Biedrzeniec (Pimpinella) to określenie roślin z rodziny selerowatych, które wyróżniają się anyżowym smakiem i zapachem. Jakie gatunki można hodować w przydomowych ogrodach? Jakie warunki trzeba im zapewnić? Podpowiadamy!
Biedrzeniec pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, jednak wiele roślin z tego gatunku doskonale radzi sobie także w naszym klimacie. W Polsce można spotkać dzikorosnące trzy gatunki. Są to: biedrzeniec mniejszy (Pimpinella saxifraga), biedrzeniec wielki (Pimpinella major) oraz biedrzeniec anyż (Pimpinella anisum). Wszystkie sprawdzają się dobrze na działkach i w przydomowych ogrodach.
Biedrzeniec – charakterystyka
Biedrzeniec jest jednoroczną rośliną, która osiąga zazwyczaj do 50 cm wysokości. Jego łodyga jest mocno rozgałęziona i pusta w środku. Odchodzą od niej liście o bardzo zróżnicowanym charakterze. Dolne mają ząbkowane brzegi i są okrągłe. Górne z kolei są cieńsze i pierzaste.
Biedrzeniec kwitnie w lipcu. Wówczas w jego koronie pojawiają się białe lub kremowe kwiatostany złożone z bardzo wielu drobnych kwiatków. Po przekwitnieniu (w okolicach sierpnia) można zauważyć owoce, które ze względu na obecność olejków lotnych mają ciekawy i bardzo charakterystyczny zapach.
Ich kształt jest gruszkowaty a kolor szarozielony. Zdecydowanie różnią się od owoców anyżu gwiazdkowego, chociaż ich aromat jest zdecydowanie podobny. Co ciekawe, intensywny zapach anyżu odstrasza owady, co może sprawić, że w pobliżu tej rośliny będzie gromadziło się wyjątkowo mało kleszczy i komarów.
Biedrzeniec – wymagania i uprawa
Stanowisko i podłoże
Ta jednoroczna roślina uprawiana jest z nasion, które wysiewa się bezpośrednio do ziemi. Jej wymagania nie są szczególnie wysokie. Aby jednak dobrze rosła i obficie kwitła trzeba mieć je na uwadze już na etapie przygotowywania gruntu.
Biedrzeniec czuje się najlepiej w słonecznych miejscach, które są dobrze osłonięte od silnych wiatrów. Zbyt ubogie gleby mogą sprawić, że roślina będzie słabo rosła. Zadbaj więc o to, aby podłoże było żyzne i próchnicze. Najlepiej sprawdzą się tu gleby przepuszczalne o o pH od 6,0 do 6,7.
Wysiewanie
Jak juz wiesz biedrzeńca wysiewa się wyłącznie z nasion, od razu prosto do ziemi. Wysiew najlepiej zaplanować na wiosnę – w marcu lub kwietniu, możliwie już po okazyjnych przymrozkach. Optymalne temperatura dla nasion wynosi 20–25°C.
Pielęgnacja
Jeżeli będzie odpowiednio ciepło już po czternastu dniach będziesz miał szansę zobaczyć pierwsze kiełki. Bardzo ważne jest to, aby w pierwszym okresie wzrostu rośliny regularnie ją podlewać. Biedrzeńce rosną najlepiej wtedy, kiedy gleba wokół nich jest stale lekko wilgotna.
Zasilanie nawozem można spokojnie ograniczyć do wzbogacenia stanowiska kompostem. Na dalszym etapie wzrostu nie będzie już trzeba powtarzać tych zabiegów.
Jak przeprowadzić zbiory biedrzeńca?
Biedrzeniec to roślina lecznicza i przyprawowa, dlatego wiele osób decyduje się na zbiór jej owoców. Jak to zrobić? Najlepszym rozwiązaniem będzie ścinanie całych baldachów. Postaraj się zrobić to jeszcze przed nadejściem pierwszych jesiennych przymrozków.
Zebrane baldachy należy następnie umieścić w ciepłym miejscu aż do momentu ich całkowitego wyschnięcia. Możesz mieć pewność, że suszenie powiodło się w momencie, kiedy owoce będą łatwo się kruczyć. Wówczas trzeba dokładnie oczyścić je z łusek.
Biedrzeniec – zastosowanie
Biedrzeniec w kuchni
Biedrzeniec ma właściwości lecznicze, dlatego od setek lat stosowany jest w medycynie ludowej. Zagrzał sobie stałe miejsce również w kuchni. To roślina jadalna w całości, dlatego jej zastosowanie jest naprawdę bardzo szerokie.
Przyprawy wykonane z anyżu dodaje się zarówno do dań mięsnych, jak i do deserów. Na rynku dostępnych jest wiele alkoholi wykonanych na bazie olejku anyżowego. Suszone owoce i kwiaty można zaparzyć w formie herbaty. Liście natomiast dodaje się do sałatek.
Biedrzeniec w medycynie naturalnej
O prozdrowotnych właściwościach biedrzeńców pisano już od starożytności. Fanem anyżku miał być cesarz Karol Wielki. Napary z korzenia tej rośliny przygotowywano ze względu na ich rozkurczowe i wykrztuśne działanie. Przypisuje mu się również działanie bakteriobójcze. Anyżek miał także pobudzać laktację u karmiących kobiet.
Uważaj na dziko rosnący biedrzeniec!
Biedrzeńca można spotkać w plenerze, szczególnie na obrzeżach lasów. Warto jednak zaznaczyć, że w naszym klimacie ta roślina nie występuje. Okazy, na które można się natknąć to zdziczałe rośliny uprawne, których występowanie nie jest szczególnie częste.
Istnieje więc bardzo duże prawdopodobieństwo, że roślina, na którą się natknąłeś, a która przypomina biedrzeńca wcale nim nie jest. Bardzo podobny kształt, a nawet zapach mają rozliczne gatunki z rodziny selerowatych. Niektóre z nich są śmiertelnie trujące i w żadnym wypadku nie powinno się ich jeść.
Jeżeli chcesz skorzystać z dobroczynnych właściwości biedrzeńca, kup nasiona w sklepie ogrodniczym i wysiej je na ogrodowej rabatce. Tylko wtedy będziesz mieć pewność, że masz do czynienia właśnie z tym rodzajem roślin.
Podsumowanie
Biedrzeniec z powodzeniem może być wysiewany zarówno w ogrodach, jak i w donicach. Jego wymagania nie są szczególnie wysokie, dlatego poradzi sobie z nim nawet bardzo niedoświadczony ogrodnik. Piękny korzenny zapach i urocze drobne kwiaty przyciągają i sprawiają, że coraz więcej osób chce mieć te roślinę w swoim ogrodzie. Trzeba jednak mieć całkowitą pewność, że mamy do czynienia z jadalnym gatunkiem, a nie z podobnym, ale trującym okazem.
