Gajowiec żółty to popularna roślina, powszechnie uznawana za chwast. Jednak to niezwykle cenne zioło o niepowtarzalnej urodzie. Poznaj bliżej ten gatunek.
Gajowiec żółty (Galeobdolon luteum) zwany również ziejcem, to roślina, która należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), dlatego często występuje pod nazwą „jasnota gajowiec” lub „jasnota żółta”. Bylina o charakterystycznym rzadko spotykanym pokroju, która w doskonałych warunkach osiąga nawet 60 cm wysokości, jednak zazwyczaj łodygi dorastają do około 30 cm. Chcesz dowiedzieć się, jak uprawiać tę roślinę? Przeczytaj!
Jasnota żółta – odmiany
Oczywiście podstawowy gatunek, który można znaleźć w polskich lasach i zaroślach, również nadaje się do uprawy ogrodowej. Niemniej jednak dużo chętniej są wybierane jego odmiany, a dzieje się tak z banalnie prostego powodu – są dużo atrakcyjniejsze. Popularne odmiany to:
- „Variegatum” – charakteryzują ją intensywnie wybarwione na żółto kwiaty;
- „Florentinum” – blaszki liściowe są jakby srebrzyste;
- „Hermann’s Pride” – odmiana o wąskich liściach ozdobionych srebrnymi smugami.
Uprawa i pielęgnacja
Gajowiec żółty to chwast, więc oczywiste jest, że nie ma specjalnych oczekiwań. Wystarczy mu półcieniste stanowisko. W cieniu i słońcu też sobie poradzi, ale tam nie będzie taki okazały i może przysporzyć trudności w pielęgnacji. Preferuje podłoże próchnicze i bogate w składniki pokarmowe. Można go uprawiać w ogrodzie, ale równie dobrze poradzi sobie w doniczkach na balkonie lub tarasie. Jeżeli podłoże jest bardzo ubogie, można zasilić roślinę nawozem do roślin kwitnących.
Pamiętaj, że gajowiec żółty to roślina ekspansywna
Gajowiec żółty szybko się rozrasta, dlatego jeżeli zauważysz, że przeszkadza innym roślinom w ogrodzie, wykop kępy i rozsadź w różnych miejscach, zachowując spore odstępy, które zapobiegną takiej sytuacji w przyszłości.
Mrozoodporna roślina
Gatunek całkiem nieźle znosi mrozy, ale to nie znaczy, że nie trzeba go osłonić. Dobrze jest znaleźć mu stanowisko osłonięte przed wiatrem, jeżeli nie ma takiej możliwości warto zastosować osłonę z agrowłókniny – w szczególności dotyczy to okazów uprawianych w doniczkach. Nie ma obowiązku ścinania gajowca żółtego na zimę, ale warto przykryć go liśćmi lub ściółką. Na wiosnę szybko się odradza i ładnie kwitnie.
Kwitnienie
Gajowiec żółty pokrywa się kwiatami od maja do lipca. Charakteryzują go bardzo nietypowe grzbieciste kwiaty, które układają się na roślinie piętrowo, tworząc interesujący kształt. Jego kwiaty są żółtego koloru, ale dolna warga korony czasami ma zaskakującą, brązową plamkę. Kwiaty wydzielają delikatny kwiatowo-ziołowy zapach. Roślina jest zapylana wyłącznie przez duże gatunki trzmieli, ponieważ mają najdłuższy aparat gębowy, który umożliwia, przedostanie im się przez przewężenia.
Przekwitające kwiatostany dobrze jest usuwać za pomocą ostrego sekatora, ponieważ to wzmacnia roślinę i znacznie wydłuża czas jej kwitnienia.
Rozmnażanie
Jasnotę żółtą można rozmnażać poprzez podział kłączy starszej rośliny lub wysiew nasion. Nasiona wysiewa się wczesną wiosną wprost do gruntu, ale nie można zapominać o odpowiednio dużo odstępach, aby poszczególne egzemplarze mogły swobodnie się rozwijać i obficie zakwitnąć w przyszłości.
Właściwości lecznicze
Gajowiec żółty to roślina, która zapisała się na kartach ziołolecznictwa polskiego. Jest szczególnie ceniona za ułatwianie usuwania flegmy z organizmu w trakcie przeziębienia. Zatem jest stosowana jako środek wykrztuśny w przypadku leczenia kaszlu oraz nieżytów górnych dróg oddechowych.
Gajowiec żółty dla kobiet
Ponadto w medycynie ludowej zalecano napar z gajowca pić kobietom w leczeniu dolegliwości ginekologicznych. Nie jest to całkowicie bezpodstawne zalecenie, ponieważ obecnie też czasami stosuje się go przy problemach z zajściem w ciążę. Oczywiście zawsze należy skonsultować swoją terapię ze specjalistą, który zaleci odpowiednie stosowanie. Źle stosowane zioła, zamiast pomagać, mogą szkodzić lub wchodzić w interakcje z innymi substancjami.
Napar z gajowca żółtego
Za dobroczynne właściwości gajowca odpowiedzialne są jego kwiaty i liście. Aby przygotować dobroczynny napar, zaleca się zebranie liści w okresie od kwietnia do maja. Następnie należy je dobrze wysuszyć. Susz stanowi podstawę do przygotowania napoju. Napar przygotowuje się według prostego przepisu: na 250 ml wrzątku dodaj 1 stołową łyżkę ziela i zaparzaj pod przykryciem przez 10 minut. Nie jest to zbyt smaczny trunek, dlatego można osłodzić jego smak odrobiną ekologicznego miodu.
Gajowiec żółty to niewysoka, wieloletnia roślina, którą nie tylko można spotkać w lasach liściastych i zaroślach, ale również w przydomowych ogródkach, gdzie wcale nie musi pełnić roli niepożądanego chwastu. To roślina o nietuzinkowych walorach ozdobnych oraz prozdrowotnych właściwościach. Jakby tego było mało, jest całkowicie niewymagająca i prosta w hodowli.
Zobacz także:- Mierznica czarna – poznaj warunki uprawy, właściwości i jej zastosowanie
- Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) – uprawa i zastosowanie. Święte ziele nazywane józefkiem ma wiele właściwości
- Krwiściąg lekarski – uprawa, właściwości i zastosowanie ziela
- Krwiściąg lekarski – uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie
- Werbena – piękna roślina o prozdrowotnym działaniu. Uprawa i pielęgnacja
- Rzepik pospolity – poznaj wygląd, zastosowanie i właściwości lecznicze ziela
- Dymnica pospolita – właściwości, zastosowanie i zwalczanie ziela
- Serdecznik pospolity – przekonaj się, jakie ma właściwości lecznicze
- Marzanka wonna – poznaj sposób uprawy oraz właściwości lecznicze ziela
- Szałwia omszona w ogrodzie – stanowisko, uprawa, podlewanie i nawożenie Salvia nemorosa
- Centuria pospolita – poznaj warunki uprawy, właściwości i zastosowanie ziela tysiącznika!
- Lebiodka pospolita, czyli oregano. Uprawa, właściwości i zastosowanie oregano w kuchni i nie tylko
