Agapant (Agapanthus) to rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Należy do niego 7 gatunków pochodzących z Afryki Południowej. Najbardziej znany jest agapant afrykański (Agapanthus africanus), który nazwany jest też lilią afrykańską lub baldasznikiem afrykańskim. Pozostałe gatunki również spotyka się w uprawie. Wszystkie, w związku ze swoim afrykańskim pochodzeniem, nie znoszą mrozu.
Zapamiętaj!
- Agapant to ciekawy, niebieski kwiat pochodzący z Afryki 🌍
- W okresie wegetacyjnym potrzebuje ciepłego, słonecznego stanowiska – latem odpowiada mu balkon ☀️🌡️
- Kwitnie latem. Na zimę trzeba go przenieść do pomieszczenia o temperaturze 5–8°C ❄️
- Agapant źle znosi przesadzanie, więc najlepiej od razu umieścić kłącze w donicy o pojemności 5–6 litrów 🪴
- Podłoże musi być przepuszczalne i żyzne 🌱
- Należy go podlewać tak często, by jego podłoże było stale wilgotne 💧
- Warto też dokarmiać go nawozem dla roślin kwitnących 🌱
Agapant – opis rodzaju
Agapant to bylina tworząca pod ziemią kłączowe bulwy. U podstawy wyrastają z nich zielone, równowąskie liście o wydłużonym kształcie. Są skórzaste w dotyku i rozchylają się na boki rośliny, tworząc rozetę. Mają maksymalnie 60 cm długości. Z kłącza rozrastają się też korzenie. Są one białe, grube i mięsiste.
Kwiat agapantu
Kwiatostan byliny pojawia się na dłuższej łodydze. Z niej wyrastają drobniejsze pnącza, tzw. głąbiki, na których rosną kwiaty. Choć pojawiają się one na różnej wysokości pędu, osiągają mniej więcej taki sam wzrost. Może być to nawet do 100 cm. Naukowo taki sposób kwitnienia nazywa się baldachogronem.
Kwiatostan tworzy małe pnącza, z których wyrastają pąki w kształcie lejka lub rurki ze złączonymi u podstawy, sześciopłatkowymi kwiatami. Mają odcień od niebieskiego do fioletowego, pojawia się też na nich białe cieniowanie. Niektóry odmiany ozdobne wyhodowane przez ogrodników poprzez krzyżowanie mają inne barwy, np. w całości białe. Kwiaty pojawiają się późno. Kwitnienie odbywa się od lipca do września.
Gatunki i odmiany agapantów
Współcześnie do rodzaju Agapanthus należy 7 gatunków:
- agapant afrykański (Agapanthus africanus);
- agapant dzwonkowaty (Agapanthus campanulatus);
- agapant łodygowy (Agapanthus caulescens);
- agapant Codda (Agapanthus coddii);
- agapant wąskolistny (Agapanthus inapertus);
- agapant wczesny (Agapanthus praecox);
- Agapanthus walshii.
Najczęściej uprawiany jest agapant afrykański i jego mieszańce z innymi gatunkami. Oto kilka popularnych odmian apagantów, podzielonych ze względu na kolor ich kwiatów:
- „Black Magic” o ciemnofioletowych kwiatach;
- „Northern Star” z granatowymi płatkami;
- „Royal Blue” o jasnoniebieskich kwiatach;
- „Summer Days” z bladogranatowymi płatkami;
- „Double Diamond”, który jest śnieżnobiały;
- „Sky” o błękitnych płatkach.
Oczywiście odmian jest o wiele więcej. Warto przyjrzeć się zasobom sklepów ogrodniczych, aby wybrać którąś dla siebie.
Agapant – stanowisko
Lilię afrykańską uprawia się przede wszystkich w donicach. Roślina musi zimować w pomieszczeniu, ponieważ nie jest mrozoodporna. Jej stanowisko powinno być ciepłe i słoneczne, tak by przypominało jej afrykańskie miejsce pochodzenia. Jeśli masz balkon zwrócony na południe, będzie to idealne miejsce do wystawiania agapantu na zewnątrz na wiosnę i lato. Można też wybrać dla niego jakieś miejsce w ogrodzie, w którym będzie się dobrze czuł. Jeśli będzie ono półcieniste, roślina sobie poradzi, ale kwitnienie będzie mniej obfite.
Sadzenie agapantu
Sadzenie kłącza agapantu można wykonać wczesną wiosną lub jeszcze zimą. Potrzebna będzie doniczka lub inny pojemnik o pojemności 5–6 l. Dzięki temu nie trzeba będzie przesadzać rośliny w następnym sezonie. Agapant źle znosi ten zabieg. Pamiętaj, że pojemnik musi mieć na spodzie dziurki, aby nadmiar wody spływał.
Najpierw na dnie należy umieścić warstwę wspomagającą drenaż, np. z keramzytu. To dodatkowe zabezpieczenie przed gniciem korzeni. Następnie wsyp do środka odpowiednie podłoże. Powinno być ono wilgotne, ale równocześnie przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste i żyzne. Potem umieść kłącze w ziemi.
Podlewanie agapantu
Roślina lubi wilgoć, a więc podlewanie musi być obfite. Agapant należy nawadniać ostrożnie, ponieważ jego kłącze może zgnić, jeśli kwiat zostanie przelany. Na szczęście dzięki keramzytowi na dnie i otworom w pojemniku większość zbędnej wody spłynie.
Kiedy roślina zimuje, należy zaprzestać intensywnego podlewania. Jeśli przechowujesz agapant w domu, wystarczy robić to, kiedy ziemia w doniczce zaczyna przesychać.
