Chryzantema to niezwykle barwna roślina, dostępna w wielu odsłonach. Skąd pochodzi? Jak dbać o złote kwiaty? Zastanawiasz się nad nowym nabytkiem do swojej kolekcji roślin? Przeczytaj o chryzantemie!
Chryzantema najczęściej kojarzy się z cmentarzem. Jednakże nie jest ponurym kwiatem – występuje w ciepłych barwach lata, a zakwita jesienią. Świetnie dekoruje jesienny ogród i nadaje się jako kwiat cięty do bukietów i wazonów. Dowiedz się o niej więcej!
Pochodzenie chryzantemy
Chryzantema pochodzi z rodziny astrowatych. Jest zwana również złocieniem. Nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów: chrysos i anthemon. Oznaczają one „złoty kwiat”. W naturalnym środowisku chryzantemy spotkasz głównie w Azji. Najwięcej przedstawicieli występuje w Chinach, Japonii, Korei i Mongolii. W Polsce również dziko rośnie jedna z odmian – to chryzantema Zawadzkiego (Dendranthema Zawadskii).
Współczesne hybrydy chryzantem
Chryzantemy, które na co dzień spotykasz w ogrodach i domach to hybrydy. Dzielą się na 3 grupy: wielkokwiatowe, średniokwiatowe i drobnokwiatowe. Podział dotyczy również długowieczności kwiatów. Wyróżnia się gatunki jednoroczne, najczęściej spotykane w domowej uprawie (Chrysanthemum) i wieloletnie (Dendanthrema), które są odporne na mróz.
Popularne odmiany wielkokwiatowe
Chryzantemy wielkokwiatowe są wieloletnie i odporne na mróz. Dzięki czemu są w stanie przeżyć niewielkie spadki temperatury. Najbardziej popularne gatunki to:
- „Madam” – rośnie do 50 cm. We wrześniu pojawiają się intensywnie żółte kwiaty;
- „Madonna” – o wysokości 1 metra. Wytwarza białe i duże kwiaty o średnicy 10 cm. Zakwita w październiku;
- „Anabel” – 40 cm roślina tworzy białe kwiaty o średnicy 10 cm;
- „Escort czerwona” – czerwone kwiatostany od spodu zabarwiają się na kolor pomarańczowy. Kwiaty mają 12 cm średnicy i pojawiają się w październiku i listopadzie.
Odmiany drobnokwiatowe
Złocienie drobnokwiatowe uzależnione są od panującej pogody, dlatego uważa się je za rośliny jednoroczne.
- „Solar” – intensywnie żółta barwa kwiatków o średnicy około 7 cm. Kwitnie do października i dorasta do 40 cm;
- „Bella Gold” – kwiaty mają złocistą barwę o pomarańczowym środku. Jest odporna na choroby i dorasta do 35 cm wysokości;
- „Raja” – niewielkie, pomarańczowe kwiatki gęsto rosną na roślinie. Pojawiają się końcem września;
- „Rubra” – posiada różowe kwiaty, około 6 cm. Dobrze znosi mróz i kwitnie do końca września.
Wygląd złocienia
Grube i delikatnie owłosione łodygi są skierowane ku górze. Ciemnozielone liście są jajowate i pierzaste. Gęsto obrastają długą łodygę, która może sięgać do 80 cm wysokości.
Kwiatostan chryzantemy jest główną ozdobą tych roślin. To koszyczki najczęściej złożone z kwiatów rurkowatych i języczkowatych. Kwiaty rurkowate są umiejscowione w środku kwiatostanu, a na zewnątrz wychylają się języczkowate. Choć występują w przeróżnych, ciepłych barwach, najpopularniejszym kolorem tej rośliny jest żółty. Można je podzielić ze względu na kształt, wielkość i barwę.
- kształt – chryzantemy mogą być pojedyncze, pełne, półpełne, kuliste, płaskie, pomponowe, kędzierzawe itp.;
- wielkość – kwiaty mogą być pojedyncze o dużych kwiatostanach lub mogą tworzyć krzewiasty pokrój z drobnymi i licznymi koszyczkami;
- barwa – chryzantemy występują w ciepłych kolorach. Mogą być jednobarwne lub dwubarwne. Spotykane są kwiaty żółte, białe, różowe, purpurowe, czerwone, zielone.
Wymagania chryzantem
Podłoże powinno być żyzne i przepuszczalne oraz odpowiednio przygotowane, przekopane. Nie powinieneś sadzić kwiatów w kwaśnym i podmokłym terenie. Najlepiej rosną na obojętnym pH. Piaszczystą lub piaszczysto-gliniastą ziemię wspomóż kompostem. Zrób to kilka miesięcy przed uprawą roślin.
Stanowisko musi być słoneczne. Potrzebują minimum 6 godzin słońca, aby obficie zakwitły. Brak słońca spowoduje, że rośliny wypuszczą zdecydowanie mniej pąków. Jednakże, jeśli zakwitłe kwiaty przeniesiesz do półcienia, będziesz dłużej napawał się ich pięknem. Chryzantemy doniczkowe potrzebują warstwy drenażu.
Uprawa złocieni
Sadzenie chryzantem bylinowych nie ma jasno określonego terminu. Istotne jest, aby na dobre pożegnać przymrozki. Rośliny potrzebują około 6 tygodni, aby zaaklimatyzować się w podłożu. Na uprawę najczęściej wybiera się wiosnę, a dokładnie maj. Masz wtedy pewność, że przymrozki nie zrujnują twoich chryzantem.
Zaplanuj sadzenie w miejscu, gdzie nikt nie będzie udeptywał podłoża. Kwiaty lubią spulchnioną ziemię. Dół do posadzenia chryzantem powinien być dwukrotnie większy niż bryła korzeniowa. Dotyczy to szerokości i głębokości. Pojedyncze sadzonki powinny być rozmieszczone około 70 cm od siebie. Zmniejszenie tej odległości sprawi, że rośliny będą miały zbyt mało miejsca, ponieważ zaczną się intensywniej rozrastać. Tym samym zwiększasz ryzyko pojawienia się szkodników i chorób.
Pielęgnacja
Aby rośliny w ogrodzie i w doniczce prezentowały się zdrowo, należy pielęgnować chryzantemy. Zabiegi pielęgnacyjne nie są skomplikowane, a pozwolą na ładne rozkwitanie.
Podlewanie
Chryzantemy potrzebują stale wilgotnego podłoża, zwłaszcza latem, w okresach silnego słońca. Od wiosny do początku maja musisz je regularnie podlewać. Rób to rano, a strumień wody kieruj na korzenie, by krople nie osiadły się na listowiu.
Nawożenie
Średnio raz na 5 tygodni dobrze zadziała odżywienie roślin. Użyj płynnych nawozów wieloskładnikowych. Odżywiaj roślinę do momentu, gdy pąki nabiorą kolorów. Jeśli po tym czasie nadal będziesz korzystał z nawozów, osłabisz roślinę. Pędy zaczną rosnąć niekontrolowanie, staną się słabsze, a roślina mrozoodporna w ogrodzie nie doczeka zimy.
Wsparcie roślin
Większe rośliny potrzebują wsparcia w postaci podpórek pod łodygi. Duża ilość kwiatów sprawia, że pędy uginają się pod ich ciężarem.
Podcinanie
Pielęgnacja chryzantemy to nie tylko nawożenie i podlewanie. Ważnym czynnikiem jest także stosowne podcinanie. Po 2 tygodniach od posadzenia podetnij wszystkie pędy o 2-3 cm. Za sprawą tej czynności, twoja roślina zostanie zachęcona do lepszego rozwoju.
Chryzantemy to rośliny, które stopniowo rozkwitają. Zatem, aby utrzymać ją w dobrej kondycji, podcinaj również przekwitłe kwiaty, suche liście oraz połamane łodygi.
Łamanie pąków
Podłamywanie pąków raczej nie kojarzy się z pielęgnacją a niszczeniem. Jednakże w przypadku chryzantem umyślne ułamywanie pąków sprawi, że roślina będzie bardziej imponująca. Wyda mniej kwiatów, ale będą lepiej wyglądać.
Ochrona na zimę
Pomimo odporności na mróz niektórych gatunków, należy osłaniać chryzantemy na zimę. Możesz je okryć warstwą iglaków, ściółką. Ponadto przytnij je na wysokość około 15 cm.
Chryzantemy to bardzo wdzięczne kwiaty. Nie zastanawiaj się dłużej nad nabyciem tej rośliny do swojego ogrodu. Uprawa chryzantem jest łatwa, a pielęgnacja przyjemna.
