• Rośliny doniczkowe
    • Kwiaty doniczkowe
      • Pnące
      • Zwisające
    • Kwiaty na balkon i taras
    • Kaktusy
    • Sukulenty
    • Paprocie
    • Palmy
  • Rośliny akwariowe
    • Las w słoiku
  • Ogród
    • Choroby roślin
    • Chwasty
    • Kalendarz ogrodnika
      • Cięcie
      • Jesień
      • Kwitnienie
      • Nawożenie
      • Prace ogrodowe
      • Sadzenie
      • Wiosna
      • Zima
    • Oczko wodne
      • Rośliny wodne
    • Owady
    • Rodzaje ogrodów
    • Rośliny ogrodowe
      • Rośliny jadalne
    • Skarpa i skalniak
    • Szklarnia
    • Szkodniki
    • Trawy
    • Ziemia do roślin
    • Zioła
  • Drzewa
    • Drzewa iglaste
    • Drzewa liściaste
    • Drzewa owocowe
  • Krzewy
    • Krzewy jadalne
  • Runo leśne
    • Grzyby
    • Mchy
  • Porady
    • Okazje
Logo gardeneo.pl
  • Rośliny ogrodowe

Grzyb siniak, czyli borowik ponury. To jadalny czy trujący grzyb?

28 sierpnia, 2022
grzyb siniak

Potoczną nazwą borowika ponurego jest grzyb siniak. Grzybiarze mogą na niego trafić w lasach iglastych i liściastych w okolicach jodeł i dębów. Choć nie jest zbyt często spotykany w Polsce, pojawia się pytanie, czy należy do grzybów jadalnych, czy trujących?

Z tego artykułu dowiesz się:
1 Jak wygląda grzyb siniak?
2 Borowik ponury (Suillellus luridus)i jego występowanie
3 Borowik ponury a piaskowiec modrzak
4 Jak odróżnić piaskowca modrzaka?
5 Czy modrzak siniak jest grzybem jadalnym? Czy warto go zbierać?
5.1 Piaskowiec modrzak – systematyka
6 Czy grzyb siniak jest trujący?
7 Kolejny siny gatunek grzyba – podgrzybek zajączek (siniejący)
8 Najczęściej zadawane pytania
8.1 Grzyb siniak – jadalny czy nie?
8.2 Borowik ponury a szatański – jak odróżnić?
8.3 Czy grzyby siniaki można suszyć?

Wielu zapalonych grzybiarzy toczy spór, część z nich uważa, że grzyb siniak nadaje się do spożycia, pozostali twierdzą, że to grzyb wywołujący zatrucia. Sprawdź informacje o borowiku ponurym, by na przykład nie pomylić go z piaskowcem modrzakiem.

Jak wygląda grzyb siniak?

grzyb siniak dwa

Grzyb siniak to potoczna nazwa borowika ponurego z rodziny borowikowatych. Nazwa siniak nie jest czymś przypadkowym, jako że grzyb ten po dotknięciu robi się siny, a po jakimś czasie sine plamy na nim stają się jeszcze ciemniejsze. Jest bardzo podobny do borowika szatańskiego, po zjedzeniu, którego należy szybko wywołać wymioty, by do krwi nie dostały się substancje trujące. Borowik ponury początkowo ma kapelusz w kolorze żółto-pomarańczowym, później w oliwkowym lub brązowym, a jego struktura wydaje się zamszowa lub jak kto woli aksamitna. Skóry nie da się oddzielić od miąższu. Średnica kapelusza siniaka to około 5 do 20 cm, natomiast trzon jest barwy żółto-oliwkowej i ma od 5 do 15 cm, jest na nim widoczna siateczka o czerwonych oczkach, w podłużnym kształcie. Jego sinienie zdecydowanie odróżnia go od innych gatunków grzybów.

Zobacz także
Szarłat zwisły, trójbarwny i wiechowaty – jak hodować amarantus? Rodzaje, uprawa w ogrodzie i wymagania

Borowik ponury (Suillellus luridus)i jego występowanie

W Polsce czy w Europie borowik ponury występuje nieczęsto, natomiast głównie trafić na niego można w Australii, Ameryce Północnej i Japonii. Najczęściej znaleźć je można latem oraz jesienią, owocniki wytwarza od czerwca do października.

