Traganek błoniasty to roślina określana przez Chińczyków mianem Huang Qi, czyli żółtego przywódcy. W Polsce znamy go jednak szerzej jako dziką lukrecję lub fałszywą lukrecję. Z wyglądu mylony nieraz z żeń-szeniem ma jednak znacznie różne od niego właściwości. Najczęściej wykorzystuje się traganek dzikorosnący, jednak z powodzeniem można również hodować go we własnym ogrodzie. Podpowiadamy, jakich warunków potrzebuje.
Traganek błoniasty – charakterystyka
Traganek to wspólne określenie ponad dwóch tysięcy roślin z rodziny bobowatych. W Polsce żyje ich niemal 130, jednak najbardziej rozpowszechnionym, ze względu na znaczne właściwości prozdrowotne jest traganek błoniasty (Astragalus membranaceus) zwany również tragankiem chińskim.
To bylina, która w swoim naturalnym środowisku rośnie na suchych i piaszczystych glebach. Dorasta do około 40 cm wysokości, jednak największe egzemplarze mogą mierzyć ponad 120 cm. Z jego łodyg wyrastają pierzaste podłużne zielone liście a pędy z reguły są owłosione.
Traganek kwitnie wczesną wiosną. Wówczas to pojawiają się na nim rozłożyste kwiaty w kolorze od białego do jasnożółtego. Jesienią pojawiają się bardzo charakterystyczne dla tego gatunku błoniaste i niemal przezroczyste gniazda nasienne.
Traganek błoniasty – uprawa
Traganek to roślina, którą z powodzeniem można wysiać na rabatkach we własnym ogródku, a następnie wykorzystywać jego dobroczynne i całkowicie naturalne działanie zdrowotne. Roślinę tę rozmnaża się z nasion, wysiewając je jesienią, zaraz po zbiorach lub wiosną. Wiosenny wysiew wymaga jednak odpowiedniego przygotowania.
W jakich warunkach wysiewać traganek?
Nasiona traganka są bardzo twarde i niemal całkowicie wodoodporne. Żeby móc skutecznie je posadzić, trzeba najpierw dokonać tak zwanej zimnej stratyfikacji. Najlepiej w tym celu skorzystać z papieru ściernego o gradacji 120.
- Na blacie stołu połóż kawałek tkaniny, na którym rozsypiesz młode nasiona.
- Połóż na nich kawałek papieru ściernego i lekko dociśnij.
- Następnie przykryj papier pozostałym kawałkiem tkaniny i wykonaj kilka delikatnych ruchów przez materiał. Nasiona nie mogą być mocno wytarte. Lekkie rysy wystarczą do tego, aby woda i powietrze mogły pobudzić je do kiełkowania.
- W następnej kolejności włóż tak przygotowane nasiona do wody i mocz je przez 24 godziny.
- Następnie dokonaj stratyfikacji, mieszając je z dobrze przygotowanym gruntem.
W tej roli najlepiej sprawdzi się mieszanina torfu z piaskiem. Tak przygotowaną mieszankę władamy do lodówki (na dolną półkę, przeznaczoną dla warzyw) na dokładnie cztery tygodnie. Trzeba stale pilnować, aby podłoże było wilgotne.
Po tym czasie nasiona można przenieść do gruntu. Gleba powinna być przede wszystkim dobrze spulchniona, ponieważ tylko wtedy traganek będzie w stanie wytworzyć odpowiednio rozległe korzenie. Gleba powinna być piaszczysta o obojętnym odczynie. Na początku sadzonki trzeba regularnie podlewać, aby miały szansę się przyjąć.
Pielęgnacja traganka chińskiego
W warunkach polskich zim traganek jest całkowicie bezpieczny. To roślina mrozoodporna, która nie wymaga żadnego zabezpieczenia na chłodne miesiące. Regularne podlewanie jest potrzebne wyłącznie tuż po zasianiu. Kiedy sadzonki dobrze już się przyjmą podlewanie będzie konieczne wyłącznie w przypadku długo utrzymującej się suszy.
