Wiśnia jest drzewkiem owocowym często widywanym na polskich działkach czy w ogrodach. Zwykle rośnie jako pojedynczy okaz, jednak może grupować się w niewielkie sady. Czy uprawa poszczególnych odmian wiśni jest skomplikowana?
Wiśnia jako drzewo posiada liczne walory dekoracyjne. Wytwarza także owoce, które wykazują wiele właściwości o dobroczynnym działaniu na zdrowie człowieka. Jeżeli planujesz uprawę wiśni, by uzyskać te nieco kwaśne, ale bardzo smaczne owoce, sprawdź, jaką odmianę wybrać do swojego ogrodu i jak wspomagać jej wzrost. Czy wiśnie z własnego drzewa nadają się na przetwory?
Uprawa wiśni. Jak ją sadzić?
Każda sadzonka wiśni najlepiej czuje się na nasłonecznionym stanowisku, jednak odpowiednio osłoniętym od wiatru. W tym wypadku pożądana jest żyzna gleba o wysokiej przepuszczalności, najlepiej gliniasto-piaszczysta. Jeśli chcesz hodować wiśnię w przydomowym ogrodzie, pamiętaj, że nie znosi ona gleby ciężkiej, gdzie przeważają wody gruntowe.
Drzewko wiśniowe najlepiej jest posadzić do ziemi wiosną, ponieważ nie jest odporna na mróz czy inne trudniejsze warunki. Zdecydowanie nie lub przemarzać i zwykle odbija się to istotnie na kondycji rośliny. Jeśli chodzi o wcześniejsze przygotowanie stanowiska dla tego drzewa liściastego, można nawieźć ziemię specjalnym kompostem albo obornikiem. Powinno się tę czynność realizować każdej jesieni, raz w roku.
Cięcie wiśni – jak powinno wyglądać?
Jeśli chcesz, żeby twoja wiśnia pięknie i zdrowo się rozwijała, musisz regularnie kontrolować jej kształt przez przycinanie. Ta czynność będzie też miała duży wpływ na owocowanie danego okazu. Należy przeprowadzać cięcie w odpowiednim terminie i we właściwy sposób.
W przypadku bardzo młodych drzew, które zostały posadzone wiosną, cięcie konieczne jest właśnie o tej porze roku. Zrób to zaraz po wsadzeniu drzewa do ziemi, by nadać jego koronie pożądany pokrój.
Z kolei starsze drzewa przycina się latem, kiedy już zaowocują. Przeważnie jest to przełom lipca i sierpnia. W tym czasie rany na korze goją się stosunkowo szybko i jest mniejsze ryzyko chorób czy zakażeń drzewa. Należy jednak pamiętać, by przycinać wiśnię w dzień słoneczny i suchy – wilgoć w deszczową pogodę sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. Od razu po cięciu powinieneś posmarować rany specjalną ogrodniczą maścią lub środkiem z dodatkiem fungicydów!
Cięcie wiśni jest konieczne, ponieważ nadmierne zagęszczenie jej pędów może doprowadzić w późniejszych latach do problemów z owocowaniem.
Wiśnia jako drzewo ozdobne – jak wygląda?
Jest to gatunek nie osiągający zwykle specjalnych wysokości, dlatego też później łatwo przycinać jego koronę. Jeśli zadbasz o odpowiednie warunki, Prunus cerasus będzie rodzić charakterystyczne, ciemnoczerwone owoce. Co ciekawe, wiśnia może rosnąć zarówno jako drzewo, jak i krzew. Osiąga nie więcej niż 5 metrów wysokości. Korona wiśni jest raczej luźna, a niektóre z gałęzi mogą swobodnie zwisać.
Liście
Wiśniowe liście posiadają eliptyczny kształt, a ich blaszka jest piłkowana pojedynczo lub podwójnie. Zwykle rosną w pąku, a ich przylistki szybko opadają. Na końcu ogonka lub u nasady blaszki mieszczą się pozakwiatowe miodniki.
Kwiaty
Znajdują się na długich cienkich szypułkach i ułożone są promieniście, pięciokrotnie. Występują zwykle w kolorze białym lub różowym. Zalążnia jest jednokomorowa, a w kwiatach znajduje się od 15 do nawet 50 pręcików.
Owoce
Owoce wiśni mają kulisty kształt i zaliczane są do pestkowców. Pestka także jest kulista i niespłaszczona. W niektórych przypadkach może mieć kształt jajowaty.
