Jeżeli poszukujesz rośliny pnącej o ciekawym wyglądzie, którą można zasadzić zarówno w przydomowym ogródku, jak i donicy na balkonie lub tarasie, wilec ziemniaczany będzie idealnym wyborem. Zapoznaj się z poniższym tekstem i dowiedz się, jakie są ciekawe odmiany rośliny ozdobnej, jakie wymagania ona posiada i co możesz zrobić, aby rozwijała się prawidłowo.
Ipomoea batatas – opis rośliny
Wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas) pochodzi ze środkowej i południowej części Ameryki. W Polsce coraz częściej można oglądać go w ogrodach lub na tarasach; ponadto jest bardzo popularny w Indiach, Chinach i Tanzanii.
Roślina należy do rodziny powojowatych. Posiada delikatnie wzniesiony układ pędów, aczkolwiek pokrój zazwyczaj jest płożący. Wilec posiada mięsiste i intensywnie rozgałęzione łodygi. Zazwyczaj dorastają do około 5 m długości, chociaż w przypadku roślin uprawianych w Polsce, są raczej krótsze. Wilec wypuszcza pomarańczowe albo różowe bulwy korzeniowe, o wydłużonym kształcie. Ich miąższ jest czerwonawy, biały lub różowy, zależności od odmiany, z jaką mamy do czynienia. Co jednak najważniejsze omawiane bulwy są w pełni jadalne są to bowiem słynne bataty, czyli słodkie ziemniaki, będące substytutem naszych rodzimych kartofli.
Liście wilca w jasnozielonym, ciemnozielonym, bordowym albo czerwonym kolorze mogą posiadać różnorodny kształt: sercowaty, klapowany lub jajowaty. Ponadto wilec posiada okazałe kwiaty, zebrane po 3,4 w kątach liści. Posiadają one dzwonkowaty lub lejkowaty kształt. Mogą występować w kolorze purpurowym, fioletowym, różowym bądź białym. Okres kwitnienia przypada na lipiec-sierpień należy jednak pamiętać, że w klimacie Polski kwitnienie zdarza się bardzo rzadko. Wilec ziemniaczany posiada owoce o wyglądzie jajowatych torebek. W środku znajdują się ciemnobrązowe nasiona.
Ciekawe odmiany wilca ziemniaczanego
Ciekawe jest, że wilec ziemniaczany posiada bardzo dużo odmian. Należą do nich m.in.:
- Wilec ziemniaczany „Illusion Emerald Lace” – posiada pierzaste liście w żółtozielonym kolorze;
- Wilec ziemniaczany „Sweet Caroline Bronze” – jego pięcioklapowe liście przyjmują piękny, miedziano-brązowy odcień;
- Wilec ziemniaczany „Margerite” – jest to odmiana o jasnozielonych, trójkątnych liściach;
- Wilec ziemniaczany „Black Tone” – ta odmiana charakteryzuje się ciemnobrązowymi, niepodzielonymi liśćmi, o szeroko-sercowatym kształcie;
- Wilec ziemniaczany „Purple” – czyli tak zwany wilec purpurowy, jest rośliną o charakterystycznych ciemnopurpurowych liściach, z wyraźnie zaznaczonym żyłkowaniem;
- Wilec ziemniaczany „Bronze” – podobnie jak Sweet Caroline Bronze posiada niezwykły miedziano-brązowy odcień; w odróżnieniu jednak od tej odmiany, jego liście są trójklapowe.
Wilec ziemniaczany – warunki uprawy
Chociaż wilec ziemniaczany nie należy do rośliny przesadnie wymagającej, warto pamiętać o kilku zasadach, których zastosowanie pozwoli jej prawidłowo rosnąć.
Wilec ziemniaczany preferuje stanowiska nasłonecznione lub półcieniste. Powinny być one osłonięte od wiatru. Roślinie najlepiej zapewnić glebę żyzną, przepuszczalną i wilgotną, o obojętnym albo lekko kwaśnym odczynie pH. Chociaż wilec dość dobrze znosi wysokie temperatury, to długotrwała susza może prowadzić do więdnięcia rośliny. Warto także pamiętać o regularnym, ale nie przesadnym podlewaniu. Jak zostało wspomniane, wilec może być uprawiany zarówno w przydomowym ogródku, jak i balkonowych donicach.
Mimo że wilec jest w Polsce uprawiany głównie do celów dekoracyjnych, możliwe jest także zastosowanie go w celach kulinarnych. Wówczas należy zaopatrzyć się w zdrowe bulwy i uprawiać je pod osłonami; roślina ma bowiem długi okres wegetacji i wysokie wymagania świetlne.
Chociaż wilec ziemniaczany jest uprawiany w Polsce jako roślina jednoroczna, gdyż kiepsko znosi mrozy, można próbować przechowywać go przez zimę w mieszkaniu. Potrzebuje on widnego i chłodnego pomieszczenia, w temperaturze do około 15 stopni. Niektórzy próbują także przechowywanie samych bulw jednak ich pielęgnacja jest dość trudna – zbyt łatwo się one psują. Wilec ziemniaczany można rozmnażać zarówno przez sadzonki pędowe, jak i poprzez wysiew nasion; warto mieć jednak na uwadze, że ta druga metoda nie jest stosowana często, gdyż wilec rzadko zawiązuje nasiona.
Wilec ziemniaczany – pielęgnacja
Podstawą prawidłowej pielęgnacji wilca ziemniaczanego jest umiar w podlewaniu rośliny. Zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża ilość wody może jej bowiem zaszkodzić. Chociaż wilec nie wymaga nawożenia mineralnego, to od czasu do czasu warto zastosować obornik lub kompost. Jeżeli chcemy, aby roślina krzewiła się nieco lepiej, należy raz na jakiś czas obrywać jej pędy.
Zastosowanie wilca ziemniaczanego
Poszczególne odmiany wilca ziemniaczanego charakteryzuje ciekawy, dekoracyjny wygląd liści. Funkcja ozdobna nie jest jednak jego jedyną! Omawiane wcześniej jadalne bulwy zwane batatami są bardzo zdrowe posiadają takie składniki jak:
- witamina C;
- witamina A;
- witaminy z grupy B;
- wapń;
- potas;
- żelazo;
- magnez.
Ponadto posiadają one niski indeks glikemiczny, choć oczywiście zależy to w dużej mierze od sposobu ich przyrządzania. Wilec ziemniaczany jest niezwykle popularny w Azji, szczególnie w Chinach, Tanzanii i Indiach. Wykorzystuje się go często do produkcji mąki lub alkoholu. Od pewnego czasu zyskuje on zasłużoną sławę także w Polsce, gdzie coraz częściej hoduje się go nie tylko ze względu na dekoracyjność, ale i zastosowanie praktyczne.
Wilec ziemniaczany – podsumowanie
Wilec ziemniaczany to ciekawa wizualnie roślina, którą można wykorzystać zarówno jako ozdobę, jak i dodatek do niedzielnego obiadu. Jeżeli poszukujesz byliny o różnorodnych właściwościach, wilec powinien być dla ciebie odpowiedni!
