Pigwowiec to krzew o ciernistych gałązkach. Czasami bywa nazywany pigwą, ale w rzeczywistości jest to inna roślina. Mimo to owoce pigwowca również nadają się na nalewki, dżemy i inne przetwory. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o uprawie pigwowca w ogrodzie.
Pigwowiec jest mrozoodporny, a zatem niestraszny mu polski klimat. Uprawia się go nie tylko dla owoców, ale też dla pięknych kwiatów, które pojawiają się wiosną. Dowiedz się, które gatunki i odmiany pigwowca są najlepsze do sadzenia w ogrodzie.
Pigwa a pigwowiec
Można by pomyśleć, że jest tu podobnie jak z jabłkiem i jabłonią – że pigwa to owoc, a pigwowiec to po prostu drzewo, które je wydaje. Tak jednak nie jest, ponieważ w rzeczywistości pigwa i pigwowiec to dwa różne rośliny. Do pigwowców (Chaenomeles) należą 4 gatunki, natomiast do rodzaju pigwa tylko jeden – pigwa pospolita (Cydonia oblonga). Jest on więc monotypowy.
Oba rodzaje łączy to podobieństwo, że należą do rodziny różowatych. Wydają zawierające dużo witaminy C owoce, które idealnie nadają się na przetwory.
Pigwowiec – opis rodzaju
Jakie cechy wspólne ma cały rodzaj pigwowiec? W naturze są to średnie lub duże krzewy (zwykle 1–3 m, a maksymalnie 6 m). Ich pędy są często cierniste, ale mogą być też nagie lub krótkoowłosione. Wyrastają z nich zielone liście na krótkich ogonkach, które mogą opadać na zimę lub być zimozielone. Są pojedyncze i położone skrętolegle. Mają kształt zbliżony do okręgu lub lancetowaty.
Pigwowiec – owocowanie
Kwiaty wyrastają na krótkich szypułkach, skupione są po kilka sztuk w pęczkach. Mają po 5 płatków i są dość drobne (3–5 cm). Najczęściej mają kolor biały, pomarańczowy lub czerwony. Dno kwiatowe przekształca się w jadalne owoce. Są one zielonkawe lub żółte i przypominają wyglądem niewielkie jabłka. Owoce pigwowca są twarde, a zatem trudne do jedzenia na surowo.
Pigwowiec – gatunki i odmiany
Jak już wspomniano, istnieją 4 gatunki pigwowca. Te, które stały się popularne w uprawie, dzieli się dodatkowo na odmiany.
Pigwowiec japoński
To niski gatunek, który dorasta maksymalnie do 1 m. Jego pędy pokryte są krótkimi cierniami. Kwiaty są niewielkie (3–4 cm) i barwy pomarańczowo-czerwonej. Gatunek kwitnie na przełomie marca i kwietnia. Owoce pigwowca japońskiego (Chaenomeles japonica) pojawiają się jesienią. Są kuliste, niewielkie i bardzo aromatyczne. Ta roślina jest wciąż dość mało popularna w Polsce, ale nie ma przeciwwskazań do jej uprawy w naszym kraju. Jest w pełni mrozoodporna.
Pigwowiec okazały
Znany jest też jako pigwowiec chiński (Chaenomeles speciosa). To krzew większy od japońskiego kuzyna, dorasta do 2 m wysokości. Jego pędy są cierniste. Kwitnie później, bo w maju i czerwcu. Płatki mają kolory biały, różowy lub czerwony. Ma większe „jabłka” niż pochodzący z Japonii pigwowiec. Owoce przypominają bardzo te pochodzące z pigwy, dlatego gatunek jest często z nią mylony.
Pigwowiec pośredni
Mieszaniec dwóch poprzednich roślin. Zwany jest też pigwowcem wspaniałym (Chaenomeles x superba). Jest niewielkim krzewem dorastającym do 1 m. To najpopularniejsza roślina uprawna ze swojego rodzaju. Kolor kwiatów różni się w zależności od odmiany:
- „Crimson and Gold” – karmazynowe kwiaty;
- „Elly Mossel” – kwiaty intensywnie czerwone;
- „Nicoline” – pomarańczowe kwiaty.
