W ostatnich latach w polskich ogrodach coraz częściej pojawia się krzewinka borówka brusznica. To roślina wieloletnia, która naturalnie występuje na półkuli północnej. Sprawdź, co warto wiedzieć o jej uprawie, pielęgnacji i codziennym zastosowaniu.
Borówka brusznica o łacińskiej nazwie Vaccinium vitis-idaea i zaliczana jest do rodziny wrzosowatych. Naturalnie w Polsce występuje w strefie umiarkowanej i chłodnej, w tym przede wszystkim na wrzosowiskach, podmokłych torfowiskach oraz w borach. Zarówno na wyżynach, jak i na nizinach. Na co dzień hoduje się ją również w przydomowych ogrodach oraz na skalę przemysłową, ze względu na smaczne owoce borówki brusznicy. Powstają z nich pyszne przetwory, a owoce są bogate w kwasy organiczne i mają nieocenione prozdrowotne działanie.
Jak wygląda uprawa borówki brusznicy w ogrodzie?
Uprawiać borówkę brusznicę można zarówno pod kątem dekoracyjnym, jak i ze względu na plony, którymi są smaczne czerwone jagody o różowym miąższu. Krzewina coraz chętniej hodowana jest również na skalę przemysłową. Najlepiej rozwija się na wilgotnych glebach na lekko osłoniętych stanowiskach. Podczas uprawy należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby nie narazić krzewów na nadmierne wysuszenie. Dobrym podłożem pod krzew będą torf oraz inne gleby przepuszczalne i żyzne. Borówka preferuje ziemie o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Krzak jest mrozoodporny, co sprawia, że jego hodowla nie stanowi dużego wyzwania w polskich warunkach. Dodatkowa okrywa śnieżna działa wówczas jak izolacja. Krzewinki borówki brusznicy charakteryzują się kępiastym kształtem i pokładającym się pokrojem. Ich wysokość dochodzi zazwyczaj do 25 centymetrów. Liście mają jajowaty kształt i zimozielony kolor. Są drobne, a na ich powierzchni znajduje się skórzasta powłoka. W trakcie uprawy borówka rozrasta się za pomocą podziemnych pędów.
Jakie wymagania ma roślina
Jak każda roślina, tak i opisywana w tekście wymaga odpowiedniej pielęgnacji. W okresie podwyższonej temperatury należy regularnie ją podlewać, ponieważ roślina lubi podmokłe podłoże. Choć krzew jest mrozoodporny, to jednak dużym zagrożeniem mogą być dla niego wiosenne przymrozki dochodzące nawet do 4-5 °C poniżej zera. W miarę możliwości hodowca powinien ochronić swoją plantację przed przymrozkami, które mogą uszkadzać system korzeniowy rośliny lub też wyrastające kwiatostany. Przed sadzeniem krzewów, warto przygotować odpowiednie podłoże. W tym celu miesza się ziemię torfową z trocinami z drzew iglastych i wykopuje dołki nawet do 20-30 cm głębokości. Na tak przygotowanym kwaśnym torfie borówka brusznica będzie jeszcze lepiej owocować. Wszystkie rośliny wrzosowate słabo pobierają składniki pokarmowe i wodę, dlatego rekomenduje się stosowanie nawozów dla krzewów kwasolubnych. Poprawia to chłonność korzeni i przekłada się na lepsze owocowanie rośliny, a także jej zwiększoną odporność. Dobrym wyborem są również dedykowane szczepionki mikoryzowe. W ramach pielęgnacji warto na wiosnę przycinać wyrośnięte pędy. Cięcie nie powinno następować wczesną wiosną, gdy istnieje ryzyko pojawienia się przymrozków. Te mogłyby uszkodzić borówki. Ponadto co 7-8 lat rekomenduje się przycinanie krzewów na wysokości 5 centymetrów. To zabieg odmładzający.
Kwitnienie borówki brusznicy
Okres kwitnienia borówki trwa zazwyczaj od maja do lipca. Wówczas na gałązkach pojawiają się dzwonkowate i drobne kwiaty, które składają się na większe grona. Kwiaty najczęściej są białe lub jasnoróżowe. Po przekwitnięciu pojawiają się owoce brusznicy. Optymalny czas na ich zebranie to okres od lipca od września, przy czym może on się różnić w zależności od temperatury i okresu wegetacji na danym obszarze. Owoce są okrągłe, błyszczące i czerwone. Na pierwsze efekty uprawy trzeba trochę poczekać. Pierwsze owoce pojawiają się po dwóch latach, a pełną efektywność krzewy osiągają po kilku sezonach.
Rozmnażanie
Krzew rozrasta się za pomocą rozłogów podziemnych. W okresie późnego lata pobiera się zdrowe sadzonki i ukorzenia je w cieplarce. Alternatywą jest wysiewanie borówki jesienią z nasion.
Ewentualne choroby borówki brusznicy
Kolejnym atutem rośliny jest to, że stosunkowo rzadko jest atakowana przez choroby i szkodniki. Jest odporna, co ułatwia jej utrzymanie w wieloletniej perspektywie. Jako hodowca musisz uważać na to, aby nie doprowadzić do zbyt dużej wilgoci i zalania rośliny, a także do przesuszenia jej. Kluczem jest zachowanie odpowiedniego balansu, który przekłada się na efektywność owocowania i tempo wzrostu krzewinek. Jeżeli rośliny narażone są na dostęp dzikiej zwierzyny, to jej pędy mogą być obgryzane przez sarny i zające, a jagody wyjadane przez ptaki. W ramach ochrony stosuje się m.in. siatki.
Borówka brusznica – właściwości lecznicze i zastosowanie
Borówka brusznica nazywana jest również czerwoną i ceniona jest za swoje prozdrowotne działanie. Informacje o tym zawarte były już w starych księgach zielarskich. Regularne jedzenie owoców lub konfitury z borówki brusznicy wpływa korzystnie m.in. na działanie układu moczowego, trawiennego, czy też układu pokarmowego. Owoce i liście krzewu bogate są w składniki odżywcze, w tym m.in.: garbniki, witaminy z grupy B, C i PP, kwasy organiczne, czy też glikozydy. Wpływają korzystnie na pracę żołądka i jelit, a także hamują rozwój stanów zapalnych. Ponadto owoce mają działanie moczopędne, a także hamują wymioty. Właśnie dlatego w okresie letnio-jesiennym warto mieć pod ręką świeże owoce, a w okresie zimowo-wiosennym przetwory z borówki brusznicy. Oczywiście owoce cenione są również za swój wyjątkowy smak. Jagody mają zwartą strukturę i świetnie nadają się do produkcji konfitur i sosów. Wykorzystuje się je do różnego rodzaju mięs, w tym m.in. dziczyzny, której nadaje wyjątkowego posmaku. Poza branżą framceutyczną, drogeryjną i gastronomiczną, roślina znajduje również swoje zastosowanie jako ozdoba do przydomowego ogrodu.
Orientacyjna cena sadzonek
Sadzonki borówki brusznicy z powodzeniem znajdziesz w dobrze zaopatrzonym centrum ogrodniczym, w tym również w popularnych marketach. Możesz zamówić je również przez internet. Cena jednej sadzonki oscyluje w granicach 15-30 złotych, w zależności od miejsca jej zakupu. Choć w polskich ogrodach wciąż rzadko bywa hodowana, to jednak ten trend stopniowo się odwraca. Wraz ze wzrostem świadomości polskiego społeczeństwa w zakresie zdrowego odżywiania i prozdrowotnych właściwości owoców, coraz więcej osób sięga po borówkę brusznicę do swojego przydomowego ogrodu.
