze czynności, dzięki którym wyhodujesz piękne roślinki:

  • podlewanie – wykonuj to regularnie, ale w niewielkich ilościach wody;
  • nawożenie – rób to raz na kilka tygodni przez cały okres wegetacyjny, stosuj kompost lub biohumus – unikaj nawozów bogatych w azot, bo nie służą tej roślinie;
  • usuwanie zwiędłych kwiatów i liści – pamiętaj o tym zabiegu, ponieważ zapobiega on rozwijaniu się różnych chorób.

Wiesz już, które odmiany irysów są najpopularniejsze. Jeśli zdecydujesz się na posadzenie tej rośliny, to pamiętaj o zapewnieniu mu odpowiednich warunków uprawowych. Dzięki temu będziesz mógł cieszyć się widokiem pięknie zakwitniętych kwiatów przez długi czas.

Zobacz także: