Jeśli szukasz ozdobnego krzewu lub niskiego drzewa do twojego przydomowego ogrodu, koniecznie zapoznaj się z rośliną taką jak złotokap. Posadzony w słonecznym miejscu, wiosną rozświetli twoją działkę złotym deszczem kwiatów.
Charakterystyka
Złotokap pospolity (Laburnum anagyroides), często nazywany też złotodeszczem, to długowieczny i silny krzew należący do rodziny bobowatych i często przybierający formę małego drzewa. Roślina pochodzi z obszarów górskich południowo-wschodniej Europy, a w Polsce uprawiany jest jako roślina ozdobna. Występuje on jednak lokalnie w niektórych z parków narodowych w kraju, m.in. w Wielkopolskim Parku Narodowym.
Wygląd
Złotokap zwyczajny cieszy się popularnością pośród domowych ogrodników dzięki swoim pięknym, zwisającym kwiatom. Krzew obficie kwitnie na przełomie wiosny i lata (od kwietnia do czerwca), prezentując złocistożółte lub żółte kwiaty zebrane w długie, luźno opadające grona, osiągające od 20 do 50 cm długości. Kwiaty pozbawione są zapachu. Po okresie kwitnienia na pędach pojawiają się owoce w formie suchych strąków z czarnymi nasionami. Uwaga: owoce te, tak jak cała roślina, są wysoko toksyczne.
Sam krzew rośnie na tyle wysoko, że z łatwością może być uformowany w kształt niewielkiego drzewa o krótkim pniu. Jego pokrój może osiągnąć nawet do 9 m wysokości z szeroką do 4 metrów koroną. Koloryt kory zależny jest od wieku. Młode drzewa charakteryzuje gładka, zielona kora, która z czasem ciemnieje i pęka. Liście są ciemnozielone, o dość małej, trójlistkowej formie.
Pozostałe gatunki
W naturalnych warunkach występują trzy rozpoznawane okazy drzew złotokapu. W artykule skupiamy się przede wszystkim na najpopularniejszej z nich formie pospolitej.
Co warto wiedzieć o pozostałych dwóch gatunkach? Czy one również nadają się do domowej uprawy?
- złotokap alpejski (Laburnum alpinum) również osiąga formę małego drzewa o szerokiej koronie i zwisających gałęziach. Od formy pospolitej różni się przede wszystkim intensywnym zapachem, oraz tendencją do przemarzania (nie jest więc zalecany do naszego klimatu);
- złotokap Waterera (Laburnum watereri) to mieszanka okazów pospolitego i alpejskiego. Jego korona ma nieco bardziej zaokrągloną formę. Kwiaty pojawiają się późną wiosną lub wczesnym latem i posiada przyjemny, intensywny zapach. Jest w stanie przetrwać zimniejsze dni, wymaga jednak nieco bardziej precyzyjnej pielęgnacji. Do tego gatunku należy odmiana „Vossii” o wyjątkowo długim, zwisającym kwiatostanie.
W sklepach ogrodniczych znaleźć można również niewystępujące w naturze chimery, takie jak złotokap różowy (mieszanka z citisusem).
Uprawa i pielęgnacja w ogrodzie
Złotokap świetnie sprawdzi się zarówno sadzony pojedynczo, jak i w niewielkich grupach. Jego ogromną zaletą jest łatwa pielęgnacja oraz dostosowanie do polskich warunków klimatycznych. Dzięki elastycznym pędom wysoki krzew można sytuować przy podporach, naginając jego gałęzie do dowolnych kształtów. Często stosowane jest to w parkach, gdzie gałęzie formowane są na pergolach w opadające pnącza i tunele. Na wiosnę, w okresie kwitnienia, tworzy to przepiękną kaskadę złotych kwiatów. Krzewy złotokapu są wysoko odporne na zanieczyszczenia powietrza, świetnie więc nadają się do miejskich warunków.
Wymagania
Złotokap najlepiej rośnie na glebach żyznych i lekko wilgotnych, o neutralnym bądź lekko zasadowym pH, ale przy odpowiednim dostępie do słońca. Sprawdzą się również gleby bardziej wapienne. Najlepiej zapewnić mu dobrze nasłonecznione stanowisko, co zapewni obfite kwitnięcie. Roślina jest w stanie przetrwać zarówno mrozy zimy jak i krótkie okresy suszy, jest jednak wrażliwa na silne podmuchy wiatru. Uprawa złotokapu jest stosunkowo łatwa, mrozoodporne drzewo nie wymaga bowiem specjalnej pielęgnacji i będzie dobrze rosło nawet bez regularnego nawożenia. Zimą warto jednak do podłoża dodać przekompostowaną korę. Pamiętaj, że rozległy system korzeniowy złotokapu nie pozwala na przesadzanie starszej rośliny.
Przycinanie
Złotokap nie lubi przecinania, dlatego tniemy go tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Roślina tworzy naturalne rozgałęzienia, cięcie złotokapu należy więc ograniczyć i usuwać jedynie pędy osłabione i chore, młode pędy skracamy umiarkowanie. Najlepiej zabieg ten wykonać późnym latem, zaraz po przekwitnięciu kwiatów. Rośliny po przycięciu słabo się rozkrzewiają i w następnym sezonie rosną mniej obficie.
Rozmnażanie
Krzew liściasty złotokapu można rozmnażać zarówno z nasion, jak i z sadzonek. W przypadku nasion należy zebrać je jesienią, namoczyć w gorącej wodzie i wiosną wysiać bezpośrednio do gruntu. Rozmnożone w ten sposób nasiona potrzebują około pięciu lat, aby wykiełkować. Sadzonki pobrane z rośliny matecznej należy pobrać po ich zdrewnieniu i zasiać do gruntu wiosną.
Czy złotokap jest trujący?
Tak: złotokap zwyczajny to jeden z najpospolitszych drzew i krzewów trujących występujących w Europie. Wszystkie z części złotokapu zawierają cytozynę, substancję silnie drażniącą układ pokarmowy i nerwowy. Zanim więc posadzisz drzewo, upewnij się, że nie będzie stanowił on zagrożenia dla twoich zwierząt lub dzieci. Pyłek kwiatostanu jest trujący również dla pszczół. Szczególnie niebezpieczne są nasiona, które nawet w małej ilości mogą prowadzić do zatrucia.
Sadząc złotokap pospolity w ogrodzie, zadbaj o właściwy odstęp od grządek warzywnych. Szeroko rosnące korzenie mogą wysuszyć ziemię i wyciągnąć z gleby substancje odżywcze. Trujące nasiona bądź pyłek kwiatowy mogą też opaść na warzywa.
Dlaczego warto zdecydować się na złotokap? Podsumowanie
Złotokap jest rośliną, która odmieni wygląd twojego ogrodu, rozświetlając go złotym deszczem swoich pięknych kwiatów. Często sadzony w ogrodach i przy miejskich alejach, z pewnością należy do najbardziej efektownych form krzewów ozdobnych. Dlaczego warto go wybrać? Główną zaletą jest tutaj wysoka odporność na trudne warunki takie jak mróz, czy zanieczyszczenia powietrza, oraz wyjątkowo dekoracyjna forma kwiatowa. Drzewo świetnie prezentuje się w ogrodach przydomowych zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Dzięki elastycznym gałęziom łatwo formować go i naginać w rozkwitające na wiosnę kompozycje.
