Bagno zwyczajne (Ledum palustre) to zimozielony krzew z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Co go wyróżnia? Gdzie występuje i czy jest pod ochroną? Wszystkiego dowiesz się z artykułu poniżej.

Spis treści pokaż

Bagno zwyczajne jest krzewem bardzo rzadko uprawianym w ogrodach. W naturze można spotkać go na terenie niemal całej Polski, chociaż stosunkowo rzadko występuje w górach. Wydobywanie torfu i stopniowe osuszanie bagien to zjawiska, które doprowadziły do uznania rośliny za gatunek chroniony. Dowiedz się o nim więcej z naszego artykułu!

Bagno zwyczajne – charakterystyka

Bagno zwyczajne można spotkać w niemal wszystkich polskich parkach narodowych (na przykład w Borach Tucholskich) i w wielu rezerwatach przyrody. Jego naturalnym środowiskiem są lasy sosnowe, torfowiska i jak sama nazwa wskazuje – bagna. Roślina ta zdecydowanie częściej zamieszkuje niże niż tereny górskie.

Bagno zwyczajne czasami bywa nazywane dzikim rozmarynem. Wszystko dlatego, że wizualnie nieco przypomina tę popularną przyprawę. Jest to niski krzew, którego wysokość wynosi około 1,5 metra. Dorosłe rośliny są nagie, natomiast młode pędy omszone w rudym zabarwieniu.

Liście są lancetowate, skórzaste, zimotrwałe i podwinięte na brzegach. Z zewnętrznej strony blaszka liściowa jest ciemnozielona i połyskująca natomiast po wewnętrznej liście są pokryte rdzawym kutnerem. Roślina kwitnie w maju i czerwcu. Wówczas pojawiają się na niej zebrane w szczytowe baldachy kwiatostany. Składają się z niewielkich kwiatków o 5 białych płatkach i wyraźnie widocznych pręcikach.

Bagno jest krzewem krótkowiecznym, który w większości przypadków nie wegetuje dłużej niż przez 30 lat. Jego cechą charakterystyczną jest bardzo dobrze wyczuwalny, intensywny i duszący zapach.

Bagno zwyczajne – uprawa w ogrodzie

Czy bagno zwyczajne może występować w formie krzewu ogrodowego? Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie. Ze względu na dosyć specyficzne potrzeby i charakterystyczny zapach, który dla wielu osób jest po prostu nie do zniesienia, roślina ta raczej nie występuje na terenach przydomowych.

Jeżeli jednak już zdecydujesz się na jej uprawę, musisz wiedzieć, że roślina tego gatunku lubi podłoża bagienne, torfowe i podmokłe. Do prawidłowego i harmonijnego wzrostu wymaga gleb kwaśnych i próchnicznych oraz półcieniste stanowiska.

W jakich ogrodach zasadzenie bagna zwyczajnego będzie dobrym pomysłem? Z pewnością bagno zwyczajne odnajdzie się bardzo dobrze w dalszych zagajnikach ogrodów leśnych oraz naturalistycznych. Może być bardzo ciekawą alternatywą dla bardziej popularnych gatunków krzewów iglastych.

Bagno zwyczajne – czy to roślina trująca?

Jeżeli zdecydujesz się na zasadzenie tej rośliny w swoim ogrodzie, musisz pamiętać, że bagno zwyczajne jest rośliną trującą. Dotyczy to wszystkich jego części, również liści i pędów. Zaleca się więc umieszczanie go z daleka od roślin jadalnych oraz w miejscach, w których niezbyt często bawią się dzieci.

Substancje toksyczne i olejki eteryczne, które znajdują się w tej roślinie, mogą paraliżować układ nerwowy, podrażniać żołądek, powodować zatrucie, a nawet doprowadzić do uszkodzenia nerek. Nawet sam duszący specyficzny zapach tej rośliny może prowadzić do zawrotów głowy. Wikingowie korzystali zresztą z bagna zwyczajnego w celach narkotycznych.

Jednocześnie w medycynie ludowej bagno było cenione za swoje lecznicze właściwości. Roślinę zawsze jednak stosowano zewnętrznie. Okłady z bagna pomagały w bólach reumatycznych i chorobach skóry. Łagodziły także skutki ukąszenia owadów. Woreczki z suszem chroniły z kolei ubrania przed atakiem moli.

Obecnie ziele bagna zwyczajnego nie jest stosowane jako surowiec leczniczy. Jego potencjalne właściwości lecznicze odeszły w zapomnienie. Istnieje przecież wiele roślin równie skutecznych, a zdecydowanie mniej niebezpiecznych. Gatunek raczej nie pojawia się w przydomowych ogrodach, a ze względu na proces osuszania bagien w naturze również występuje coraz rzadziej.

Zobacz także: