Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) znany jest również pod nazwą rokitnika pospolitego. To krzew z rodziny oliwnikowatych, które występuje powszechnie w Europie i Azji. Sprawdź, jak uprawiać go w przydomowym ogrodzie.
Rokitnik zwyczajny jest krzewem popularnym przede wszystkim ze względu na swoje niskie wymagania i szerokie zastosowanie. Przetwory z jego owoców od wieków są obecnie w lokalnych kuchniach i cenione za swoje właściwości prozdrowotne. Z poniższego artykułu dowiesz się jak sadzić rokitnika i odpowiednio o niego dbać. Na końcu wspomnimy również o jego ciekawych właściwościach.
Rokitnik zwyczajny – charakterystyka
Rokitnik pospolity to roślina, która pochodzi z Azji, jednak bardzo powszechnie występuje również w Europie. W Polsce jego duże skupiska występują dziko na wybrzeżach Bałtyku. Krzew ten jest jednak chętnie uprawiany w ogrodach, szczególnie ze względu na swoje dobrze prezentujące się pomarańczowe owoce.
Rokitnik zwyczajny ma bardzo silnie rozgałęziony pokrój a w dobrych warunkach może dochodzić nawet do 6 m wysokości. Trzeba jednak mieć na uwadze, że roślina tego gatunku rośnie wolno i swoją ostateczną formę może osiągnąć nawet po kilkudziesięciu latach.
Aby rokitnik kwitł i owocował okazy męskie i żeńskie muszą być posadzone w pobliżu siebie. Te żeńskie są z reguły bardziej gęste, a pędy przerastają męskie kwiatostany. Kwiaty rokitnika pojawiają się razem z wykształceniem się liści. To nie jednak nie one stanowią główną atrakcję tego krzewu. Wzrok przyciągają kuliste owoce w intensywnie pomarańczowym kolorze, które utrzymują się przez całą zimę.
Rokitnik zwyczajny – uprawa i pielęgnacja
Rokitnik jest chętnie sadzony przede wszystkim ze względu na swoje niskie wymagania. Zdecydowanie poradzi sobie z nim nawet najbardziej początkujący ogrodnik. Sadzonki tej rośliny umieszcza się w gruncie jesienią. Należy zachować odległość około półtora metra pomiędzy okazami męskimi i żeńskimi.
Stanowisko wybrane dla rokitnika może być zarówno słoneczne, jak i lekko zacienione. Roślina ta jest bardzo odporna na mróz. Dobrze radzi sobie również z zanieczyszczeniem powietrza i nie ma wygórowanych wymagań w stosunku do gleby.
Ten atrakcyjny wizualnie krzew będzie rósł nawet w piaszczystym i niezbyt żyznym podłożu. Warto wybierać dla niego grunt wapienny i piaszczysty. Unikaj natomiast wilgotnych gleb. Roślina tego gatunku wyjątkowo źle znosi zalewanie, które może spowodować gnicie korzeni.
Młode rośliny w pierwszym roku wegetacji warto podlewać w sytuacji utrzymującej się przez dłuższy czas suszy. Starsze egzemplarze potrzebują nawadniania wyłącznie w skrajnych sytuacjach. Nie jest również potrzebne żadne specjalne nawożenie.
Rokitnik zwyczajny nie wymaga cięcia. Jeżeli jednak chcesz uformować go w żywopłot, możesz usuwać pędy, które nadmiernie rozrastają się na boki. To odporny krzew, który bardzo dobrze znosi wszystkie ingerencje z sekatorem.
Omawianą roślinę można rozmnażać z nasion oraz z odrostów i sadzonek – korzeniowych, zdrewniałych lub zielnych. Młode rośliny można przenosić na nowe stanowiska razem z bryłą ziemną.
Zastosowanie rokitnika w ogrodzie
Rokitnik pospolity to roślina bardzo chętnie wykorzystywana w przestrzeni miejskiej. Jej niskie wymagania i odporność na zanieczyszczenia sprawiają, że bardzo dobrze radzi sobie nawet w centrach dużych metropolii. Bardzo dobrze rośnie także na bardzo jałowych podłożach. Bywa sadzona na wydmach.