Siniak występuje w lasach liściastych i iglastych na podłożu wapiennym, można go znaleźć w pobliżu buków, lip i jodeł. Występuje nie tylko w lasach, trafić na niego można również przechadzając się po parku. Lubi gleby bogate w wapń, najlepiej gliniaste.

Borowik ponury a piaskowiec modrzak

Grzyb siniak nie jest jedynym, który sinieje pod wpływem dotyku. Kolejnym okazem siniejącym jest piaskowiec modrzak (Gyroporus cyanescens) – to grzyb z rodziny piaskowcowych. Tenże jednak bardzo różni się wyglądem, nie przypomina grzyba ponurego. Innymi nazwami piaskowca modrzaka są:

  • podgrzybek siny;
  • mchowik siniak;
  • huba siniak;
  • podgrzybek;
  • borowik polny;
  • granatek;
  • grzyb piaskowy;
  • piaskowiec modrzak;
  • modrzak siniak.

Jak odróżnić piaskowca modrzaka?

Wygląd borowika polnego znacząco się różni i oprócz jego sinienia i zamszowego wyglądu niewiele ma z nim wspólnego. Jego powierzchnia pokryta jest grubą warstwą pilśni. Kapelusz jest wypukły i półkolisty, spłaszczony i poduchowaty. Posiada barwę żółtawą, kremową, siarkowo-żółtą z zielono-żółtym odcieniem, a jego starsze owocniki stają się białawe. Rurki zaś są kremowe lub białe, po przekrojeniu zabarwiają się na niebiesko. Średnica kapelusza od 3,5 do 12 centymetrów, wysokość trzonu od 5 do 10 cm, a jego grubość od 1 do 3 cm.

Pojawia się w lasach od lipca do listopada, a występuje nie tylko w Europie, ale także w Azji, Ameryce Północnej i Australii. Najczęściej znaleźć go można pod bukami, dębami i brzozami, niemniej spotkać go można zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Ten gatunek ma status „R”, czy jest potencjalnie zagrożony wyginięciem. W Polsce jeszcze tak nie jest, może dlatego, że z powodu sinienia rzadko jest zbierany przez grzybiarzy.

Zobacz także
Palma – jakie są najpopularniejsze gatunki? Czym wyróżniają się te rośliny doniczkowe? Jakie są metody upraw?

Czy modrzak siniak jest grzybem jadalnym? Czy warto go zbierać?

Modrzak siniak to jak najbardziej grzyb bezpieczny i jadalny, aczkolwiek o walorach smakowych można znaleźć różne opinie. Mimo to ma wielu zwolenników wykorzystywania go w kuchni, gdzie spotykany jest jako grzyb suszony, stosowany jako składnik zup i sosów. Warto dodać, że małe dzieci nie powinny go spożywać, ale ta zasada nie tyczy się wyłącznie modrzaka siniaka, ale wszystkich grzybów, także nietrujących i jadalnych. Dzieci do 10 roku życia nie powinny zjadać grzybów, a to dlatego, że ich układy pokarmowe nie są jeszcze w pełni rozwinięte i nawet zjedzenie odmian jadalnych może skończyć się zatruciem. Zatrucie u dzieci objawia się silnym bólem brzucha, biegunką, wymiotami oraz bezsennością. Ponieważ dzieci tak fatalnie reagują na zjedzenie grzybów jadalnych, można sobie wyobrazić, co stałoby się po skonsumowaniu trujących. Niejednokrotnie kończy się to uszkodzeniem wątroby, przeszczepem, a niekiedy śmiercią.

Piaskowiec modrzak – systematyka

Szczegółowa systematyka piaskowca modrzaka:

  • gatunek: piaskowiec modrzak;
  • rodzaj: piaskowiec;
  • rodzina: piaskowcowate;
  • rząd: borowikowce;
  • klasa: pieczarniaki;
  • typ: podstawczaki;
  • królestwo: grzyby;
  • domena: eukarionty.

Czy grzyb siniak jest trujący?

Niestety w tym przypadku sprawy mają się nieco inaczej. Zdecydowanie grzyb siniak jest gatunkiem, który zjedzony pod postacią surową jest trujący. W swoim składzie ma silne toksyny, takie jak:

  • betaina;
  • inwolutyna.

