Ogród na dachu to świetne rozwiązanie wykorzystywane w blokach mieszkalnych, ale niektórzy decydują się na niego też w domkach jednorodzinnych. Jego wykonanie jest pracochłonne, ale efekt wszystko wynagradza. Sprawdź jak zrobić go u siebie.
Zielona, zadbana przestrzeń na podwórku to marzenie większości posiadaczy domku. Jeszcze ciekawszy i bardziej spektakularny jest ogród na dachu. Stanowi to nie tylko piękne uzupełnienie estetyczne, ale stwarza też przestrzeń do relaksu w wyjątkowych okolicznościach. Ponadto takie rozwiązanie reguluje temperaturę budynku – w zimie czyni go cieplejszym, a latem schładza. Dodatkowo jest to sposób na akumulację wody, która następnie może bez problemu wyparować.
Co warto wiedzieć przed założeniem zielonego dachu?
Nie jest niczym odkrywczym to, że stworzenie ogrodu na dachu jest dużo bardziej skomplikowane niż założenie takiego standardowego, na ziemi. W grę wchodzi tu bowiem między innymi siła nośna stropu. Poza tym konieczne jest odpowiednie ułożenie kolejnych warstw na dachu.
Najważniejszymi kwestiami są:
- właściwa hydroizolacja,
- wybór grubości podłoża dostosowanego do rodzaju roślin,
- takie ułożenie warstw, by cechował je 1–3 procentowy spadek wzdłuż wpustów – w innym wypadku odpływ wody mógłby być zaburzony.
Oprócz tego niezbędne jest systematyczne oczyszczanie systemu odpływowego.
Jakie warstwy są potrzebne do stworzenia ogrodu na dachu?
W przypadku zielonego dachu cała konstrukcja posiada kilka warstw, z czego żadnej nie można pominąć:
- strop, który będzie stanowić podłoże konstrukcji na dachu;
- warstwa hydroizolacyjna – nikt nie chce przecież, żeby dach przeciekał. W związku z tym na stropie należy ułożyć warstwę izolacyjną stworzoną z folii budowlanej z tworzywa sztucznego, folii EPDD bądź z podwójnej warstwy papy bitumicznej, która modyfikowana jest polimerami SBS. Najważniejsza jest szczelność takiej izolacji, a także to, by była ona odporna na mróz i wytrzymała na wzrastające korzenie roślin;
- warstwa termoizolacyjna – robi się ją z mocnych, sztywnych płyt, tworzących równą powierzchnię. Możesz tu postawić płyty z pianki poliuretanowej PIR, z wełny mineralnych lub ze styropianu ekstrudowanego XPS;
- geowłóknina ochronno-dyfuzyjna – warstwę te nakłada się na termoizolacji, by wzmocnić efekt;
- warstwa drenażowa – często wykonuje się ją ze żwiru uziarnionego 8/32 mm bądź te z grysów, w tym keramzytu. Nierzadko stosuje się również tak zwaną folię kubełkową, która jest wytłaczana, a to powoduje powstanie szczeliny powietrznej. Dzięki temu para wodna i woda są systematycznie i równo odprowadzane z dachu;
- warstwa filtrująca – tutaj stosuje się zazwyczaj geowłókninę strukturalną z polipropylenu. Funkcją tej warstwy jest niższych warstw przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami. Co ważne, element ten musi spełniać kilka cech: być odporny na czynniki biologiczne, mechaniczne i chemiczne, a także swobodnie przepuszczać wodę oraz parę wodną;
- substrat – nazywany także warstwą wegetacyjną. Tworzy się ją z mieszanki humusu z keramzytem lub ze żwirem. Jakie zadanie pełni warstwa wegetacyjna? Przede wszystkim stabilizuje korzenie, a samym roślinom zapewnia substancje odżywcze i wodę. Poza tym w czasie suszy taka warstwa odpowiada za gromadzenie wody. Jeśli chodzi o grubość substratu to jest ona zależna od rodzaju roślin. Przy intensywnej niskiej roślinności warstwa ta wynosić musi od 15 do 35 cm, w przypadku roślinności intensywnej wysokiej – od 35 do 250 cm, zaś roślinność ekstensywna wymaga od 10 do 15 cm warstwy wegetacyjnej;
- warstwa roślinna – tutaj może cię ponieść wyobraźnia. Świetnym rozwiązaniem są wszelkie trawy ozdobne, tak jak w przypadku ogrodu na dachu Centrum Nauki Kopernik. Sprawdzają się też krzewy, a nawet niewielkie drzewa, przy czym oczywiście możesz zdecydować się na różnego rodzaju kwiaty i zioła.
