Kielichowiec wonny to nieczęsto spotykany krzew ogrodowy, który ma liście o nietypowym wyglądzie, zmieniające jesienią barwę z zielonej na żółtą. Ponieważ kielichowiec jest rzadko spotykany w ogrodach, nie wszyscy wiedzą, w jaki sposób go uprawiać, kiedy sadzić oraz jakie jego odmiany można kupić. W artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania.
Kielichowiec wonny – podstawowe informacje
Kielichowiec wonny (Calycanthus floridus) coraz częściej jest poszukiwany przez ogrodników. To dlatego, że ma pachnące kwiaty, których aromat może przypominać zapach truskawki, ananasa, goździki lub cynamon. Co ciekawe, krzew nie ma jedynie pachnących kwiatów. Zapach mają jego kora oraz korzenie. Natomiast liście wydzielają aromat, kiedy się je zgniecie lub rozetrze.
Kwiaty kielichowca mają oryginalny wygląd. Występują w przeróżnych kolorach, w zależności od odmiany, jaką wybierzesz. Zapach kielichowca jest przyjemny dla człowieka, ale odstrasza nornice, co powinno cieszyć ogrodników. Po przekwitnięciu kwiaty przeobrażają się w małe torebki owocowe, lecz w polskim klimacie zdarza się to rzadziej. Owoce kielichowca oraz jego liście są trujące!
Skąd pochodzi krzew kielichowca wonnego i kiedy zakwita?
Kielichowiec wonny pochodzi z Ameryki Północnej, na tymże kontynencie uprawiany jest, jako roślina ozdobna. Tylko jedna z odmian – kielichowiec chiński – rośnie w lasach Chin. W Polsce roślina jest często spotykana w ogrodach botanicznych oraz coraz częściej w prywatnych ogrodach. Kielichowiec zakwita w maju lub w czerwcu, zdobiąc ogród aż do końca lipca, a zdarza się, że nawet do początków jesieni.
Jak wygląda kielichowiec wonny?
Kielichowiec wonny to krzew o rozłożystych i sztywnych pędach. Krzew dorasta do ok. 2 m, zdarzają się nawet okazy o wysokości 3 m. Liście są duże, owalne, zielone i błyszczące, omszone od spodu. Kwiaty zaś występują w kolorze brunatnym i bordowym. Są niewielkie, o średnicy mniej więcej od 3 do 5 cm.
Mimo że roślinę można spotkać w ogrodach botanicznych, nie należy się zniechęcać, ponieważ nie jest wymagająca. Wystarczy zapewnić jej optymalne warunki rozwoju, aby odwdzięczyła się pięknymi kwiatami.
Jak uprawiać krzew ozdobny kielichowiec wonny?
Roślina lubi słońce, zatem trzeba wybrać dla niej miejsce nasłonecznione, ewentualnie lekko zacienione. Ziemia powinna być próchnicza i żyzna oraz lekko wilgotna. Kielichowca nie powinno się sadzić w glebach mokrych i ciężkich, jałowych, piaszczystych oraz zimnych. Najlepsze będzie podłoże przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne.
Należy pamiętać, że młode rośliny nie są specjalnie odporne na mróz, należy je zatem okrywać na zimę, choćby włókniną. Warto sadzić je w miejscach osłoniętych od wiatru. Starsze rośliny powinny wytrzymywać mrozy nawet do -20°C. Nie zaszkodzi jednak okryć ich na zimę. Dobrze także wiedzieć, że dzięki zapachowi, jaki wydziela roślina, nie atakują jej pasożyty.
Rozmnażanie kielichowca
Najprościej jest zebrać nasiona i wysiać je do gleby lub rozsadnika. Siewki trzeba uprawiać 3–4 lata, zanim roślina zakwitnie. Kolejnym sposobem będzie pobranie sadzonki latem i ukorzenienie jej w wilgotnym podłożu, najlepiej pod szkłem. Pędy należy przygiąć do podłoża, po czym obsypać ziemią.
W jaki sposób przycinać kielichowca?
Kielichowiec wonny może rosnąć do kilku metrów. Czy powinno się go przycinać, a jeśli tak, to w jaki sposób? Roślina dość dobrze znosi zabieg cięcia, ale na ogół go nie wymaga. Jeśli jednak zajdzie taka potrzeba, należy poczekać do momentu, kiedy krzew przekwitnie. Można go wtedy lekko wyprofilować, usuwając starsze i układające się na ziemi pędy. Wiosną warto również usunąć pędy suche lub przemarznięte.
Jakie spotykamy odmiany kielichowca?
Ze spotykanych odmian kielichowca należy wymienić:
- kielichowiec wonny;
- kielichowiec plenny;
- kielichowiec chiński.
Te trzy gatunki kielichowców pięknie prezentują się w ogrodach i warto znaleźć dla nich miejsce.
Kielichowiec plenny (Calycanthus Fertilis)
Kielichowiec plenny to krzew występujący w Ameryce Północnej, który jednak z powodzeniem aklimatyzuje się w polskim klimacie. Przyjmuje formę krzewu i osiąga do 3 m wysokości. Jego liście są błyszczące, ciemnozielone, jajowate. Jesienią przebarwiają się na żółto. Ten krzew ozdobny jest odporny na choroby i szkodniki.
Tak jak w przypadku kielichowca wonnego, młode okazy należy okrywać na zimę i sadzić wiosną, tak, by zdążyły się ukorzenić. Sadzonki najlepiej umieszczać w miejscu osłoniętym i słonecznym. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec maja, a kończy we wrześniu. Kwiaty mają kolory ciemnowiśniowy albo purpurowo-brązowy. Jego pielęgnacja ogranicza się do podlewania i nawożenia, nie ma konieczności przycinania, ale jest taka możliwość.
Kielichowiec chiński (Calycanthus Chinensis)
Kielichowiec chiński to jedyna odmiana rosnąca poza Ameryką Północną. Jego ojczyzną są Chiny, gdzie rośnie najczęściej w lasach. Wyróżniają go przepiękne, białe kwiaty z różowymi przebarwieniami. Kwiatostany w ciepłe dni wydzielają zapach. Ma podobne tempo wzrostu do wcześniej wymienionych krzewów, ale osiąga od 1,5 m do 2 m. Liście są owalne, zielone i błyszczące.
Może rosnąć w towarzystwie innych krzewów, bylin, krzewinek i paproci. Młode rośliny należy okryć włókniną na zimę. Błyszczące liście tej odmiany oryginalnie prezentują się w towarzystwie rododendronów, laurowiśni, azalii i kiścieni. Rośliny te chętnie sadzi się w pobliżu tarasów, by wydzielały intensywny zapach i kusiły pięknem swoich kwiatów.
W Ameryce Północnej wykorzystywano korę kielichowca jako przyprawę zastępującą cynamon. Była też środkiem leczniczym. Pamiętajmy jednak, że liście oraz nasiona tego gatunku zawierają silne trujące związki – cyjanowodór oraz kalikantynę. Warto więc podziwiać ich zapach, ale unikać ryzyka spożycia.