Wymienione toksyny w postaci surowej prowadzą do zatrucia organizmu. Z najczęściej występujących objawów wymienić można:

  • bóle brzucha;
  • wymioty;
  • nudności.

Jednakże po długiej obróbce cieplnej grzyb siny w niektórych krajach jest spożywany, niemniej pod żadnym pozorem nie można łączyć go z alkoholem. Siniak jest grzybem niejadalnym, który nie ma właściwie żadnych właściwości odżywczych, smakowych także, zatem jaki sens jest we wprowadzaniu go do kuchni?

Zobacz także
Róża jerychońska – niezwykła roślina o niezwykłych właściwościach

Kolejny siny gatunek grzyba – podgrzybek zajączek (siniejący)

grzyb siniak sciółka

Kolejnym przykładem siniejących grzybków jest podgrzybek zajączek (Boletus subtomentosus) zwany inaczej:

  • zajączkiem siniejącym;
  • borowikiem zajęczym;
  • muchownikiem zielonym;
  • zajączkiem;
  • zajęczą wargą;
  • zajęczym grzybkiem.

To pospolicie występujący w Polsce grzyb jadalny z niewielkimi walorami smakowymi, dlatego też najczęściej podawany jest z innymi gatunkami. Jego występowanie to lasy liściaste i iglaste, a także parki. Znaleźć go można pod świerkiem pospolitym, limbą, dębem szkarłatnym oraz pośród krzewinek czarnej jagody i borówki. Nie dorównuje niestety smakowi podgrzybkom, a rozpowszechniony jest głównie na półkuli północnej, najczęściej w strefie umiarkowanej. Można na niego trafić także w Kolumbii.

Zajączek osiąga średnicę od 3 do 10 cm, rurki zaś od 5 do 20 mm, natomiast trzon osiąga wysokość od 6 do 10 cm oraz do 2 cm grubości. Młode osobniki są koloru żółtego, a czym starsze tym ich barwa ciemnieje do zielono-żółtych oraz brązowych. Trzon niekiedy przybiera barwę czerwono-brązową. Ma kanciaste pory, podzielone na komory. Podobny jest do podgrzybka złotawego oraz do podgrzybka żeberkowego.

Jeśli po zjedzeniu jakichkolwiek grzybów ma się objawy zatrucia, warto skonsultować choćby z lekarzem pierwszego kontaktu, lub udać się na pogotowie. Nie warto zbierać grzybów, których się nie zna, to zbyt ryzykowne. Po zebraniu grzybów w lesie można udać się do sanepidu w celu ich bezpłatnego sprawdzenia.

Najczęściej zadawane pytania

Grzyb siniak – jadalny czy nie?

Surowy grzyb siniak jest trujący i może spowodować poważne następstwa dla przewodu pokarmowego. W niektórych krajach grzyb ten jest spożywany po długiej obróbce cieplnej. Należy jednak pamiętać, że w żadnym wypadku nie można go łączyć z alkoholem.

Borowik ponury a szatański – jak odróżnić?

Są to grzyby bardzo podobne do siebie, ale można je rozróżnić po tym, że tzw. szatan ma słabo błękitniejący miąższ i jaśniejszy kapelusz.

Zobacz także
Rozmnażanie pelargonii w listopadzie – jak samodzielnie zrobić sadzonki?

Czy grzyby siniaki można suszyć?

Borowiki ponure nie nadają się do suszenia, ponieważ mogą być spożywane wyłącznie po obróbce cieplnej.

Zobacz także:
  • Podgrzybek trujący – jak odróżnić ten gatunek od podobnych i jadalnych grzybów?
  • Złoć żółta – bylina kwitnąca wiosną, którą warto znać
  • Rośliny pasożytnicze – czym różni się pasożyt od półpasożyta oraz w jakiej są relacji z organizmem żywiciela?
  • Palecznik chiński – czy jego uprawa jest trudna?
  • Rośliny świecące w ciemności – czy kwiat albicji rzeczywiście ma gen, który umożliwia jej emitowanie światła?
  • Bieluń dziędzierzawa – czy warto mieć w ogrodzie roślinę o właściwościach toksycznych?
  • Cechy charakterystyczne roślin zarodnikowych
  • Amsonia – intrygujący kwiat ozdobny
  • Szalej jadowity – cykuta. Czy da się uprawiać roślinę na własną rękę?
  • Kopytnik pospolity – wygląd, uprawa i charakterystyka
  • Konwalia majowa – samodzielna pielęgnacja i uprawa konwalii w przydomowym ogrodzie. Najcenniejsze wskazówki!
  • Goździk – sadzenie, uprawa i pielęgnacja. Najlepsze odmiany goździków do ogrodu
Brak komentarzy, skomentuj pierwszy(a)!
Stanisław Kowalczyk
Stanisław Kowalczyk