Występowanie i odmiany wiśni
Wiśnia jako gatunek zaliczana jest do rodzaju śliwy. Podobnie będzie z każdą jej odmianą, których na świecie występuje ok. 150. Można je spotkać przede wszystkim w strefie umiarkowanej, szczególnie na północy. Najwięcej okazów tego owocowego drzewa rośnie na terenie Azji.
W Polsce można mówić o dwóch rodzimych odmianach wiśni, a dokładnie:
- wiśnia ptasia;
- wiśnia karłowata.
Zadomowiły się w naszym kraju natomiast:
- wiśnia pospolita;
- wiśnia wonna.
Wiśnia i jej zastosowanie
Substancje odżywcze
Odżywcze i lecznicze właściwości owoców wiśni od bardzo wielu lat wykorzystuje się w medycynie ludowej. Wiśnia to bogactwo takich składników odżywczych, jak flawonoidy, m.in.:
- cyjanidyny;
- antocyjanidyny;
- proantocyjanidyn.
Ponadto znajdziesz w niej:
- melatoninę;
- alkohol perillylowy;
- wiele składników odżywczych, takich jak witaminy A i C, miedź i mangan.
Zastosowanie w lecznictwie
Flawonoidy wykazują zaawansowanie działanie przeciwbólowe i antyoksydacyjne. Na poziomie komórkowym hamują one rozwój stanu zapalnego, dlatego siłę działania wiśni porównuje się do popularnych środków przeciwbólowych, jak np. Ibuprofen.
Wiśnia znalazła zastosowanie również w walce z bezsennością. Ze względu na wysoką zawartość melatoniny, czyli hormonu wpływającego na jakość snu, kojąco działa na wszelkie problemy z tym związane. Dzięki melatoninie wiśnie w różnej postaci mogą działać przeciwnowotworowo. W tym aspekcie znaczenie ma również wspomniany alkohol perillylowy (POH), który według badań wstrzymuje rozwój komórek nowotworowych.
Pacjenci, którzy cierpią na dnę moczanową, także doceniają właściwości owoców wiśni. Łagodząco wpływają na objawy zapalnej choroby stawów, wynikającej ze zbyt wysokiego stężenia kwasu moczowego we krwi. Ataki dny można ograniczyć, spożywając ok. 250 gram owoców dziennie. Antyoksydanty zawarte w wiśniach znacząco spowalniają procesy starzenia się, a także wspierają fizyczną i psychiczną aktywność organizmu człowieka. Antocyjany korzystnie wpływają natomiast na regenerację wzroku osób, które pracują w niewłaściwych warunkach oświetleniowych. Odpowiadają za odbudowę barwnika wzrokowego.
Zastosowanie dekoracyjne i praktyczne
Wiśnia w każdej swojej odmianie uznawana jest za drzewo o wysokich walorach estetycznych i ze względu na pięknie zakwitające kwiaty, uznawana jest za roślinę dekoracyjną. Może występować jako soliter, ale popularne są także większe grupy drzew wiśniowych, które prezentują się bardzo efektownie w ogrodach czy parkach.
W meblarstwie drewno wiśniowe jest bardzo popularnym surowcem, z którego przygotowuje się meble, akcesoria drewniane, ale także inne stolarskie elementy. Charakteryzuje się niezwykłą trwałością i odpornością, dlatego coraz częściej funkcjonuje także jako drewno podłogowe. Ze względu na swoją niską łupliwość może jednak sprawiać pewne kłopoty przy obróbce.
Czy wiśnia może szkodzić?
Owoce wiśni są korzystne dla naszego zdrowia pod warunkiem, nie są podgniłe albo zepsute. Wówczas wytwarzają one substancje rakotwórcze czy pleśnie, które mogą prowadzić do poważnych zatruć. Z kolei w pestce owocu znajdują się niebezpieczne związki tzw. kwasu pruskiego. Jeśli zostanie rozgryziona, może wywoływać nieprzyjemne konsekwencje.
Wiśnia to drzewo, które zadomowiło się w polskim krajobrazie, choć najbardziej popularne jest na terenie Azji. Posiada liczne właściwości lecznice, ale także ozdobne. Jeśli chodzi o uprawę tego owocowego drzewa, nie należy ona do najtrudniejszych, jednak szczególnej uwagi wymaga regularne przycinanie drzewka, by zagwarantować mu piękny i prawidłowy rozrost.
