Lepiężniki to rośliny, które nie są szczególnie popularne w naszych przydomowych ogrodach. Uznaje sie je zresztą za gatunek inwazyjny, który może zaburzać proces wzrostu innych roślin. Co ciekawe łacińskie słowo petasites oznacza nakrycie głowy, co odnosi się bezpośrednio do ciekawego kształtu liści lepiężnika.
Lepiężnik – charakterystyka i pochodzenie
Lepiężnik najczęściej rośnie w okolicach zbiorników wodnych. Można spotkać go również w wilgotnych borach czy zaroślach okalających rzeki.
Najbardziej powszechnie występującym gatunkiem jest lepiężnik różowy (Petasites hybridus), którego nazwa odnosi się bezpośrednio do koloru kwiatostanów. Składają się one z delikatnych i drobnych różowych kwiatów, które zaczynają kwitnąć dosyć wcześnie, bo już w połowie marca.
Po przekwitnieniu pędy przerastają i zaczynają pojawiać się na nich liście odziomkowe. Rosną one niezwykle szybko i mogą osiągnąć od kilkudziesięciu do nawet jednego metra długości! Liście mają intensywnie zieloną barwę i wyrastają na długich ogonkach.
Oprócz odmiany różowej w naszym rodzimym środowisku często można spotkać także:
- lepiężnika wyłysiałego (Petasites kablikianus), który najczęściej występuje w górach;
- lepiężnika kutnerowatego (Petasites spurius), którego łodygi pokryte są białym kutnerem;
- lepiężnika białego (Petasites albus), który wyróżnia się białymi kwiatami.
Lepiężnik – wymagania i uprawa
Lepiężnik może być hodowany w ogrodzie jako krzew ozdobny. Jego nietypowy wygląd zdecydowanie przyciąga wzrok i nadaje przestrzeni mniej typowego charakteru. Jakich warunków potrzebuje?
Bardzo ważnym kryterium jest wybór stanowiska dla tej rośliny ozdobnej. W przeciwieństwie do wielu innych krzewów lepiężnik bardzo dobrze czuje się w półcieniu. Jeżeli znajduje się w zbyt słonecznym miejscu trzeba znacznie zwiększyć intensywność podlewania.
Trzeba także zapewnić mu odpowiednią glebę. Najlepiej, aby było wilgotna i jak najbardziej żyzna, chociaż z reguły roślina tego gatunku dobrze radzi sobie również w innych okolicznościach i podłożach.
Szczególna pielęgnacja nie jest potrzebna. Do gruntu najlepiej sadzić kupione gotowe sadzonki, które powstają poprzez podział kłącza. Mogą rosnąć samodzielnie lub w większych grupach przy zachowaniu ilości trzech na jeden metr kwadratowy.
To krzew co do zasady mrozoodporny. Znosi temperaturę do -20 stopni Celsjusza. W chłodniejszych miejscach naszego kraju może więc wymagać osłonięcia od chłodu.
Lepiężnik – zastosowanie w ogrodzie
Lepiężniki można sadzić zarówno w prywatnych ogrodach, jak na elementach przestrzeni miejskiej. Pojawiające się wczesną wiosną kwiaty zebrane w koszyczki są bardzo urodziwe, jednak dopiero rosnące po ich przekwitnięciu liście naprawdę zachwycają.
Lepiężnik najlepiej sprawdzi się w dużym ogrodzie. Ze względu na zamiłowanie tej rośliny do wody i wilgoci można z powodzeniem umieścić ją w pobliżu oczka wodnego lub innych zbiorników wodnych. Jeżeli dysponujesz dużym i regularnie nawadnianym trawnikiem możesz umieścić na nim ten krzew.
Dobrze wyglądają zarówno jako solitery, jak i elementy większej całości w towarzystwie innych przedstawicieli swojego gatunku. Można hodować lepiężnika na tarasie, jednak tylko w przypadku posiadania odpowiednio dużych pojemników.
Lepiężnik – właściwości lecznicze
Lepiężnik jest rośliną wykorzystywaną również w medycynie naturalnej i ludowej. Surowcem zielarskim są zarówno liście, jak i kłącze. Przetworzone można zakupić w aptekach i dobrych sklepach zielarskich.
Często korzysta się z nich wspomagająco w leczeniu migreny, kataru czy przeziębień. Preparaty z lepiężnika mają również działanie:
- przeciwzapalne;
- regulujące poziom cukru we krwi;
- uspokajające;
- rozkurczowe;
- moczopędne;
- oczyszczające;
- wzmacniające naczynia krwionośne.
Preparaty lecznicze – kupuj ostrożnie
Jednocześnie dostępne na rynkach zioła na bazie lepiężnika mogą zawierać rakotwórcze i toksyczne alkaloidy pirolizydynowe, które stanowią realne zagrożenie dla zdrowia. Wprawdzie zdecydowana większość takich produktów trafiła na rynek w Stanach Zjednoczonych, jednak warto weryfikować składy kupowanych preparatów i robić zakupy tylko w naprawdę sprawdzonych sklepach i aptekach.
Podsumowanie
Lepiężnik (Petasites Mill) to ciekawa bylina, której główną ozdobą są ogromne liście. Występuje w bardzo różnych odmianach i może być sadzony zarówno w ogrodach, jak w przestrzeni miejskiej. Najlepiej czuje się w zacienionym i wilgotnym miejscu. Przy odpowiednim podlewaniu może jednak rosnąć na bardziej słonecznym stanowisku. Będzie oryginalną ozdobą ogrodów utrzymanych w bardzo różnym stylu.
