Drzewa i krzewy owocowe nie tylko pozwalają cieszyć się pięknym kwieciem, ale również samodzielnie wyprodukowanymi owocami. Aby osiągnąć sukces, potrzeba szeregu zabiegów pielęgnacyjnych, m.in. podcinania. Zobacz, kiedy przycinać drzewa owocowe.
Śmiało można powiedzieć, że uprawa drzew i krzewów owocowych jest trudniejsza od roślin ozdobnych – różnią się m.in. wymaganiami dotyczącymi pielęgnacji, która obejmuje walkę ze szkodnikami, nawożenie, ale również podcinanie. Znaczenie dla owocowania ma nie tylko gdzie i jak podcinasz, ale również, kiedy to robisz. Duże znaczenie ma czas sadzenia rośliny – inne są zalecenia dotyczące tego, kiedy przycinać drzewka owocowe posadzone jesienią, a inne odnoszą się to zasadzonych wiosną. Zobaczmy dlaczego, kiedy i jak przyciąć drzewka na twoim ogrodzie.
Dlaczego wykonywać cięcia drzew owocowych?
Podstawowym powodem, dla którego decydujemy się na podcinanie drzewek owocowych, jest kontrola ich wysokości. Zbieranie jabłek, śliwek czy brzoskwiń z dużych wysokości jest bardzo utrudnione i grozi zniszczeniem owoców. Poza tym nie każdy chce i może mieć na swoim podwórzu ogromne drzewo, grożące upadkiem na budynki w czasie burz. Inną przyczyną podcinania drzewek jest przywrócenie równowagi pomiędzy rozwojem części podziemnej (systemu korzeniowego), która ulega uszkodzeniu podczas przesadzania, a gałęzi, które zazwyczaj trafiają w niezmienionej formie.
Przycinanie drzew a owocowanie
Obcinanie pędów drzewek owocowych sprzyja nie tylko nadmiernemu wzrostowi rośliny i pomaga utrzymać ją w formie, ale ma również przełożenie na jej owocowanie. Regularne usuwanie dzikich gałęzi, tzw. wilków, pozwala na lepsze rozwijanie pąków, swobodny dostęp słońca, podawanych nawozów oraz mniejszą konkurencję o soki płynące z pnia. Przekłada się to na słodsze, bardziej soczyste i kolorowe oraz większe owoce. Chociaż więc przez cięcie niekiedy zmniejsza się nieco liczbę zebranych owoców, to generalnie plony są takie same lub nawet obfitsze – porównując ich wagę.
Sekator a ogólne zdrowie rośliny
Chociaż przycinanie drzewek może wydawać się dość inwazyjnym zabiegiem, po którym powstaje sporo wymagających gojenia ran po cięciu, to w rzeczywistości jest to działanie o bardzo pozytywnym wpływie na całą roślinę. Jeśli zwracasz uwagę na to, kiedy przycinać drzewka owocowe i robisz to poprawnie, to sprawiasz, że stają się one mocniejsze i zdrowsze. Usunięcie starych, chorych i połamanych konarów pozwala pozbyć się drzewu niepotrzebnego obciążenia, a rzadsze liście oznaczają więcej słońca, precyzyjniejsze docieranie oprysku i utrudniają infekowanie grzybom i wirusom.
Kiedy przycinać drzewa owocowe?
Na termin cięcia drzewek owocowych wpływ ma kilka czynników. Jeśli dopiero niedawno zdecydowałeś się na jego zakup i posadzenie, to pierwsze cięcie musisz wykonać wiosną – niezależnie od tego, czy nasadzenie miało miejsce na jesieni, czy wiosną. Jest to konieczne z uwagi na nierównowagę pomiędzy systemem korzeniowym a koroną. Ten pierwszy został przycięty podczas przesadzania, więc aby ułatwić drzewku adaptację w nowym środowisku, należy skracać pędy, co pozwoli zredukować zapotrzebowanie na składniki odżywcze, które w początkowym okresie będą docierały w ograniczonym zakresie.
Stare drzewa również wymagają regularnego cięcia!
Pomimo tego, że pierwsze cięcia masz już za sobą, a drzewka przyjęły się już na dobre na twojej posesji, nie powinieneś zapominać o dalszym podcinaniu. Zdecydowana większość doświadczonych sadowników decyduje się na cięcie gałązek późną zimą lub bardzo wczesną wiosną. Oczywiście nie oznacza to, że nie możesz tego robić latem czy wiosną, ale nie są to tak dobre terminy z uwagi na to, że roślina jest wówczas w rozkwicie i intensywnie transportuje składniki odżywcze i wodę. Gojenie się ran po cięciu będzie trwało dłużej i kosztowało więcej. Zdecydowanie odradza się cięcie jesienią, ponieważ drzewka staną się znacznie mniej odporne na mróz i mogą przemarznąć zimą.
Cięcie w przedwiośniu – o czym pamiętać?
