Lawenda to jedna z najbardziej znanych roślin, kojarzona zarówno ze względu na swój wygląd, jak i charakterystyczny zapach. Uprawa lawendy nie należy do trudnych, więc warto się o niej czegoś dowiedzieć. Najważniejsze informacje znajdziesz w naszym tekście!
Lawenda pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego i od razu wywołuje skojarzenia z tamtejszym charakterystycznym klimatem. Obecnie jednak roślina jest spotykana praktycznie w każdej części świata i może być uprawiana niezależnie od klimatu. Cieszy się ona dużą popularnością ze względu na mnogość odmian, takich jak lawenda na pniu, wąskolistna, francuska, wełniasta czy spika. Wszystkie mają kwiaty o podobnym kształcie i zazwyczaj w odcieniu od jasnofioletowego do błękitnego. Mogą się za to różnić wysokością. W naszym artykule podajemy ogólne wskazówki i rady dotyczące uprawy lawendy.
Lawenda – uprawa w glebie czy donicy?
Część gatunków roślin nadaje się wyłącznie do uprawy w ogrodzie lub w donicach i nie można spodziewać się po nich kwitnienia w nieodpowiednim miejscu. Lawenda w ogrodzie radzi sobie jednak równie dobrze jak w donicy lub skrzynce. Najczęściej do hodowli w domu przeznaczone są jednak inne gatunki niż te, które sprawdzają się najlepiej w gruncie. Rośliny, które można zasadzić w doniczce, są rzecz jasna mniejsze i czasami charakteryzują się nieco mniej intensywnym zapachem.
Lawenda – kiedy sadzić, by kwitła najlepiej?
W sklepach ogrodniczych można kupić gotowe sadzonki rośliny, ale w sprzedaży dostępne są również nasiona. Jeśli zdecydujesz się na drugą opcję, musisz przygotować się na nieco pracy. Ziarna należy posadzić między styczniem a marcem na głębokość 1 centymetra. Do kiełkowania roślina potrzebuje stałej temperatury 20 stopni Celsjusza, a następnie może być posadzona do gruntu. W przypadku gotowych sadzonek można je bez przeszkód wkładać do ziemi przez całą wiosnę, lato, a nawet początek jesieni. To, jak sadzić lawendę lekarską lub inny gatunek rośliny powinno być uzależnione od jej przyszłego celu. Jeśli zależy Ci na szczelnym żywopłocie, sadzonki powinny znajdować się w odległości 30–40 centymetrów od siebie. W przypadku gdy chcesz mieć osobne krzewy, zapewnij im nawet do 90 centymetrów odstępu.
Jakiego stanowiska i podłoża wymaga lawenda?
Ze względu na swoje śródziemnomorskie korzenie lawenda potrzebuje na pewno nasłonecznionego stanowiska. Warto zadbać o to, by było one zorientowane na zachód lub południe i osłonięte od wiatru. Jeśli chodzi o glebę, to może ona mieć delikatnie zasadowy odczyn od 6,5 pH, choć sprawdzi się też neutralne podłoże. Najkorzystniejsze będzie dobrze przepuszczalna ziemia, więc w przypadku zbyt gęstej ziemi, rozrzedź ją piaskiem.
Lawenda zimująca czy wrażliwa na mróz?
Może się wydawać, że pochodzenie związane z ciepłym klimatem sprawi, że lawenda nie będzie zbyt odporna na mróz. Jest to prawda w przypadku niektórych gatunków, choć wiele z nich potrafi bez większego problemu przetrwać zimniejsze miesiące. Trzeba jednak zapewnić jej odpowiednie warunki. Pierwszy zabieg przygotowujący do zimy przeprowadza się już we wrześniu, kiedy należy przyciąć pędy, by zdążyły one zakwitnąć. Korzenie warto też przykryć korą, torfem albo dodatkową warstwą ziemi. Po pierwszych przymrozkach należy też osłonić lawendę gałązkami iglastymi, słomą bądź agrowłókniną. Jeśli stosujesz ostatni materiał, pamiętaj, by odkryć osłonę podczas odwilży.