Jako roślina ozdobna rokitnik zwyczajny wykorzystywany jest już od
W prywatnych przydomowych ogrodach najczęściej pełni rolę atrakcyjnego wizualnie naturalnego żywopłotu. Jego sforsowanie będzie wyjątkowo trudnym zadaniem. Trzeba jednak uważać z jego intensywnym cięciem, które może doprowadzić do zasychania rośliny.
Zbiory owoców rokitnika
Jeżeli chcesz zebrać owoce z krzewu rokitnika zdecydowanie ogranicz się do roślin, które rosną na twoim własnym terenie. Te, którymi obsadzana jest miejska zieleń mogą gromadzić w sobie liczne zanieczyszczenia i metale ciężkie.
Rokitnik zwyczajny występuje w kilku odmianach, dlatego terminy zbiorów są bardzo różne. Owoce utrzymują się na krzewach aż do wiosny (jeżeli wcześniej nie zjedzą ich ptaki). Są znacznie smaczniejsze po przemrożeniu, jednocześnie jednak tracą wtedy większość swoich dobroczynnych właściwości. Z tego powodu warto dopasować termin zbiorów do warunków atmosferycznych.
Właściwości owoców rokitnika
Owoce rokitnika zawierają dużą ilość cennych składników odżywczych. Między innymi są cennym źródłem witaminy C. Jej zawartość jest wielokrotnie wyższa niż w przypadku czarnej porzeczki. Oprócz niej znajdziemy w rokitniku również witaminę B12, A, K, E i F a także flawonoidy i sole mineralne.
Co ciekawe w Polsce przez wiele lat owoce rokitnika były uważane za niejadalne. Zapewne miał na to wpływ ich intensywny kolor oraz charakterystyczny zapach. Zdarzało się, że były one spożywane przez dzieci w okresach głodu, jednak co do zasady uznawano je za szkodliwe dla zdrowia.
Na szeroką skalę rokitnika uprawiano na terenach byłego Związku Radzieckiego. Do dzisiaj bywa on nazywany rosyjskim ananasem.
Zastosowanie i działanie prozdrowotne
Zbiorów warto dokonywać już po pierwszych przymrozkach, ponieważ wtedy kuliste pomarańczowe owoce zyskują jeszcze większa wartość. Można wykonywać z nich na przykład dżemy, soki, czy nalewki. W ostatnich latach popularne jest również dodawanie tej rośliny do miodów smakowych.
Przetwory z owoców omawianej rośliny wykorzystywano już w tradycyjnej medycynie Tybetu, czy Mongolii. Obecnie najczęściej stasuje się je wspomagająco w leczeniu przeziębień i infekcji. Niegdyś wywar z pędów był wykorzystywany również w przypadku chorób żołądka. Lancetowate liście natomiast miały działać przeciwbiegunkowo.
Obecnie w aptekach można kupić olej z rokitnika w kapsułkach. Jego spożywane ma przede wszystkim stymulować układ immunologiczny i suplementować witaminę C.
Choroby i szkodniki rokitników pospolitych
Rokitnik jest krzewem stosunkowo odpornym na choroby. W przypadku nadmiernej wilgotności gleby lub zalewania może zapadać na choroby o podłoży grzybiczym. Niestety, krzew bywa nękany przez typowe dla siebie pasożyty, które mogą wyrządzić na nim spore szkody. Mowa tu między innymi o gatunkach takich jak:
Najbardziej narażone są rośliny uprawiane przemysłowo, jednak w teorii pasożyty mogą zaatakować również krzewy ozdabiające przydomowe ogrody. Warto więc uważnie obserwować w jakiej kondycji jest twój rokitnik.
Warto zaznaczyć, że mamy tu do czynienia z bardzo odpornym gatunkiem. Rokitnik pospolity jest uznawany za niezagrożony. Jedynym poważnym niebezpieczeństwem jest dla niego erozja wybrzeża, ponieważ to tam najczęściej dziko występuje.
Podsumowanie
Rokitnik jest bardzo urodziwym krzewem o intensywnie pomarańczowych owocach, których wielkość i kształt różnią się w zależności od odmiany. W przydomowym ogrodzie będzie stanowił piękną ozdobę. Sprawdzi się również w roi żywopłotu, chociaż jego rozgałęziony pokrój czasami trudno okiełznać. Owoce z krzewów można zbierać i przerabiać na różnorodne przetwory, które są nie tylko smaczne, ale także zdrowe.
