Wierzba iwa nie jest rośliną, którą chętnie wykorzystuje się w kosmetologii lub medycynie zielarskiej, jednak ze względu na swoje ozdobne liście wzbudza zainteresowanie wśród ogrodników. Jeśli chcesz wiedzieć, co decyduje o popularności tej wierzby, czytaj nasz tekst!
Jak wygląda wierzba iwa?
Wierzba iwa (Salix caprea) może osiągnąć nawet 22 metrów wysokości jako drzewo lub 9 metrów jako krzew. Ma ciemnoszarą, popękaną korę i wyróżnia się podłużnymi, zaostrzonymi na końcach liśćmi. Spodnią stronę liści pokrywają białe, gęste włoski. Salix caprea jest rośliną dwupienną, co oznacza, że kwiaty męskie i żeńskie występują na osobnych drzewach. Zanim pojawią się właściwe liście, roślina wypuszcza puszyste bazie. Męskie bazie są bardziej zaokrąglone od żeńskich.
Co kryją bazie tej wierzby?
Kwiaty wierzby iwy bardzo ładnie prezentują się w wazonie, dlatego często jest to jedna z pierwszych roślin, która wiosną zdobi mieszkania. Warto wspomnieć, że u nasady bazi znajdują się gruczoły miodnikowe, więc iwa jest także rośliną miododajną. Jej zapylanie odbywa się za pośrednictwem owadów, a nasiona przenosi wiatr.
Salix caprea – uprawa
Roślina, zakwita w marcu lub kwietniu, jest szczepiona na pniu. W polskich ogrodach uprawia się najczęściej okazy męskie ze względu na bardziej efektowne bazie w okresie zakwitania. Wierzba iwa jest rośliną mało wymagającą i łatwą w uprawie:
- jest odporna na mrozy;
- bardzo dobrze odnajduje się w warunkach miejskich;
- jest odporna na zanieczyszczenia.
Aby wierzba dobrze się prezentowała, trzeba ją regularnie przycinać.
Decydując się na jej uprawę w ogrodzie, trzeba pamiętać, że w bardzo szybkim tempie potrafi osiągnąć bardzo duże rozmiary. W mniejszych ogrodach najlepiej sprawdzi się iwa pendula (np. odmiana płacząca wierzby iwy na pniu). Dzięki zwisającym gałązkom ładnie wygląda również zimą, kiedy pozbawiona jest liści.
Wierzba iwa – cięcie i rozmnażanie
Młode łodygi rośliny są cienkie i długie. Najlepiej rozmnaża się ją z pędów zielnych nieowłosionych (są to zwykle okazy żeńskie). Najłatwiejsza w rozmnażaniu jest wierzba Smitha, czyli odmiana pyłkowa będąca połączeniem iwy i wierzby wiciowej. Można ją rozpoznać po lekko wydłużonych liściach.
Jak rozmnażać wierzbę iwę?
Odmiany płaczące wierzby iwy uzyskuje się przez szczepienie, inaczej zwane transplantacją. Roślinę przeznaczoną do szczepienia określa się zrazem, a tę, na której szczepi się inną roślinę – podkładką. Opisana metoda pozwala na otrzymanie nowych okazów w stosunkowo krótkim czasie.
Gatunki wierzb i ich cechy
Wspomnieliśmy o krzyżówce, jaką jest wierzba Smitha. Warto wiedzieć, że wierzby łatwo się ze sobą krzyżują, tworząc kolejne mieszane gatunki, często trudne do rozpoznania. Obecnie znanych jest ok. 400 gatunków wierzb, z czego 28 występuje w Polsce. Najwięcej gatunków można spotkać na półkuli północnej. Wierzby to rośliny dość blisko spokrewnione w topolami. Oto ich najbardziej charakterystyczne cechy:
- liście zwykle mają kształt zbliżony do okrągłego;
- są dwupienne, czyli na jednym osobniku występują kwiaty męskie, a na innym żeńskie;
- są miododajne (miód wierzbowy ma bardzo delikatny smak i aromat);
- bardzo lubią światło słoneczne;
- w zależności od gatunku mogą rosnąć na glebach suchych albo urodzajnych;
- najczęściej uprawia się je w celach dekoracyjnych.
Wierzby idealnie pasujące do małych ogrodów
Oprócz wierzby iwy do ogrodów pasują także te gatunki:
- wierzba argentyńska – jest to dość niskie drzewo lub wysoki krzew. Charakteryzuje się żółto-pomarańczową korą, a jej gałęzie i liście są poskręcane. Wzrasta ok. 60 cm rocznie. Można ją sadzić w pojemnikach na tarasie lub balkonie;
- wierzba całolistna – występuje w formie kulistej, szczepionej na pniu. Ma trójkolorowe liście, wymaga częstego przycinania;
- wierzba szwajcarska – krzew z krótkimi gałązkami i szaro-zielonymi liśćmi, osiąga wysokość 1 m.
Iwa pendula – uprawa
Najbardziej znana wierzba iwa „Pendula” to krzyżówka wyróżniająca się srebrzystobiałymi baziami. Jest odporna na zmienne warunki atmosferyczne. Bardzo pięknie wyglądają jej kwiaty – są duże i srebrne, a następnie stają się żółte. Wierzbę pendulę najlepiej przycinać po kwitnieniu. Pendula (znana także jako wierzba iwa „Kilmarnock”) najlepiej rośnie nad wodą i tam najładniej się prezentuje. Można ją też posadzić na trawniku jako soliter.
Wierzba iwa – choroby
Do najczęstszych chorób, które atakują wierzby, należą:
- rdza wierzby;
- czerniak wierzby;
- obumieranie pędów wywołane przez grzyby;
- parch.
Zmiany chorobowe widoczne są głównie w postaci przebarwień na liściach. Wierzby mogą być też atakowane przez mszyce. Należy wówczas wykonać oprysk specjalistycznym preparatem.
Wierzba była dawniej symbolem drzewem płodności i odradzającego się życia. Wierzbowe bazie zjadano w czasie Wielkanocy, co miało zapewnić zdrowie i dobrostan. Wierzbę wykorzystywano do wyplatania koszyków lub jako element dekoracyjny w bukietach. Obecnie możliwości jest jeszcze więcej. Jeżeli chcesz podkreślić dekoracyjność wierzby iwy, sadzonki można umieścić nad oczkiem wodnym, gdzie będą odbijać promienie słońca.
