Roślina, która jest znana także jako jodła Nordmanna (Abies nordmanniana) i jodła normandzka, to bardzo popularne drzewko świąteczne. Jako choinka na Boże Narodzenie stoi w wielu domach, a jej głównym walorem są przede wszystkim miękkie, niekłujące igły. Pochodzi z Azji i ma tam znaczenie gospodarcze, ze względu na mało żywiczne drewno. Niestety, jodła kaukaska jest także drzewem wymagającym. Dostojne piękno rośliny kusi, aby spróbować się nią zająć. Gdzie można ją posadzić? Jakie są odmiany tej rośliny? Jakiego stanowiska potrzebuje? Te i inne wątpliwości rozwiejesz, czytając ten artykuł!
Jodła kaukaska – choinka z królewskimi wymaganiami
Jodła kaukaska to gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Pochodzi z Azji – występuje od Kaukazu aż po Turcję. W naturalnych warunkach jodła Nordmanna porasta tereny górzyste, gdzie panują specyficzne warunki atmosferyczne. Ten iglak toleruje ostre zimy, ale nie czuje się dobrze podczas upałów. To właśnie główny powód, dla którego trudno jest zapewnić takiej jodle odpowiednie warunki. Co jest dla niej szczególnie groźne?
Jodła kaukaska a temperatura i wilgoć
Jodła, o której piszemy, lubi wilgoć, dlatego największym zagrożeniem są dla niej:
- suche lata, podczas których wymaga podlewania;
- ostre bezśnieżne zimy.
Mitem jest, jakoby jej zamieranie było spowodowane wysokimi temperaturami. Znacznie większym problemem jest zimowa susza, która dotyka rośliny zimozielone.
Oznaka czystego powietrza – jodła kaukaska
Kolejnym czynnikiem, który ma znaczenie dla tego gatunku, jest powietrze. To drzewo, które bardzo źle reaguje na zanieczyszczenia, dlatego w miastach traci swój elegancki pokrój. Najlepiej czuje się na obszarach wiejskich, gdzie zanieczyszczeń jest znacznie mniej.
Uprawa jodły kaukaskiej może być zatem wyznacznikiem jakości powietrza i stanowić swoisty wskaźnik antysmogowy.
Jodła kaukaska – uprawa
W Azji te iglaki osiągają wysokość nawet 30 metrów. W Europie przeważnie mają od 5 do 10 metrów wysokości. Są istotne dla gospodarki drzewnej, ponieważ ich drewno jest bardzo miękkie i pozbawione żywicy. W azjatyckich krajach pozyskuje się je do produkcji papieru.
Jodła kaukaska jako choinka
W Europie dużą popularnością cieszą się plantacje tej rośliny. Jodły kaukaskie to jedne z najpopularniejszych drzewek świątecznych, które w grudniu można zakupić pod nazwą „choinka kaukaska”. Nawet na ściętych drzewkach igły utrzymują się znacznie dłużej niż na rodzimych świerkach, co pozwala dłużej cieszyć się świąteczną atmosferą. Takie jodły cięte są też cenionym pokarmem zwierząt w zoo, dlatego po okresie świątecznym warto je tam zawieźć.
Jodła kaukaska w ogrodzie
W Polsce jodły kaukaskie najczęściej można zobaczyć w parkach i ogrodach botanicznych. Rosną w pobliżu zbiorników wodnych, które zapewniają im odpowiednią wilgoć. Najczęściej sadzone są jako solitery – rzadko można spotkać szpaler drzew, który tworzyłby żywopłot.
Jodła Nordmanna rośnie stosunkowo wolno, choć w pierwszych latach od posadzenia jej przyrosty są dość okazałe. Niestety, jest to drzewko podatne na szkodniki – charakterystyczny zapach zwabia larwy podgryzające korzenie, co prowadzi do obumarcia iglaka. Przydatne będą naturalne opryski (nicienie), które profilaktycznie można wykonać wiosną i jesienią.