Nawożenie – czy jest dla agapantu konieczne?
Aby roślina pięknie kwitła, nawoź ją w okresie wegetacyjnym. Czym dobrze jest dokarmiać okaz? Użyj płynnego nawozu do roślin kwitnących. Alternatywą jest długo działający nawóz w pałeczkach. To dobre rozwiązanie, ponieważ wystarczy umieścić go w doniczce.
Zimowanie agapantu – czy są mu potrzebne specjalne warunki?
Agapant nie może zimować na balkonie ani w ogrodzie. Niska temperatura zabije kwiat. Idealnie, jeśli dysponujesz pomieszczeniem, w którym możesz utrzymać temperaturę 5–8°C. Mogą to być strych albo piwnica. Pamiętaj, że podczas zimowania agapant podlewa się rzadko.
Kiedy nadejdzie wiosna, nie wystawiaj agapantu od razu na zewnątrz. Monitoruj temperaturę i powoli hartuj kwiat, by przyzwyczaił się do cieplejszego miejsca.
Co ciekawe, istnieją dwie grupy agapantów:
- zimozielone, które zachowują liście podczas zimy;
- te, którym liście opadają.
Pierwsze z nich należy trzymać w miejscu z dostępem do światła, ponieważ wciąż przeprowadzają fotosyntezę. Agapanty zrzucające liście można natomiast umieścić w ciemnym miejscu.
Agapant – rozmnażanie
Roślinę rozmnaża się na wiosnę poprzez podział kłączy. Każdy jego oddzielony kawałek powinien wypuszczać przynajmniej 2 pąki, a najlepiej 3. Agapant można rozmnażać też z nasion. Robi się to rzadko z uwagi na czasochłonność. Poza tym wyrośnięte z nasion rośliny nie będą miały cech okazu matycznego, z którego zostały pobrane.
Zastosowanie agapantu
Agapantu nie można posadzić w gruncie, ale poza tym możliwości jego uprawy są dość szerokie. Dzięki ciekawemu pokrojowi może urozmaicić twoją kolekcję roślin na tarasie. Dobrze jest postawić doniczkę na przykład przy drzwiach albo często uczęszczanej ścieżce w ogrodzie. W ten sposób będziesz mógł cieszyć się nim za każdym razem, gdy przejdziesz obok. Roślina będzie również pięknie wyglądała, kiedy wykorzystasz ją do ozdoby patio.
Agapant nadaje się również na kwiat cięty. Wystarczy odciąć baldachogrono, kiedy przynajmniej 1/4 kwiatów jest już rozwinięta. Floryści używają ciętego agapantu do przeróżnych kompozycji. Ty możesz pójść w ich ślady albo po prostu wręczyć kwiat ukochanej osobie.
Czy wiesz, że… 🔍
Nazwa agapant pochodzi z języka greckiego i oznacza „kwiat miłości”. Nic dziwnego, że często używa się go w niebiesko-białych bukietach ślubnych! Symbolizuje też płodność, czystość i piękno. Sprawdza się zarówno w najprostszych, jak i nieco bardziej skomplikowanych kompozycjach.
Choroby i szkodniki agapantu
Agapant jest rośliną wyjątkowo odporną na choroby i szkodniki. Problemy z nim wynikają zazwyczaj ze złego podlewania. Czasami może pojawiać się na nim grzyb w postaci szarej pleśni. Zwalczyć go można wywarem z czosnku lub chemicznymi środkami ochrony roślin.
Jeśli chodzi o szkodniki, kwiat przyciąga ślimaki, ale są one dla niego nieszkodliwe. Nie spożywają jego liści. Inni nieproszeni goście rzadko się pojawiają.
Dlaczego Twój agapant nie kwitnie?
Przyczyną braku kwitnienia agapantu jest najczęściej jego przelanie lub przeciwnie – zbyt mała ilość dostarczanej wody. Jeśli roślina będzie jej pozbawiona, może uschnąć i już nigdy nie wypuścić kwiatów. Kolejnym powodem braku kwitnienia może być używanie złego nawozu lub nieużywanie go wcale. Pamiętaj o zasilaniu rośliny preparatami do roślin kwitnących. Mogą być one płynne lub w formie długo działającej pałeczki.
Agapant to piękny, łatwy w uprawie kwiat. Co prawda początkujący entuzjaści roślin mogą przelać sadzonkę, ale jeśli zastosują odpowiedni pojemnik z drenażem, raczej się to nie zdarzy. Ozdobą agapantu jest nie tylko jego kwiat, ale też ciekawe, ułożone w kępy liście. Może więc cieszyć również poza okresem kwitnienia.
Najczęściej zadawane pytania
Jak długo kwitnie agapant?
Agapant zaczyna kwitnąć w lipcu, a przekwita we wrześniu. Przez dwa miesiące roztacza wokół swój niebieski urok!
Czy agapant jest wieloletni?
Tak. Agapant to bylina kłączowa – na zimę jej część nadziemna zamiera, by w kolejnym sezonie wyrosnąć na nowo.
Czy agapant jest trujący?
Niestety tak. Wszystkie części agapantu są trujące dla ludzi i zwierząt domowych. Trzymaj tę roślinę z daleka od czworonogów i dzieci!
Kiedy sadzić cebulki agapantu?
Jeśli chcesz zasadzić agapant w gruncie – jako roślinę jednoroczną – możesz to zrobić w maju. Do doniczek najlepiej go sadzić w kwietniu lub wcześniej, jeśli jesteś w stanie zapewnić sadzonkom odpowiednio ciepłe i słoneczne stanowisko.