Nawożenie również nie jest szczególnie skomplikowanym procederem. Po nadejściu wiosny dobrze jest wzbogacić glebę o świeży kompost.
Zbiory korzenia traganka
Określenie „żółty lider”, które stosują Chińczycy odnosi się przede wszystkim do wyglądu korzenia rośliny. To właśnie on ma najwięcej dobroczynnych właściwości i przez to jest najbardziej wartościowym surowcem zielarskim. Jak go pozyskać?
Korzeń traganka można wykopać minimum po trzech latach wzrostu tej rośliny. Obecnie zainteresowanie tym surowcem jest bardzo duże, dlatego w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym korzysta się z upraw przemysłowych. Na własny użytek możesz jednak korzystać z wyhodowanych przez siebie traganków.
Dojrzała roślina daje około 350 gramów korzenia. Po wykopaniu wystarczy dobrze go oczyścić a następnie wysuszyć. W takiej formie może zostać spożywany. Zaleca się pokroić go na plastry lub rozkruszyć do formy proszku.
Właściwości lecznicze traganka
Traganek to niezwykle zdrowe zioło, które wykazuje właściwości adaptogenne. Oznacza to, że jego spożywanie wzmacnia zdolności organizmu do adaptowania się w różnych warunkach. Badania naukowe potwierdziły obecność wielu ważnych substancji czynnych, które mają dobroczynne działanie na wiele potencjalnych problemów zdrowotnych.
W tradycyjnej medycynie chińskiej sproszkowany korzeń traganka dodawany jest do wielu dań i półproduktów. Jego udowodnione właściwości antyoksydacyjne zwalczają wolne rodniki. Preparaty z tragankiem stosuje się w przypadkach przewlekłego przemęczenia oraz utraty odporności.
Regularne spożywanie korzenia tej rośliny prowadzi do poprawy wydajności układu immunologicznego. Wynika to w obecności polisacharydów oraz glikozydów w jego składzie. W rezultacie skraca on trwanie wielu infekcji bakteryjnych i wirusowych, przede wszystkim tych dotyczących górnych dróg oddechowych. Stosuje się go wspomagająco przy przeziębieniu i grypie.
Wzmocnienie odporności to jednak nie wszystko. Chińczycy wierzą, że traganek wspomaga naturalną energię chi, która przepływa przez ciało człowieka. Z jego pomocą leczą choroby serca i układu moczowego. Badania z zakresu medycyny konwencjonalnej dowiodły natomiast, że korzeń traganka ma wpływ na szpik kostny. Zwiększa ilość komórek macierzystych, a co za tym idzie skraca czas odpowiedzi immunologicznej.
Czy warto uprawiać traganek w swoim ogródku?
Omawiana roślina ma bardzo szerokie działanie prozdrowotne. Korzeń można zebrać i ususzyć dopiero w przypadku dojrzałych egzemplarzy, które mają więcej niż trzy lata. Jeżeli więc zależy ci wyłącznie na działaniu leczniczym, zdecydowanie szybszą drogą będzie nabycie jednego z preparatów w aptece lub sklepie zielarskim.
Hodowla traganka daje jednak wiele satysfakcji, dlatego zdecydowanie warto rozważyć jego zasadzie w ogrodzie. Kwitnące latem kwiaty są urodziwe, a sama roślina – chociaż niewielka – może pięknie wkomponować się w krajobraz pi przestrzeń.
Astragalus membranaceus – podsumowanie
Traganek błoniasty to roślina, która ma bardzo szerokie działanie lecznicze. Jeżeli chcesz posadzić go na własnej działce, musisz najpierw przygotować się na odpowiednie spreparowanie ziaren. Roślina kwitnie latem, jest mrozoodporna i nie wymaga szczególnej pielęgnacji. Jeżeli sadzonki przyjmą się w ziemi, mogą zostać praktycznie pozostawione same sobie. Jedynie raz w tygodni trzeba wzbogacić je kompostem i podlewać, kiedy na dworze panują upały.
