W Polsce mikołajek nadmorski jest rośliną chronioną, dlatego wiele osób zastanawia się, czy można go uprawiać w ogrodzie lub domu. W artykule wyjaśnimy, jakie jest pochodzenie tej przydatnej rośliny, gdzie najczęściej występuje oraz jakich warunków potrzebuje do życia. Poznasz również jego zastosowanie w medycynie i kuchni.
Mikołajek nadmorski – charakterystyka i pochodzenie byliny
Dziko rosnący mikołajek nadmorski najczęściej występuje na wydmowych wybrzeżach Europy, Afryki Północnej oraz Bliskiego Wschodu. Jest gatunkiem rośliny z rodziny selerowatych. W Polsce otoczono go ochroną, a naturalnie występują tu trzy rodzaje mikołajek płaskolistny, mikołajek nadmorski oraz mikołajek polny.
Roślina wygląda dość nietypowo i głównie z tego powodu była narażona na niszczenie oraz pozyskanie. Część nadziemną mikołajka nadmorskiego tworzą ostrokolczaste liście oraz sztywne, rozgałęzione pędy. Zapylany jest przez owady, a kwitnie od lipca do września. Kwiatostan mikołajka przybiera kolor niebieski. Naturalnie porasta wydmy, ponieważ preferuje piaszczystą glebę. Powierzchnia każdej wystającej ponad powierzchnię ziemi części pokryta jest woskiem, który ogranicza do minimum transpirację wody. Przetrwanie w niekorzystnych warunkach ułatwia system korzeniowy wrastający na 4 m w podłoże.
Populacja mikołajka nadmorskiego została objęta ochroną ze względu na nadmierną eksploatację przez człowieka. Zalesiano i umacniano nim brzegi, zabierano jako pamiątki lub przesadzano do prywatnych ogrodów.
Jak wygląda uprawa mikołajka płaskolistnego oraz nadmorskiego w ogrodzie?
Mikołajek nadmorski jest niewiele wymagającą rośliną. Sprawdzi się w roli pierwszego krzewu dla osób niedoświadczonych, ale jego walory docenią również zawodowi ogrodnicy. Najlepiej rośnie w nasłonecznionych i piaszczystych stanowiskach. Jest w pełni mrozoodporny, ale nie toleruje przesadzania. Idealnie nadaje się do umacniania miejskich wałów, nasypów, a w ogrodzie do obsadzania suchych i słonecznych rabat. Mimo że mikołajek płaskolistny jest rośliną o odmiennym wyglądzie, to jego preferencje dotyczące gleby, wilgotności i temperatury są bardzo zbliżone, w związku z czym przedstawiciele tego gatunku pięknie rozkwitną na stanowiskach przygotowanych w wyżej wymieniony sposób.
Rozmnażanie roślin z rodziny mikołajków
W naturalnym środowisku mikołajek nadmorski nie ma wielu wrogów. Przed zjedzeniem przez roślinożerców chronią go kolczaste liście i twarda łodyga. Mimo wszystko do następnego roku przeżywa około 35% młodych roślin, które wraz z siewkami występują często, jednak gatunek rozmnaża się głównie wegetatywnie. Krzewy potomne wyrastają zazwyczaj w odległości prawie 3 m, ale zaobserwowany rekordzista posiadał 12-metrowe połączenie z rośliną matką.
Mikołajek nadmorski najczęściej trafia do ogrodów w postaci sadzonek pozyskanych z korzenia. Można oczywiście zasiać roślinę, ale jest wtedy o wiele mniejsza szansa, że przeżyje. W naturze mikołajek rozmnaża się także poprzez siew naturalny. Kwitnąć zaczyna już w przeciągu 24 miesięcy swojego życia i co roku wypuszcza jeden lub kilka liści odziomkowych, spomiędzy których wyrasta kwiatostan. Z główek może wyrosnąć nawet 100-150 owoców. Szczytowe kwiaty owocują najbardziej i wydają średnio 35 owoców a najsłabsze średnio 17 owoców.
Pielęgnacja ozdobnego mikołajka nadmorskiego
W naturze mikołajek nadmorski nie wymaga wiele od otoczenia i podobnie jest w przypadku roślin ogrodowych. Ze zbytnim zasoleniem ziemi radzi sobie dzięki długim korzeniom co sprawia, że nie trzeba specjalnie pod niego przygotowywać gleby. Rośnie dziko w siedliskach suchych i piaszczystych, dlatego nie powinno się przesadnie podlewać rośliny. Jedyny zabieg, o którym należy pamiętać to stosowanie środków przeciwgrzybiczych.
Mikołajek narażony jest na atak ze strony grzybów. Na martwych częściach dziko rosnących roślin zaobserwowano wiele rodzajów pasożytów. W naturze przedstawiciele tego gatunku są pożywieniem dla dzików, gryzoni oraz ptaków dlatego również w ogrodzie może być narażony na niektóre z tych zagrożeń. Należy również pamiętać, że mikołajek źle znosi towarzystwo innych roślin, jeśli rzucają na niego cień, dlatego powinno się go sadzić w optymalnym odstępie od pozostałych upraw.
Dorodne okazy selerowatych, jako pożywienie i leki
Mikołajek nadmorski był wykorzystywany jako lek, pożywienie oraz ozdoba. Wykorzystywanie rośliny przez człowieka wraz z nadmierną eksploatacją wydm i terenów nadmorski spowodowało zagrożenie dla przetrwania gatunku. W Polsce wierzenia i praktyki lecznicze dotyczyły głównie odmiany polnej i płaskolistnej. Do dziś wiele miast i organizacji ma w herbie rysunek tej rośliny.
Mikołajek nadmorski to idealna roślina ogrodowa dla początkujących. Jeśli chcesz zacząć przygodę z uprawą tego gatunku, udaj się do sklepu ogrodniczego lub dystrybutora sprzedającego sadzonki z legalnych źródeł. Należy udać się do sklepu ogrodniczego lub dystrybutora, który dostarcza sadzonki z legalnych hodowli.