Lawenda – pielęgnacja poprzez odpowiednie przycinanie
Odpowiednie przycinanie jest zdecydowanie najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym, którego potrzebuje praktycznie każda odmiana lawendy. Pozbywanie się zbędnych pędów pozwala nadać roślinie odpowiedni kształt, a także ułatwia jej kwitnienie. Nie można ścinać kwiatów zbyt nisko, docierając do zdrewniałych części, gdyż nie będą one już owocowały. Najlepiej pozbywać się zbędnych pędów, można także ucinać pierwsze zielone kwiaty na wiosnę. Wykonując ten zabieg, cała roślina stanie się pełniejsza.
Jak dużo wody potrzebuje do kwitnienia lawenda?
Przesadna ilość wody to zdecydowany wróg lawendy. Prowadzi to do gnicia korzeni, z czym trudno jest walczyć i często trzeba usunąć całą sadzonkę. Najważniejszy w nawadnianiu jest pierwszy rok po zasadzeniu – należy wówczas dbać o dostarczaniu wody 2 razy w tygodniu. W dalszych latach lawenda nieraz radzi sobie nawet bez podlewania, ponieważ suche podłoże jest dla niej lepsze niż zbyt mokre. Jeśli roślina potrzebuje wody, da o tym znać. Liście stają się wówczas wyblakłe oraz skręcone.
Czy lawenda wymaga specjalnego nawożenia?
Wielu hodowców uważa, że dodatkowe nawożenie lawendy może jej wręcz zaszkodzić. Zbyt żyzne podłoże sprawia bowiem, że pędy są bujniejsze, ale za to kwiaty stają się uboższe. Mają także mniej intensywny zapach. Gdy lawenda już zakwitła, nie należy zatem dostarczać jej żadnych sztucznych dodatków. Przed posadzeniem można jedynie dodać do ziemi nieco organicznego kompostu. Zabieg ten powtarza się co kilka lat, szczególnie, gdy jakość podłoża ulega pogorszeniu.
Jak powinno się rozmnażać kwiaty lawendy?
Lawendę można stosunkowo łatwo rozmnożyć. Robi się to na jeden z trzech sposobów:
- sadzonki – metoda ta jest uważana za najlepszą ze względu na największą skuteczność. Pędy ścina się od połowy sierpnia do początku września i warto wybrać na obcięcie częściowo zdrewniałą gałązkę. Zanim zasadzisz sadzonkę, pozwól jej się ukorzenić w ukorzeniaczu i zadbaj o nawodnienie;
- nasiona – zbiór nasion przeprowadza się wtedy, gdy są one czarne i suche, a zasiew następuje zazwyczaj w kwietniu. Zanim to zrobisz, należy je jednak przechłodzić przez kilka tygodni, a po 1,5 miesiąca powinny pojawić się pierwsze kiełki;
- odkłady – sposób ten polega na przytwierdzeniu do podłoża najdłuższego pędu. W sezonie po przygięciu gałązki pojawiają się już pierwsze korzenie nowej rośliny i możesz odciąć odkład.
Na jakie choroby i szkodniki jest wrażliwa lawenda?
Dużą zaletą lawendy jest obecność wielu olejków eterycznych, które w naturalny sposób odstraszają różnego rodzaju szkodniki. Roślina posadzona obok innych gatunków może nawet stanowić tarczę chroniącą przed mszycami czy przędziorkiem. Niestety lawenda może być wrażliwa na grzyby. Ich pojawienie się jest zazwyczaj spowodowane za dużą wilgotnością wody, przez co roślina zaczyna gnić od korzeni. Przed całkowitym obumarciem może uchronić drenaż i przesadzenie w suchsze stanowisko.
Lawenda – kwiaty o wielu zastosowaniach
Charakterystyczna woń lawendy jest wykorzystywana w aromaterapii. Ma ona działanie odprężające. Może też neutralizować niektóre zapachy, więc stosuje się ją jako naturalny odświeżacz, np. w szafach. Do tego zapach odstrasza mole, więc warto powiesić u siebie przewiewną torebkę z pędami rośliny. Suszone kwiaty lawendy bywają wykorzystywane jako składnik kosmetyków ze względu na działanie przeciwzapalne, a dodatkowo lawenda jest do wykorzystania także w kuchni. Można ją użyć jako syrop czy dodatek do dżemów i nalewek.
Lawenda to wyjątkowa roślina, którą warto hodować ze względu na prostotę w uprawie, piękny wygląd i kojący zapach. Jeśli zdobędziesz wiedzę na temat jej właściwej uprawy, może długo cieszyć twoje oko.