Pierwsze zalecane terminy podcinania to styczeń i luty – roślina jest wówczas nieaktywna i praktycznie nie ma w niej przepływu soków, więc cięcie nie wywoła gwałtownych zmian. Na wiosnę z kolei przycięte drzewo będzie starało się wytworzyć nowe pędy, aby zrekompensować te obcięte zimą, co skutkuje produkcją dużych ilości hormonów wzrostu i w konsekwencji dynamicznego rozwoju drzewa. Jednak cięcie zimowe nie dla każdego drzewa jest zalecane – przycinać można gatunki o wysokiej odporności na mróz. Z tymi o wyższej wrażliwości na zimno, jak np. morela czy brzoskwinia należy poczekać do wiosny.
Cięcie letnie – co warto wiedzieć?
Cięcie letnie powinno być zdecydowanie mniej obfite od tego wykonywanego zimą. Jego celem nie jest już stymulowanie rosnących w sadzie drzew do szybszego wzrostu, ale raczej umożliwić prawidłowe wybarwienie owoców oraz ich nieskrępowany wzrost dzięki zapewnieniu większej ilości miejsca i mniejszej konkurencji o składniki odżywcze. Z uwagi na ryzyko infekcji, zwłaszcza grzybiczej nie należy wykonywać go w okresie deszczowym, a miejsca, w których usuwamy pędy, warto posmarować preparatem antygrzybicznym. Jabłonie i grusze przycina się 4 tygodnie przed zbiorami, natomiast inne gatunki – śliwy, wiśnie czy czereśnie dopiero po zebraniu owoców.
Rodzaje cięć drzewek
Wbrew pozorom obcinanie drzew owocowych wykonuje się nie zawsze z tego samego powodu. Kalendarz cięcia drzew powinien być dostosowany do gatunku, a zalecane terminy cięcia zależą od celu – czy jest ono formujące, prześwietlające, odmładzające, korygujące czy sanitarne. Ma to również wpływ na to, kiedy przycinamy drzewka owocowe, a dopasowanie odpowiedniej strategii działania i podcinania może przynieść wiele korzyści roślinie i pozwolić osiągać oczekiwane rezultaty.
Cięcie formujące
Duże znaczenie ma nie tylko to kiedy przycinać drzewa, ale również, jaki jest cel i sposób cięcia. Występują ich główne dwa rodzaje – formujące i prześwietlające. Formowanie pozwala na nadanie młodemu drzewu pożądanego kształtu, co praktykuje się np. w sadach, gdzie forma rosnących drzew przypominająca pionowe ściany pozwala na szybsze i efektywniejsze zbieranie owoców. Jest to proces długotrwały, który rozpoczyna się tuż po posadzeniu rośliny i prowadzi się go stopniowo, aż do uzyskania pożądanego rezultatu. Dzięki formowaniu można lepiej wykorzystać nawet wąskie działki, na których nie ma miejsca na rozwinięcie pełnej korony jabłoni czy śliwy.
Podcinanie prześwietlające
Prześwietlanie powinno być regularnie wykonywane właściwie na każdym drzewie – umożliwia bowiem swobodny dopływ słońca. Zaleca się to zrobić na maksymalnie 1/3 długości gałęzi i nie więcej niż jednorazowo 20% korony. Tego rodzaju podcinanie wykonuje się zimą lub bardzo wczesną wiosną, czyli zanim jeszcze pokażą się liście. Zaczyna się od gałęzi zacieniających koronę drzewa, a następnie skraca się również zachodzące na siebie pędy, można również wyciąć jeden z nich. Gałęzie natomiast należy za zgrubieniem nasadowym, pod kątem 45 stopni.
Cięcie odmładzające
Ten rodzaj podcinania ma na celu odwrócenie skutków nieprawidłowo wykonywanego cięcia lub jego braku. Cięcie odmładzające wykonać należy w sezonie zimowym lub wczesną wiosną, przycinamy na wysokości od 30 do 50 centymetrów na ziemią. Z rosnących na wiosnę pędów odbudowuje się całą roślinę – zgodnie z potrzebami, a sam proces pozwala na intensywny wzrost pędów i obfitsze plonowanie. To również sposób na to, aby zaczęły owocować dolne gałęzie, zamiast górnych, jak to zazwyczaj ma miejsce w starych drzewach pestkowych.
Cięcie sanitarne
Niekiedy należy przeprowadzić wycinanie pędów czy gałęzi, bez oglądania się na porę roku czy pogodę. Dzieje się tak w przypadku cięcia sanitarnego, czyli takiego, którego celem jest jak najszybsze usunięcie zainfekowanych części drzewek – tak, aby uniemożliwić rozwoju infekcji. Może być ona grzybicza czy wirusowa i dotknąć w takim samym stopniu drzew starych, jak i młodych. Jeśli na twojej sadzonce zauważasz początki infekcji, to nie wahaj się podjąć radykalnych kroków.
Kiedy przycinamy drzewa owocowe – podsumowanie
Najlepszym terminem na cięcie jest bez wątpienia późna zima i bardzo wczesna wiosna. Jednak cięcie doświetlające należy wykonywać wiosną, a nawet latem, jednak zawsze jesienne cięcia są niekorzystne dla drzewa. Jeśli decydujesz się na to z powodów sanitarnych, to powinieneś działać szybko i zdecydowanie.
