Akebia pięciolistkowa (Akebia quinata) należy do rodziny krępieniowatych. Występuje w Chinach, Japonii i Korei, jednak została też zawleczona w takie miejsca jak Nowa Zelandia czy Stany Zjednoczone. Ma dużą skłonność do dziczenia, dlatego jej uprawa powinna być kontrolowana. Dowiedz się, co to oznacza.
Akebia pięciolistkowa – opis gatunku
Akebia pięciolistkowa to pnącze, którego pędy częściowo drewnieją. Roślina znana jest z intensywnego obwijania wszelkich podpór, pergoli i innych miejsc, przy których rośnie. Szarobrązowe pędy mogą osiągać nawet do 12 m długości, choć dzieje się to głównie w naturze.
Każdy liść jest złożony w pięciu palczastych odnóg w formie eliptycznych listków w kolorach zielonym lub ciemnozielonym. Akebia pięciolistkowa to roślina rozdzielnopłciowa i jednopienna. Kwitnie przede wszystkim w kwietniu i maju. Kwiaty są niewielkie i zebrane w grona; kwiaty żeńskie mają intensywny kolor purpury, a męskie są jasnoróżowe.
Owoce akebii pięciolistkowej
W październiku dojrzewają owoce akebii, które mają kształt sporych parówek. Jagody o długości do 13 cm wyrastają z owocostanów (po kilka). Mają czekoladowo-fioletowy kolor i lekki, korzenny zapach. Dojrzałe owoce pękają, a wewnątrz znajduje się biały miąższ przetykany czarnymi pestkami.
Odmiany akebii
Akebia pięciolistkowa występuje w wielu odmianach. Warto sadzić kilka osobników obok siebie, ponieważ to zwiększa kwitnienie i liczbę owoców. Do najpopularniejszych odmian spotykanych w ogrodach należą:
- „Alba” – ma białe kwiaty i biało-zielone owoce;
- „Variegata” – jej liście mają ozdobne, białe plamki, a kwiaty są jasnoróżowe;
- „Silver Bells” – kwiaty męskie są białe z różowymi pręcikami, a żeńskie – purpurowe z czekoladowymi słupkami.
Akebia quinata – uprawa pnącza
Akebię można bez problemu uprawiać w Polsce, na stanowiskach ogrodowych, bezpośrednio w gruncie. Pamiętaj jednak, że najstarsze pędy z czasem będą drewniały. Co więcej, akebia pięciolistkowa rośnie naturalnie w cieplejszym klimacie. Z tego powodu nie jest to gatunek całkowicie mrozoodporny. Jeśli przemarznie, odrasta od samej podstawy.
Stanowisko i gleba
Akebia pięciolistkowa preferuje stanowiska nasłonecznione, ale nie bardzo gorące. Może też rosnąć z powodzeniem w półcieniu. Gleba powinna być przepuszczalna, ale roślina nie ma większych wymagań.
Podlewanie i nawożenie
Młode osobniki warto podlewać, aby podłoże było lekko wilgotne. Akebia pięciolistkowa nie musi być nawożona, ale dobrze znosi dokarmianie np. kompostem.
Rozmnażanie i sadzenie
Sadzonki warto posadzić na miejscu docelowym w okresie od października do lutego, o ile zima nie jest zbyt mroźna. Roślinę można rozmnażać na trzy sposoby:
- przez nasiona – to metoda pracochłonna i zajmująca wiele czasu;
- przez sadzonki – zwykle w formie nowych pędów;
- przez odkłady – giętki pęd przygina się ku ziemi, unieruchamia i przysypuje ziemią, po czym za jakiś czas puszcza korzenie.
Pielęgnacja i cięcie akebii pięciolistkowej
Akebia pięciolistkowa wymaga kilku podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych.
- Przede wszystkim istotne jest odchwaszczanie okolicy wokół młodego pnącza albo takiego, które przemarzło i odrasta od samej ziemi.
- Akebię można przycinać w dwóch celach. W marcu często stosuje się ostre cięcie, aby roślina wypuściła młode pędy. Ogranicza to także utratę liści w dolnych partiach.
- Dodatkowo co kilka lat warto usuwać stare, zdrewniałe pędy, aby przerzedzić roślinę i dać jej szansę na dekoracyjne zagęszczenie.
Akebia pięciolistkowa – zastosowanie
Gatunek ten stanowi doskonałą roślinę ogrodową. Nadaje się dosadzenia przy altanach, można go uprawiać również wokół podpór. Liście, kwiaty męskie i żeńskie, a także owoce mają walory dekoracyjne. Z tego powodu to wieloletnie pnącze stanowi nie lada ozdobę.
Warto wiedzieć, że owoce akebii pięciolistkowej są jadalne. W medycynie chińskiej stanowią lekarstwo na problemy z układem moczowym. Mają też udowodnione działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wykorzystuje się je w celu wspomagania laktacji.
Akebia pięciolistkowa to roślina ozdobna, która coraz częściej pojawia się w ogrodach. Możesz również wybrać kilka gatunków z tej rodziny – popularnością cieszy się również akebia trójlistkowa. Jeśli odpowiednio zadbasz o pnącze, na pewno zachwyci twoich gości swoim atrakcyjnym wyglądem.
