Cieszynianka wiosenna jest ozdobną byliną charakteryzującą się drobnymi, uroczymi, żółtymi kwiatkami. Roślinie kwitnie nadzwyczaj wcześnie. Jak dbać o roślinę i jakie zabiegi pielęgnacyjne są konieczne? Poznaj historię rośliny oraz warunki uprawy!
Zadaniem ozdobnych roślin jest przede wszystkim upiększanie otoczenia. Piękne, kolorowe kwiaty wśród wszechobecnej zieleni wyglądają obłędnie. Nic więc dziwnego, że miłośnicy ogrodnictwa wciąż poszukują nowych gatunków roślin, które nadadzą uroku ich ogrodom. W tym artykule przedstawimy nieco zapomnianą i niedocenianą odmianę byliny o nazwie cieszynianka wiosenna. Roślina jest stosunkowo łatwa w uprawie, a prawidłowo zaopiekowana odwdzięczy się wczesnym i efektownym kwitnieniem. Jak wygląda cieszynianka? Gdzie warto posadzić roślinę? Czy ozdobna bylina jest mrozoodporna? Sprawdźmy to!
Cieszynianka wiosenna (z łac. Hacquetia epipactis)
Cieszynianka wiosenna jest gatunkiem rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). Jej oficjalna polska nazwa pochodzi od miasta Cieszyn. Wynika to z faktu, że właśnie w tych okolicach rośnie jej najwięcej. Roślina występuje oczywiście również w innych zakątkach Polski, m.in.: na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Wyżynie Lubelskiej oraz w kilku południowych regionach naszego kraju. Poza granicami Polski cieszyniankę można spotkać w Chorwacji, Słowenii oraz w Karpatach Zachodnich. Propozycję na polską nazwę gatunku przedłożył w 1924 roku profesor cieszyńskiej Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego i została ona przyjęta.
Morfologia – żółte kwiaty
Największą zaletą byliny z rodziny selerowatych jest bez wątpienia jej nietuzinkowy wygląd. Cieszynianka wiosenna dorasta do 20 cm wysokości. Tworzy niewysoką rozetę odziomkowych liści, które mają długie ogonki i ząbkowane blaszki. Są okrągławe i dłoniasto dzielne. Jasnozielone liście udają niejako płatki kwiatu – kwiatostany są bowiem przez nie podparte. Kwiaty są dość drobne i w zależności od fazy rozwoju zmieniają barwę od żółto zielonej do zielonej. Ciekawa roślina zaczyna kwitnąć jeszcze przed rozwojem liści – okres kwitnienia przypada wczesną wiosną (marzec, a nawet końcówka lutego).
Uprawa cieszynianki wiosennej
Cieszynianka wiosenna jest rośliną wieloletnią. Jest w pełni mrozoodporna. Ozdobna bylina kiepsko znosi przesadzanie, dlatego bardzo ważne jest, aby dobrze zaplanować dla niej miejsce w ogrodzie. Nie ma zbyt wielu wymagań dotyczących pielęgnacji. Preferuje wilgotne środowisko, dlatego w czasie suszy wymaga podlewania. Ma niewielkie wymagania pokarmowe. Nie jest konieczne jej nawożenie, jednak wiosną można podać kompost z dodatkiem popiołu drzewnego. Popiół może pochodzić zarówno z kominka, jak i ogniska czy grilla. Cieszynianka lubi być ściółkowana (np. korą lub jesiennymi liśćmi drzew).
Stanowisko i gleba – wymagania rośliny
W naturalnych warunkach cieszynianka rośnie w lasach. W związku z tym lubi cień i wilgoć, jednak poradzi sobie również w półcieniu, a nawet na stanowisku słonecznym (należy wówczas zadbać o utrzymanie odpowiedniej wilgotności). Podłoże powinno być przepuszczalną, żyzną i próchniczą glebą. Bylina rośnie najlepiej na ziemiach wapiennych (odczyn zasadowy, pH około 7). Roślina o drobnych kwiatach w kolorze żółtym poradzi sobie natomiast tak naprawdę w każdych warunkach i jest dość tolerancyjna co do odczynu gleby i jej właściwości.
Zastosowanie – gdzie warto posadzić cieszyniankę?
Hacquetia epipactis jest doskonałą propozycją rośliny ozdobnej na skalniaki, ogrody skalne i rabaty bylinowe. Należy jednak pamiętać, że cieszynianka wiosenna nie jest ekspansywna, dlatego trzeba zwrócić szczególną uwagę na wybór roślin mających rosnąć w jej otoczeniu – istnieje bowiem ryzyko, że inny byliny mogą ją zagłuszyć i utrudnić jej prawidłowy rozwój. Z powodzeniem można sadzić ją w towarzystwie przylaszczka, ciemierników, fiołków i runianki.
Rozmnażanie cieszynianki – czy roślina jest pod ochroną?
Cieszynianka wiosenna jest objęta ścisłą ochroną, dlatego absolutnie nie wolno pozyskiwać jej sadzonek z naturalnego miejsca występowania rośliny. Gotowe sadzonki można jednak kupić w sklepach ogrodniczych. Cieszyniankę można wysadzać praktycznie przez cały okres wegetacyjny. Jeśli jednak masz w swojej kolekcji tę wyjątkową roślinę, możesz rozmnażać ją z nasion lub stworzyć sadzonki przez podział kępy. Nasiona należy wysiać bezpośrednio po zbiorze. Kępy dzieli się późną zimą lub tuż po ukończeniu kwitnienia.
Cieszynianka wiosenna jest rośliną ozdobną o dużych walorach estetycznych. Nietuzinkowy wygląd idzie w parze ze stosunkowo łatwą uprawą. Duma ziemi cieszyńskiej jest świetną propozycją do przydomowych ogrodów.