Jaka hydroizolacja dachu będzie najlepsza?
Tak naprawdę warstwa hydroizolacyjna to podstawowy element ogrodu na dachu. Bez niej nie ma szans na to, żeby cała aranżacja była wytrzymała. Co ważne, naprawa tej warstwy jest naprawdę droga, dlatego najlepiej jest od razu zainwestować w dobrej jakości materiały i fachowe wykonanie warstwy, by nie martwić się późniejszymi problemami.
Jedną z opcji stworzenia takiej warstwy jest zastosowanie bezszwowej powłoki hydroizolacyjnej. Istotne są modyfikowane polimery grubowarstwowych mas bitumicznych w składzie. Samo nakładanie nie jest trudne, ponieważ robi się to natryskowo, w związku z czym nie będzie konieczne robienie łączeń.
Jak wykonać dach zielony – poszczególne kroki
Pierwszym krokiem jest oczywiście oczyszczenie dachu, a także sprawdzenie, czy strop jest solidny i utrzyma konstrukcję. Jeśli nie, konieczna będzie jego naprawa. Następnie można ułożyć termoizolację i warstwę hydroizolacyjną. Istnieją tu dwie metody – jedna zakłada, że najpierw kładzie się warstwę termoizolacyjną, a później hydroizolacyjną, zaś druga metoda zakłada odwrotnie. W tym drugim przypadku zmniejsza się ryzyko mechanicznych i termicznych uszkodzeń warstwy hydroizolacyjnej.
Termoizolację należy później okryć geowłókniną ochronno-dyfuzyjną. Na to wysypuje się warstwę drenażową, zaś na drenażu kładzie się warstwę filtracyjną. Po tym przychodzi czas na usypanie substratu, czyli humusem z keramzytem i żwirem. A potem… można zabrać się za najbardziej przyjemny etap, czyli sadzenie roślin!
Jaki ogród dachowy wybrać – ekstensywny czy intensywny?
Ekstensywny ogród na dachu ma to do siebie, że jest niedrogi, a także łatwy w utrzymaniu. Pełni głównie funkcje estetyczne – ma być po prostu ładny. Nie musisz tu więc obawiać się, że nie dasz sobie rady z pielęgnacją roślin. Z reguły wybiera się w tym przypadku wyjątkowo wytrzymałe rośliny, w tym te mrozoodporne oraz z dużą tolerancją na brak wody. Przykładem mogą być macierzanki, rozchodniki, rumianek, mchy czy krwawnik.
Jeżeli natomiast chodzi o intensywny ogród to jest on znacznie bardziej wymagający, ale z pewnością daje więcej możliwości wykorzystania go. Można bowiem bez problemu wstawić do takiego ogrodu meble ogrodowe. W związku z tym takie miejsce w pełni może stać się strefą relaksu na dachu. Rośliny, które się tu sprawdzą to te, które lubią słońce i nie wymagają zbyt dużo wody, w tym goździk siny, lawenda, kocimiętka, jałowce czy gipsówka. Warto dodać też, że intensywny ogród na dachu potrzebuje grubszej i cięższej warstwy podłoża.