Pigwowiec katajski
Gatunek pigwowca pochodzący z Japonii. Dorasta do 1,5 m. Pędy pokryte są wyjątkowo dużymi kolcami. Często przyjmuje wygląd niewielkiego drzewka, z wyraźnie zaznaczonym pniem. Kwiaty są lekko różowe i pachnące. Owoce (Chaenomeles cathayensis) są duże, kuliste, lekko wydłużone i aromatyczne. Bardzo dobrze nadają się do przetworów.
Pigwowiec tybetański
Najmniej znany w Polsce gatunek pigwowca. Jego wysokość w uprawie nie przekracza 1,5 m. Ma pokrój niezbyt gęstego krzaczka. Aromatyczne owoce (Chaenomeles tibetica) również nadają się na przetwory, ale ostre kolce utrudniają ich zbiór.
Pigwowiec – uprawa i pielęgnacja
Pigwowiec jest odporny na mróz, a zatem nadaje się do uprawy w Polsce. Roślina odwdzięczy ci się dojrzewającymi w słońcu owocami.
Stanowisko i wymagania pigwowca
Żyzna i wilgotna gleba jest najlepsza dla pigwowca. Owocowanie będzie tym obfitsze, im będzie ona zasobniejsza. Stanowisko powinno być ciepłe i słoneczne, ewentualnie półcieniste. Roślina może rosnąć w bezpośrednim sąsiedztwie ulicy – jest odporna na zanieczyszczenia.
Pigwowiec – sadzonki
Sadzonki różnych pigwowców są dostępne w sklepach ogrodniczych w cenie kilkunastu złotych. Po zakupie należy je umieścić w dołku o głębokości około 40 cm. Robi się to na wiosnę – w marcu i kwietniu. Na koniec sadzonkę należy obficie podlać, a najlepiej również obłożyć ją ściółką. Pomoże to w zachowaniu prawidłowej wilgotności gleby.
Kiedy przycinać pigwowca?
Cięcie pigwowca nie jest obligatoryjne. Krzew poradzi sobie bez tego zabiegu, co nie znaczy, że źle go znosi. Jeśli chcesz nadać roślinie pożądany kształt, cięcie przeprowadzaj go po zakończeniu kwitnienia. Przycina się zeszłoroczne pędy, pozostawiając na każdym przynajmniej 2–3 pączki. Z pigwowca można wykonać żywopłot. Wtedy cięcie okaże się niezbędne.
Pigwowiec – owoce
Tym, co wiele osób najbardziej interesuje, są owoce pigwowca. Owocowanie rośliny rozpoczyna się na trzeci lub czwarty rok po posadzeniu sadzonki. Najlepsza pora na zbiór to październik. Niektórzy twierdzą, że najlepiej poczekać z tą czynnością aż do pierwszych przymrozków, ponieważ po nich owoce stają się słodsze. Pamiętaj, że są trudne do jedzenia do surowo z uwagi na twardość.
Nadają się natomiast do wykonywania przetworów oraz jako dodatek do herbaty zamiast cytryny. W tym celu wystarczy pokroić je na plasterki, usuwając przy tym gniazda nasienne, umieścić w słoiku, a następnie zasypać cukrem. Owoce wypuszczą sok, który można wlać do herbaty lub łyżeczką umieszczać w napoju. Popularne jest także robienie dżemu i nalewki z pigwowca.
Pigwowiec to jedna z najciekawszych roślin do uprawy w ogrodzie. Jej bogate w witaminę C dojrzałe owoce z pewnością umilą czas spędzony z bliskimi przy herbacie. Mogą zastąpić nieco nudną już cytrynę. Ten krzew raczej nie sprawia problemów w uprawie, a zatem nadaje się do polecenia nie tylko doświadczonym ogrodnikom.
