Trzcina – czy można ją uprawiać w ogrodzie?

Trzcinę spotkać można nad brzegami wód, na podmokłych terenach, ale i w ogrodach. Należy ona do rodziny wiechlinowatych. Występuje w kilku gatunkach, chociaż w Polsce rośnie tylko jeden – trzcina pospolita.

Trzcina – występowanie i pochodzenie

Trzcina (Phragmites) to rodzaj kosmopolityczny, który jest szeroko rozpowszechniony i występuje praktycznie na całym świecie. Spotkać ją można między innymi na terenach Afryki, Australii, Ameryki Południowej czy Europy. W Polsce także jest powszechna. Dominującym gatunkiem jest trzcina pospolita (Phragmites australis). Gdzieniegdzie uznawana jest za roślinę inwazyjną, która może przynosić straty. Dlatego w niektórych miejscach należy ją zwalczać.

Trzcina pospolita – charakterystyka

Trzcina pospolita potocznie nazywana jest także ozdobną, wodną lub ogrodową. Jest to największa zielna roślina występująca we florze Polski. Tworzy ona gęste i zwarte kępy. Jej łodyga osiąga do 4 metrów wysokości. Ma nagie, sztywne i błyszczące źdźbła, które są w środku puste. Posiadają one wiele międzywęźli i kolanek.

Phragmites australis charakteryzuje się również dużymi, grubymi i okrytymi łuskami kłączami, które rozgałęziają się na liczne odnogi. Liście trzciny są sinozielone, a na dodatek ostre i twarde. Na uwagę zasługują też jej kwiaty, które są zebrane w niezwykłe kwiatostany o brunatnym kolorze oraz owoce w postaci ziarniaków okrytych plewkami. 

Jakie wymagania ma trzcina wodna?

Trzcina wodna kwitnie od lipca do września. Mimo tego, że nie jest ona rośliną wymagającą, to źle dobrane stanowisko lub podłoże może sprawić, że nie będzie wyglądała atrakcyjnie. Warto więc poznać, jakie warunki są najkorzystniejsze dla jej uprawy.

Trzcina najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach, jednak świetnie poradzi sobie także w lekko półcienistych miejscach. Roślina preferuje wilgotne i przepuszczalne podłoże. Dobrze znosi także mniej wilgotne tereny, ale na całkowicie suchej glebie po prostu wyschnie.

W jaki sposób rozmnaża się trzcina pospolita?

Ciekawi cię sposób rozmnażania trzciny ozdobnej? Najprostszą metodą jest rozmnażanie wegetatywne przez jej kłącza. Polega ona na tym, że wczesną wiosną dzieli się kłącza na kawałki o długości około 15 centymetrów i zasadza się je w odpowiednio przygotowanym podłożu – najlepszą mieszanką będzie piasek z gliną. Jest to ważne, ponieważ zbyt żyzne podłoże może spowodować spotęgowanie ekspansywności tej rośliny.

Tak przygotowane sadzonki przyjmują się bardzo szybko. Istnieje także możliwość wysiewu trzciny poprzez nasiona, ale jest to rzadziej stosowane w przypadku tej rośliny. Należy też wspomnieć o tym, że trzcina jest wiatropylna, dlatego spotkać się można z jej dziko rosnącymi sadzonkami.

Jak skutecznie usunąć trzcinę?

Zastanawiasz się, czy usuwanie trzciny jest łatwe? Musisz wiedzieć, że to dość skomplikowane zadanie. Trzcina wodna jest bardzo ekspansywna. Najpopularniejszym sposobem na jej usunięcie jest koszenie. Pamiętaj, aby przeprowadzać je tylko w środku lata. Koszenie trzciny wiosną lub zimą może jeszcze bardziej wzmocnić tę roślinę. Co więcej, kosząc ją, nie pozbywasz się jej na zawsze, tylko sprawiasz, że staje się ona słabsza. Jeśli będziesz chciał całkowicie usunąć trzcinę ze swojego ogródka, sięgnij po specjalistyczne środki chemiczne.

Trzcina ogrodowa – jak ją wykorzystać w swoim ogrodzie?

Trzcina ogrodowa ma wiele zastosowań w ogrodzie. Należą do nich między innymi:

• dekoracja – nie tylko ogrodu przydomowego, ale i ogrodu bagiennego, stawu i oczka wodnego;
• ochrona brzegów zbiorników wodnych przed erozją;
• możliwość przerobienia jej na paszę lub podściółkę dla hodowanych zwierząt;
• tworzenie suchych bukietów z kwiatostanów.

Trzcina wodna bardzo szybko się rozrasta, dlatego musisz mieć nad nią stałą kontrolę, aby nie zajęła ona więcej terenu niż dla niej przewidziałeś.

Ogrodnik Leszek radzi 💬

Aby ograniczyć ekspansywność trzciny, warto sadzić jej kłącza w pojemnikach bez dna. Dzięki temu nie będą mogły rozrastać się wzdłuż i wszerz, a jedynie wypuszczać korzenie w dół. Bez tego mogą zająć nawet kilkadziesiąt metrów gleby w każdą stronę!

Pozostałe przykłady zastosowania trzciny pospolitej

Trzcinę pospolitą można także wykorzystać w innych dziedzinach:

• budownictwo – wyschnięte łodygi używane są do produkcji mat budowlanych stosowanych do ociepleń budynków lub do krycia dachów;
• oczyszczalnie hydrofitowe – jako filtr oczyszczający wodę z różnych związków, w tym fosforu i azotu;
• kulinaria – młode pędy dodawane są do sałatek i surówek – głównie w Chinach;
• produkcja opału – ma właściwości energetyczne i świetnie sprawdza się w produkcji brykietu.

Zastosowań trzciny jest wiele. Warto zastanowić się zatem nad uprawą tej rośliny wodnej. Jeśli zasadzisz ją w swoim ogrodzie, musisz pamiętać o kontrolowaniu jej wzrostu, aby nie zdominowała pozostałej roślinności.

Najczęściej zadawane pytania

Gdzie rosną trzciny?

Trzciny rosną w całej Polsce, najczęściej nad zbiornikami wodnymi i na terenach podmokłych. Tworzą zwarte, jednogatunkowe stanowiska wokół jezior, stawów i na brzegach wolno płynących rzek.

Kiedy można zbierać trzcinę?

Zbieranie trzciny na opał lub w celach budowniczych odbywa się między październikiem a marcem. Wtedy jej łodygi są całkowicie suche.

Czy trzciny są pod ochroną?

Nie. Trzciny to powszechnie występujące rośliny, którym nie grozi wyginięcie.

Ile kosztuje dach z trzciny?

1 metr kwadratowy strzechy z trzciny kosztuje najczęściej ok. 250 zł. W koszt ten wlicza się robocizna i materiał.

Czy trzcina jest jadalna?

Młode kłącza trzciny są jadalne i pożywne. Mają słodkawy smak i można je spożywać na surowo, gotowane lub upieczone. Zmielone kłącza dodaje się też czasem do chleba. Uważaj jednak, jeśli planujesz zbierać dziko rosnącą trzcinę w celach kulinarnych – może być zainfekowana motylicą wątrobową (groźnym pasożytem człowieka).