Grzyby gąski należą do rodzaju Tricholoma w obrębie rodziny gąskowatych (Tricholomataceae). Są to grzyby kapeluszowe, których owocniki mają nagie lub łuskowate, niehigrofaniczne kapelusze. Ich blaszki są regularnie ułożone i nigdy nie zbiegają na trzon.
Cechy charakterystyczne grzybów gąsek
Grzyby te wytwarzają owocniki o różnorodnie ubarwionych kapeluszach – od białych, poprzez żółte i zielonkawe, po brązowe i szare. Niektóre gatunki mają na trzonie pierścień lub pozostałości osłony. Zarodniki tych grzybów są gładkie, bez pory rostkowej.
Gąski rosną w lasach, zarówno liściastych, jak i iglastych. Tworzą mikoryzę z drzewami, dzięki czemu czerpią z nich składniki odżywcze. Najczęściej rosną w grupach lub kręgach. Sezonowo pojawiają się od lata do jesieni.
Popularne gatunki jadalnych grzybów gąsek
- Gąska zielonka – pospolity gatunek o delikatnym, przyjemnym smaku, rośnie w lasach liściastych i mieszanych. Uwaga: odnotowano zatrucia tym grzybem na obszarach o skażonym środowisku lub w przypadku spożywania go w dużych ilościach.
- Gąska gołębia – smaczny grzyb, rosnący w większych grupach w lasach iglastych i
mieszanych.
- Gąska topolowa – występuje pod topolami, ma kapelusz szarozielonkawy, wartościowy grzyb jadalny.
Gatunki grzybów gąsek niejadalne i trujące
Większość gatunków gąsek to grzyby niejadalne, gorzkie lub trujące. Niejadalna jest na przykład gąska pomarańczowa, łatwo rozpoznawalna po jaskrawo pomarańczowym kapeluszu i rosnąca w lasach liściastych. Również gąska bukowa jest uważana za niejadalną lub trującą.
Do najbardziej nieprzyjemnych grzybów gąsek należą:
- gąska śmierdząca – ma nieprzyjemny zapach, wywołuje silne zaburzenia żołądkowo-jelitowe;
- gąska tygrysia – powoduje poważne zatrucia pokarmowe, a w skrajnych przypadkach zapaść i śmierć;
- gąska krowia – niejadalna ze względu na bardzo gorzki smak.
Grzyby gąski to pospolita, ale zróżnicowana grupa grzybów. Tylko niektóre z nich są smacznymi i bezpiecznymi grzybami jadalnymi. Większość gatunków ma jednak gorzki smak lub działanie trujące, dlatego przed zbiorem grzybów gąsek należy dokładnie oznaczyć gatunek.
