Pomimo nazwy, która nie budzi niezbyt pozytywnych skojarzeń, ciemiernik cuchnący należy do roślin chętnie uprawianych w wielu ogrodach w Polsce. Zapoznaj się z poniższym tekstem i przekonaj się, dlaczego tak wiele osób decyduje się na hodowlę ciemiernika, jakie są jego ciekawe odmiany oraz w jaki sposób dbać o roślinę.
Ciemiernik cuchnący – występowanie rośliny
Ciemiernik cuchnący (łac. Helleborus foetidus) jest gatunkiem rośliny pochodzącym z południowo-zachodniej Europy oraz Afryki Północnej, głównie z rejonu Maroko Występuje on również w Polsce, jednak wyłącznie jako roślina ozdobna ciemiernik nie występuje w polskim środowisku.
Opis Helleborus foetidus
Ciemiernik cuchnący dorasta do około 50 cm, chociaż zdarzają się okazy posiadające nawet 80 cm łodygi. Roślina posiada odziomkowe liście, które są siecznie podzielone i posiadają długi ogonek. Przyjmują lancetowaty kształt, zaś ich brzegi są ząbkowane. Tak jak w przypadku innych gatunków ciemierników, są grube i skórzaste.
Kwiaty ciemiernika przyjmują zielony kolor z czerwonym obrzeżem. Okres kwitnienia przypada od lutego aż do czerwca; później następuje okres dojrzewania nasion, a kwiaty tracą na dekoracyjności. Nazwa rośliny nawiązuje do charakterystycznego, ostrego zapachu, który wydziela się z wysuszonych kłączy ciemiernika.
Warto mieć na uwadze, że ciemiernik cuchnący jest rośliną trującą. Zawiera glikozyd-heleborynę. Spożycie jakiejkolwiek części rośliny (nasion, korzeni albo części nadziemnych) może wywołać zatrucie. Kontakt z sokiem także jest niebezpieczny; powoduje to bowiem powstawanie nieprzyjemnych pęcherze na skórze.
Ciekawe odmiany ciemiernika cuchnącego
Ciemiernik cuchnący posiada kilka dość ciekawych odmian, Zalicza się do nich np.:
- Helleborus foetidus „Western Flisk” – jest to odmiana wyróżniająca się przede wszystkim sinozielonym ubarwieniem liści. Kwiaty rośliny pojawiają się na przełomie stycznia oraz lutego. „Western Flisk” jest ceniony ze względu na dekoracyjne liście, które nadają charakteru zimowym rabatom. Odmiana ciemiernika dorasta do około 40 cm wysokości; preferuję gleby wilgotne, żyzne, lekko wapienne, oraz rozproszone oświetlenie. Sprawdza się na skalniakach;
- Helleborus foetidus „Sopron” – jest to odmiana ciemiernika o niezwykłych niebieskozielonych liściach, jasnozielonych łodygach oraz bardzo dużych, zielonkawych kwiatach. Jest też on dość wysoki dorasta nawet do 60 cm;
- Helleborus foetidus „Gold bullion” – bardzo interesująca odmiana ciemiernika, której liście zmieniają kolor ze złocistych na niebieskie! Posiada żółtozielone kwiaty w kształcie dzwonków. Najlepiej sprawdza się na stanowiskach lekko zacienionych. Odmiana „Gold bullion” dorasta do około 45 cm wysokości.
Uprawa i pielęgnacja ciemiernika
Uprawa ciemiernika cuchnącego jest mało wymagająca. Roślina najlepiej czuje się na glebach wapiennych, żyznych, lekko wilgotnych i przepuszczalnych. Bardzo ważne jest zapewnienie stanowiska osłoniętego od wiatru i zacienionego (na przykład pod krzewami lub drzewami liściastymi). Ciemiernik źle znosi przesadzanie, dlatego warto dokładnie przemyśleć miejsce, w którym planuje się go zasadzić.
Roślina wymaga stosowania nawozów (może być to także obornik), jednak wystarczy przeprowadzać je raz do roku. Chociaż ciemiernik cuchnący jest odporny na niskie temperatury, to bardzo mroźny zimny mogą sprawiać, że roślina przemarza. Z tego powodu warto dobrze go osłonić, jeszcze przed nadejściem większych mrozów. Ciemiernik potrzebuje bardzo wilgotnej gleby; regularne podlewanie jest zatem kluczowe dla jego prawidłowego wzrostu.
Jeżeli planujesz rozmnażanie ciemiernika pamiętaj, aby wysiać nasiona odpowiednio wcześnie, czyli zaraz po zbiorze. Nie zaleca się rozmnażania rośliny przez podział kępy korzenie są na to zbyt kruche i delikatne. Warto także pamiętać, że ciemiernik rozsiewa się samodzielnie.
Zastosowanie ciemiernika trującego
Jak zostało już wspomniane, ciemiernik cuchnący jest rośliną silnie trującą. Dlaczego zatem niektórzy decydują się na jego uprawę?
Głównym powodem są kwestie estetyczne. Nie da się ukryć, że ciemiernik prezentuje się dosyć nietypowo i interesująco, nawet po przekwitnieniu. Okres kwitnienia, który rozpoczyna się jeszcze zimą, także zachęca do jego uprawy; w szczególności lubią go osoby, które pragną mieć udekorowane ogród także w mroźne miesiące.
Pomimo swojej niezbyt przyjemnej nazwy ciemiernik cuchnący pozostaje bardzo popularną i lubianą rośliną ogrodową.
