Firletka poszarpana (Lychnis flos-cuculi, Silene flos-cuculi) to bylina, która naturalnie występuje na łąkach. Poddana odpowiedniej pielęgnacji świetnie sprawdzi się również w domowych ogrodach, stając się ich ozdobą. Sprawdź co musisz wiedzieć na temat jej uprawy!
Firletka poszarpana to roślina, którą najczęściej można spotkać na wilgotnych łąkach, gdzie występuje naturalnie. Należy do rodziny goździkowatych. Jej ułożenie przypomina rozetę. Roślina ma długie i wąskie liście o kolorze szaro-zielonym, a jej luźne łodygi, przypominające rurki, mogą osiągać nawet 50 cm wysokości. Z łodyg wyrastają drobne różowe kwiaty, których płatki mają charakterystyczny postrzępiony wygląd . Roślina najlepiej prezentuje się zasadzona w większych skupiskach. Latem często można zobaczyć łąkę usłaną właśnie firletką poszarpaną.
Firletka poszarpana – pielęgnacja i uprawa
Pomimo, iż firletka poszarpana to typowa roślina łąkowa, świetnie sprawdzi się również w domowych rabatach. Ten polny kwiat jest bardzo wdzięczny jeśli chodzi o pielęgnację, ponieważ nie potrzebuje co do zasady specjalnego nawożenia czy podlewania. Oczywiście w przypadku większych upałów lub rzadkich opadów deszczu, roślinę należy regularnie podlewać. Natomiast jeśli nie występują te czynniki, pielęgnację rośliny można w zasadzie ograniczyć do wycinania i przycinania przekwitłych kwiatostanów.
Jeżeli chodzi o stanowisko wzrostu to roślina ta preferuje stanowiska zasadniczo dość nasłonecznione, ale dobrze jeśli znajdzie się na nich odrobina cienia. Firletka poszarpana ma niewielkie wymagania glebowe, dlatego można ją z powodzeniem uprawiać nawet na glebach gliniastych i piaszczystych. Aby jednak zapewnić jej prawidłowy wzrost należy zadbać o to, by gleba była odpowiednio wilgotna i zapewniała właściwą przepuszczalność.
Firletka poszarpana jest rośliną mrozoodporną, co oznacza, że z powodzeniem przetrwa w ogrodzie zimę. Zawdzięcza to skierowanymi w dół specjalnym pączkom, które zimują tuż przy powierzchni ziemi. Ze względu na dość łatwą pielęgnację i niewielkie wymagania, firletka poszarpana może być z powodzeniem uprawiana również przez osoby, które nie mają zbyt wielkiego doświadczenia w ogrodnictwie.
Kwitnienie
Firletka kwitnie od maja. Kwiaty rośliny mające rurkowato dzwonkowaty kształt, składają się z pięciu płatków o różowym odcieniu, które pozostają rozcięte. Jeden z członów jej łacińskiej nazwy „cuculi” oznacza kukułkę. Nazwa rośliny nawiązuje do okresu jej kwitnienia, który przypada na czas w jakim przylatują kukułki. Dlatego bywa nazywana kwiatem kukułki. Na łodygach rośliny można zaobserwować lepką pienistą ciecz, przypominającą ślinę. Rozwijają się w niej larwy pieników ślinianek. Naturalnie roślina tworzy wręczy dywan z kwiatów, co można zaobserwować latem na polnych łąkach. Kwitnąc w ogrodach najlepiej wygląda zasadzona w dużych skupiskach. Kwiaty rośliny przyciągają motyle i pszczoły.
Firletka poszarpana jest rośliną odporną na występowanie chorób i atakowanie jej przez szkodniki, co dodatkowo ułatwia jej uprawę i pielęgnację. W zasadzie jedyną chorobą, która może dotknąć roślinę jest choroba grzybicza, najczęściej spowodowana nadmierną wilgocią gleby, w której rośnie firletka. W takiej sytuacji warto sięgnąć po jeden z oprysków przeciwgrzybiczych, dostępnych w sklepach ogrodniczych. W ramach profilaktyki należy unikać narażania rośliny na zbyt obfite podlewanie.