Jodły kaukaskie – ceny na co dzień i od święta
W sezonie świątecznym drzewka te są nieco droższe. Ścięta choinka kaukaska może kosztować około 150 złotych, zaś w doniczce – nawet 200 złotych. Duże znaczenie ma także wielkość rośliny – im większa, tym wyższa cena. Kupujesz drzewko w doniczce z zamiarem posadzenia go na wiosnę? Najlepiej poszukaj go w centrum ogrodniczym – sprzedawane masowo choinki świąteczne często mają uszkodzoną bryłę korzeniową.
Poza sezonem świątecznym sadzonki jodły kaukaskiej można kosztują od 100 złotych wzwyż. Podobnie jak zimą, znaczenie ma przede wszystkim wielkość rośliny.
Jodła kaukaska – sadzonki do ogrodu
Decydując się na zakup jodły Normanna do ogrodu, warto zastanowić się najpierw, jakie będzie jej przeznaczenie (ma być elementem kompozycji czy soliterem?). Najlepiej czuje się samotnie, ponieważ nie musi walczyć o składniki odżywcze i wodę z innymi drzewami. W kompozycji z innymi iglakami najlepiej prezentuje się z przodu. Wynika to przede wszystkim z maksymalnej wysokości, jaką osiągnie – choć w naturalnych warunkach może to być nawet 30 metrów, w Polsce najczęściej jest to około 6-7 metrów wysokości.
Aby jodła kaukaska była widoczną ozdobą ogrodu, najlepsze będzie drzewko o wysokości około 180 cm.
Odmiany jodły kaukaskiej
Jak każda popularna roślina, również jodła Nordmanna doczekała się kilku odmian. Warto wyróżnić dwie, które pasują zarówno do małych, jak i dużych ogrodów:
- jodła kaukaska 'Pendula’ – charakteryzuje się zwisającym pokrojem i potocznie nazywana jest jodłą płaczącą. Jak modrzewie czy wierzby jest podatna na formowanie – jej gałęzie mogą swobodnie zwisać do ziemi lub tworzyć gęsty parasol. To idealna odmiana do miejskich i małych ogrodów;
- jodła kaukaska 'Golden Spreafer’ – to odmiana karłowa, która po 10 latach osiąga zaledwie metr wysokości. Może być uzupełnieniem skalniaków lub rosnąć w doniczce. Jest mniej odporna na mróz, dlatego przy silniejszych załamaniach pogody warto zastosować okrycie. Ta roślina sprawdzi się także w małych ogródkach.
Choroby jodły kaukaskiej
Jodła kaukaska jest drzewem o specjalnych wymaganiach. Zanieczyszczone powietrze i zbyt długo utrzymująca się susza sprawiają, że może dojść do jej osłabienia. W takich wypadkach jodła narażona jest na choroby grzybowe. Co trzeba zrobić?
- Kurację należy rozpocząć niezwłocznie po wykryciu pierwszych objawów, do których mogą zaliczać się brązowienie liści czy wykwity pojawiające się na korze.
- Cięcie także może doprowadzić do chorób grzybowych, dlatego powinno się je przeprowadzać tylko w wyjątkowych sytuacjach.
- Rany po cięciu trzeba posmarować specjalnym preparatem, który zapobiegnie rozwojowi chorób.
Na szczęście, jodła kaukaska rośnie równo i ma choinkowy pokrój, dlatego zabiegi tego typu są wykonywane sporadycznie.
Jodła Nordmanna to jedna z piękniejszych świątecznych choinek. Zawdzięcza to gęstemu, równemu pokrojowi i przede wszystkim ciemnozielonym, błyszczącym i miękkim igłom. Niestety, jest też drzewem wymagającym. Źle znosi suche powietrze, suszę i zanieczyszczenia, dlatego nie sprawdzi się w roli miejskiego drzewa. Warto jednak dać jej szansę na sielskim, wiejskim terenie. Tam, posadzona jako soliter jodła kaukaska, będzie mogła stać się ozdobą ogrodu. Najlepiej umieścić ją w okolicach stawu, który będzie dostarczał jej odpowiedniej wilgotności przez cały rok.
