Mahonia nie jest rośliną trudną w uprawie. Nie ma zbyt wygórowanych wymagań, jest odporna na mróz i suszę. Naturalnie występuje w Azji, Ameryce Środkowej i Północnej. Do gatunków mahonii należą również mahonia japońska i pośrednia. W Polsce uprawiana jest mahonia pospolita. Najpopularniejsze są odmiany „Apollo”, „Smaragd”, „Orange Flame”.
Mahonia pospolita – wymagania krzewu
Mahonia pospolita ma stosunkowo niewielkie wymagania, więc może być uprawiana na terenie całego kraju. Najlepiej wybrać dla niej stanowisko lekko ocienione – w półcieniu wahania temperatury są mniejsze. Choć rzadko przemarza, warto na zimę osłonić ziemię wokół krzewu warstwą kory i gałązek iglastych.
Krzew preferuje glebę żyzną, przepuszczalną i wilgotną. Warto pamiętać o podlewaniu rośliny podczas suszy. Okaz uprawiany w donicy na zimę należy wstawić do pomieszczenia, chroniąc go przed mrozem.
Mahonia nie wymaga systematycznej pielęgnacji, jednak każdego roku po kwitnieniu zaleca się przyciąć krzew. Dzięki takiemu zabiegowi będzie gęstnieć.
Mahonia – dlaczego warto ją sadzić?
Mahonia dobrze prezentuje się w większych grupach. Często wykorzystywana jest do tworzenia żywopłotów czy szpalerów. Ładnie wygląda posadzona w towarzystwie cisów lub berberysów. Zdobi ogród dzięki pojawiającym się latem żółtym kwiatom oraz niebieskim owocom. Uroku dodają również jesienne, czerwone liście.
Mahonia – owoce
Owoce mahonii są jadalne; trujące są jedynie pestki, które należy usunąć, przygotowując przetwory. W ogrodach, gdzie zasadzono krzew, pojawia się wiele ptaków, dla których owoce są chętnie wybieranym pożywieniem. Owoce mahonii wykorzystywane są w kuchni, np. do przygotowania galaretki, kompotu lub jako dodatek do wina. Służą również do tworzenia dekoracji świątecznych oraz wieńców i wiązanek.
Mahonia – odmiany rośliny
W Polsce najpowszechniejszym gatunkiem jest mahonia pospolita (Mahonia aquifolium). Najciekawsze odmiany to:
- „Apollo” – krzew o zaokrąglonym przekroju, dorastający do 1,5 m, o liściach błyszczących, pierzastych, ząbkowanych na brzegach; w kwietniu zakwita żółtymi kwiatami zebranymi w 10–15 cm wiechy; latem w ich miejscu pojawiają się ciemnogranatowe, kuliste owoce;
- „Smaragd” – krzew osiąga 1,5 m wysokości; zakwita na przełomie kwietnia i maja, pojawiają się wtedy intensywnie żółte kwiaty zebrane w kiście; liście są błyszczące, owoce czarno-niebieskie.
Mahonia japońska dorasta do 3 m wysokości, ma duże, rozłożyste, skórzaste liście. Są one gładkie, błyszczące i ciemnozielone. Jesienią stają się purpurowe. Roślina zakwita w okolicach lutego i kwitnie aż do maja. Żółte kwiaty zebrane są w gęste i pachnące grona. Jagody pojawiają się pod koniec maja, mają barwę ciemnego fioletu.
Krzew z Chin i Kalifornii – mahonia a miejsce występowania
Mahonia paprociolistna pochodzi z Chin i zakwita zimą. Mahonia Beala spotykana jest w Himalajach i słynie z dużej odporności na zmienne i trudne warunki klimatyczne. Z kolei mahonia rozłogowa rośnie w Kalifornii i Nowym Meksyku – ma niski płożący pokrój, pierzaste liście, wiosną kwitnie na żółto. Można sadzić ją w ogrodzie, ale także pojemnikach i donicach.
Mahonia – przycinanie krzewu
Mahonię warto przycinać w celu odmłodzenia krzewu. Jeśli ma on mieć nadany określony kształt, należy wykonać cięcie formujące. Najlepiej przeprowadzić je wiosną po posadzeniu rośliny, wycinając zdrewniałe pędy. Jeśli przez kilka lat zaniecha się przycinania krzewu, z całą pewnością zrzuci on najniżej położone liści. W takiej sytuacji należy przyciąć go aż do szkieletu, ok. 30 cm nad gruntem. Zaleca się również przycinanie cienkich przyrostów, na których raczej nie rozwijają się kwiaty.
Mahonia – rozmnażanie krzewu
Krzew można rozmnażać z nasion, sadzonek lub odrostów korzeniowych. Nasiona zbiera się we wrześniu, w październiku należy poddać je stratyfikacji, czyli przechowywaniu w niskiej temperaturze. Wiosną możesz je wysiać do donic.
Mahonię rozmnażać można również przez sadzonki półzdrewniałe pobrane w sierpniu z bocznych pędów. Pozyskaną sadzonkę należy zanurzyć w specjalnym preparacie przyspieszającym ukorzenianie i wsadzić do inspektu z piaskiem. Gdy korzeń zacznie rosnąć, sadzonkę trzeba przesadzić do pojemnika z mieszanką piasku i torfu. Wiosną możesz ją przenieść do ogrodu na tymczasowo wyznaczone miejsce, czyli rozsadnik.
Co jeszcze warto wiedzieć o mahonii?
Mahonia jest odporna na ataki szkodników i choroby. Warto jednak zwrócić uwagę na takie objawy jak brązowienie, zwijanie liści, pojawianie się plam. Przed użyciem środków chemicznych warto wypróbować gnojówkę z pokrzywy. Opadające liście mogą oznaczać niedobór fosforu w glebie. Warto rozważyć stosowanie nawozów odżywiających.
Sadzonkę mahonii można zakupić za kilkanaście złotych w sklepach ogrodniczych stacjonarnych i internetowych. Roślina jest bardzo efektowna, zwłaszcza gdy zadbasz o jej przycinanie. Stanowi atrakcyjną ozdobę ogrodu.