Były nauczyciel biologii w liceum. Ogrodnictwo i przyroda od zawsze były jego pasjami, dlatego po przejściu na emeryturę zajął się na stałe uprawą własnego ogródka. W wolnym czasie czyta książki i uczy wnuków podstaw pielęgnacji kwiatów.

Previous Post Topinambur – uprawa rośliny ozdobnej
Next PostTurzyca morrowa – jaka jest najpopularniejsza jej odmiana?

Zobacz także

werbena patagońska

Werbena patagońska – co to za roślina? Sadzenie i niezbędna pielęgnacja

4 stycznia, 2022
rutewka

Rutewka – Sadzenie, uprawa i pielęgnacja. Poznaj najpopularniejsze i najładniejsze odmiany roślin z gatunku Thalictrum

4 lipca, 2022
Czosnaczek

Czosnaczek pospolity – charakterystyka, uprawa i właściwości rośliny

17 sierpnia, 2022

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ostatnie artykuły
  • trawa red baron

    Trawa Red Baron – poznaj modną imperatę cylindryczną

    21 marca, 2023
  • Jak przyspieszyć wzrost trawy? Sprawdź, ile rośnie trawa i jak to wspomóc

    20 marca, 2023
  • rośliny monokarpiczne

    Rośliny monokarpiczne – charakterystyka, przykłady i cykl życiowy hapaksantów

    20 marca, 2023
  • tulipany piwoniowe

    Tulipany piwoniowe – piękna odmiana popularnych kwiatów ciętych! Sprawdź, czym się charakteryzują!

    20 marca, 2023
  • tulipan

    Tulipan – czym się charakteryzuje i które gatunki są najpopularniejsze? Sprawdź, co musisz wiedzieć o tej roślinie!

    20 marca, 2023
  • peperomia heppy bean

    Peperomia happy bean – oryginalna roślina podobna do fasoli

    20 marca, 2023
  • eszeweria

    Eszeweria – wyjątkowo ozdobny sukulent z Meksyku

    20 marca, 2023
  • trawa ostnica

    Trawa ostnica cieniutka zwana Pony Tails – zwiewna ozdoba ogrodu

    20 marca, 2023
  • trawa gazonowa

    Trawa gazonowa – zielony dywan najwyższej jakości dla bardzo wymagających

    20 marca, 2023
  • juncus pencil grass

    Juncus Pencil Grass, czyli sit ołówkowy – ciekawa odmiana trawy ozdobnej

    20 marca, 2023
  • najdroższe kwiaty świata

    Ile kosztuje najdroższy kwiat świata? Czyli najdroższe kwiaty świata w pigułce

    19 marca, 2023
  • scewole

    Scewole – egzotyczne rośliny do pojemników, które zachwycają kolorem kwiatów

    19 marca, 2023
  • Ciemiernik – kiedy sadzić? Kwiaty w ogrodzie zimą

    19 marca, 2023
  • bratki zimowanie

    Bratki zimowanie w ogrodzie – czego potrzebują?

    19 marca, 2023
  • nawóz do strelicji

    Nawóz do strelicji pomoże ci utrzymać ją kondycji. Co sprawdzi się najlepiej?

    19 marca, 2023
gardeneo

Kontakt
Redakcja
Polityka prywatności
Regulamin

Jak zabezpieczyć maliny na zimę
Jak zabezpieczyć poziomki na zimę
Jak zabezpieczyć trawę pampasową na zimę
Jak zabezpieczyć żurawki na zimę
Jak zabezpieczyć piwonie na zimę
Jak zabezpieczyć rabarbar na zimę
Jak zabezpieczyć hibiskusa na zimę
Budleja jak zabezpieczyć na zimę
Copyright © 2021-2022 Contentation sp. z o.o.