Ze względu na niskie wymagania firletka nie musi być specjalnie nawożona. Jeśli jest zasadzona na odpowiedniej glebie, będzie rozrastała się samodzielnie, bez wspomagania w postaci nawozów. Choć jej nawożenie niejako pośrednio podczas nawożenia innych roślin rosnących obok, z pewnością nie zaszkodzi to jej wzrostowi.
Rozmnażanie rośliny następuje poprzez wysiew nasion. Firletkę można siać dwa razy do roku: w pierwszym okresie – od marca do maja oraz w drugim okresie – od sierpnia do października. Warto pamiętać, że roślina kwitnie dopiero po zimie, a nie w roku, w którym została zasiana, dlatego lepiej zasiać ją w okresie jesiennym, a nie w okresie wiosennym. Firletka jest rośliną dwuletnią. Wysiewając ją raz, nie ma potrzeby kupowania jej nasion w roku kolejnym, ponieważ bardzo łatwo rozsieje się sama.
Firletka poszarpana w okresie wzrostu, a także później nie wymaga przesadzania. Należy to robić wyłącznie wówczas, gdy istnieje konieczność przeniesienia rośliny z jednego miejsca do drugiego. Zdecydowanie łatwiej przesadzanie znoszą młode sadzonki.
Firletka doskonale sprawdza się jako jedna z bylin rabatowych. Może być w nich zasiana samodzielnie lub w towarzystwie innych bylin. Bardzo dobrze prezentuje się na przykład w towarzystwie paciorecznika ogrodowego oraz bzu koralowego. Ten pierwszy ma duże liście o czerwonym odcieniu, co stanowi doskonałe tło dla firletki. Natomiast bez ma piękne żółtozielone kwiatostany i będzie doskonale współgrał z firletką. Firletka świetnie sprawdzi się także jako ozdoba ogrodów skalnych. Pięknie prezentuje się też nad brzegami oczek wodnych.
Roślina wykazuje właściwości toksyczne, ponieważ zawiera saponiny triterpenowe, a co za tym idzie spożycie jej w większych dawkach może spowodować ból żołądka i wymioty, będące konsekwencją podrażnienia błony śluzowej żołądka. Ceny jej nasion wahają się od kilku do kilkunastu złotych, za około 100 gramów.
Odmiany
Najbardziej popularną odmianą firletki jest „Petite Jenny” o różowych kwiatach. Inne odmiany to na przykład kwitnąca na biało „Alba” o kwiatach bardzo mocno postrzępionych, „White Robin” o białych kwiatach przypominających koronki oraz „Petite Henri” o dużych, pełnych, białych kwiatach.
Zastosowanie w lecznictwie
Pomimo wspomnianych już właściwości toksycznych (ujawniających się po spożyciu rośliny w większych dawkach), firletka poszarpana wykazuje także właściwości lecznicze. Bywa wykorzystywana przede wszystkim przy leczeniu migreny. Ponadto wykazuje działanie bakteriobójcze oraz przeciwdrobnoustrojowe, dlatego doskonale sprawdza się w leczeniu ran, a także jako składnik kosmetyków pielęgnacyjnych. Ze względu na swoje właściwości stosuje się ją w leczeniu trądziku oraz stanów zapalnych skóry. Oprócz kosmetologii, w lecznictwie bywa stosowana głównie jako napar bądź nalewka.
Firletka poszarpana to roślina, którą z łatwością można dostrzec latem na łące. Jej subtelny wygląd powoduje, że roślina może stanowić doskonałe uzupełnienie rabat i ogrodów. Do jej uprawy zachęcają również niewielkie wymagania pod względem stanowiska, gleby, nawodnienia oraz nawożenia. Po rozkwitnięciu firletka doskonale sprawdza się także jako roślina cięta, z której można stworzyć niebanalny bukiet.
