Nepetia cataria jest rośliną należącą do rodziny jasnotowatych. Jest kuzynką mięty – obie te rośliny łączy podobny wygląd oraz zapach. Poza tym zarówno mięta, jak i kocimiętka jest kwiatem wieloletnim, który nie wymaga wielu specjalnych warunków. Ze względu na intensywny rozwój rośliny, niektórzy ogrodnicy uważają kocimiętkę za chwast, który wymaga usunięcia. Naturalnie rośnie ona na terenie praktycznie całej Europy, a także części Azji i nawet Afryki, szczególnie w górzystych regionach. Jest hodowana w ogrodach, ale bez problemu rośnie też dziko. Znana już w starożytności, roślina ta porastała państwo dawnych Etrusków, od których wywodzili się Rzymianie. Warto zatem poznać kocimiętkę nieco bliżej.
Kocimiętka – roślina o 250 gatunkach
Kocimiętka to ogólna nazwa rodzaju rośliny, do którego zalicza się około 250 różnych gatunków. Różnią się one rozmiarem, kolorem i wyglądem kwiatów. Do najpopularniejszych odmian należą:
- fasseni – po polsku znana jak kocimiętka Fassena, jest jedną z najpopularniejszych odmian tej rośliny: ma około 45 centymetrów wysokości i charakteryzuje się bladofioletowymi kwiatami o intensywnym zapachu;
- nervosa – dosyć niska odmiana dorastająca do 30 centymetrów wysokości, ma niebieskie kwiaty oraz charakterystycznie pachnące liście;
- grandiflora – jedna z większych odmian, która może osiągać nawet 70 centymetrów wysokości; charakteryzuje się liliowoniebieskimi, dużymi kwiatami, a jej pododmiana zwana „Dawn to dusk” ma różowawe kwiaty;
- sibrica – ma około 60 centymetrów wysokości i nieco przypomina lawendę, ma bowiem duże liście oraz bujne kwiaty o fioletowej barwie;
- cataria – jest dosyć duża, ponieważ dorasta do 60 centymetrów wysokości, a na szerokości może osiągać nawet metr; ma biało-fioletowe bądź jasnoróżowe kwiaty, a pododmiana „Citridora” cechuje się dodatkowo lekko cytrynowym zapachem;
- racemosa – dorasta mniej więcej do 45 centymetrów wysokości i, co ciekawe, najrzadziej przyciąga koty – nadaje się zatem dla właścicieli tych zwierząt, którzy nie chcą mieć uszkodzonych roślin; kwiaty są zazwyczaj niebieskofioletowe;
- govaniana – rośnie zazwyczaj do 60 centymetrów, a kwiaty mają charakterystyczny żółty kolor.
Jakiej gleby i jakiego stanowiska wymaga kocimiętka w ogrodzie?
Kocimiętka nie jest rośliną wymagającą, jeśli chodzi o warunki. W większości przypadków potrzebuje umiarkowanego nasłonecznienia, choć niektóre odmiany (jak govaniana) lepiej czują się w miejscu zacienionym. Podłoże powinno być przepuszczalne, by kwiaty kocimiętki mogły się łatwo ukorzenić, a jego odczyn powinien być neutralny lub lekko zasadowy. Żyzność ziemi nie jest tak ważna, w naturze roślina radzi sobie one nawet na kamienistym podłożu. Niskie temperatury też znosi dobrze, aczkolwiek w przypadku dużych mrozów należy zapewnić jej otulinę.
Kocimiętka – kiedy sadzić? Lepiej z nasion czy sadzonek?
Najłatwiej sadzi się kocimiętkę z gotowych sadzonek, które można kupić praktycznie w każdym sklepie ogrodniczym. Sadzi się je wiosną lub jesienią, umieszczając je w ziemi mniej więcej co 50 centymetrów. Oczywiście da się też kupić nasiona tej rośliny, jednak wówczas uprawa będzie bardziej czasochłonna. Przygotowane ziarna trzeba bowiem najpierw trzymać przez noc w zamrażalniku, a potem zanurzyć w wodzie na 24 godziny. Od 7 do 10 dni po wysiewie należy zaś rozsadzić kiełkujące sadzonki.
Kocimiętka – uprawa i podlewanie po zasadzeniu
Podlewanie kocimiętki nie należy do skomplikowanych. Nie ma ona specjalnych wymagań co do jakości kranówki, a największe ilości wody przydadzą się w pierwszych tygodniach po zasadzeniu. Młoda roślina potrzebuje bowiem wsparcia do wzrostu, a po całkowitym zakwitnięciu doskonale radzi sobie sama. Nie trzeba jej nawet regularnie podlewać, ponieważ całość wody będzie czerpać z opadów deszczu. Jedynie w okresach czasowych przesuszeń warto dostarczyć jej nieco wody. Nie można jednak dopuścić do tego, by ziemia była zbyt wilgotna. Najlepiej podlewać rośliny wtedy, gdy gleba jest już całkowicie sucha.
Kocimiętka – przycinanie
Mimo że można pozostawić ją samą sobie, to jednak warto regularnie dbać o przycinanie kocimiętki, by cieszyć się piękniejszymi i bardziej obfitymi kwiatami. Pierwsze ciecie przeprowadza się po tym, jak roślina pierwszy raz zakwitnie. Trzeb wówczas radykalnie skrócić pędy na długość kilku centymetrów, ponieważ ułatwi to jej późniejsze kwitnienie. Następne cięcia wykonuje się każdej jesieni. Przycinanie aż do ziemi ułatwi roślinie przetrwanie zimy, a na wiosnę przyczyni się do jej lepszego rozwoju. Warto zatem zadbać o regularne wykonywanie potrzebnych cięć.
Czy kocimiętka właściwa wymaga nawożenia?
Kocimiętka to zioło, a zatem jak większość nasadzeń tego typu nie ma specjalnych wymagań, jeśli chodzi o nawozy. Ich zbyt duża ilość może jej wręcz zaszkodzić, ponieważ roślina ma niewielkie wymagania glebowe. Zbyt duża żyzność w większości przypadków spowoduje utratę zwartości pędów, dlatego warto dodawać kompostu raz w roku. Oprócz tego po corocznym cięciu można wzmocnić ją wieloskładnikowym nawozem. Nie jest to co prawda czynność konieczna, choć z pewnością umożliwi bardziej obfite kwitnienie.
Kocimiętka – roślina znana z wpływu na koty
Nie można nie wspomnieć o wpływie kocimiętki na koty. Roślina ta wydziela substancję zwaną nepetalaktonem, która bardzo mocno przypomina kocie feromony. Po wyczuciu przez zwierzęta charakterystycznego zapachu zaczynają one mruczeć lub miauczeć, tarzać się i ocierać o miejsce nasączone wonią, a czasami stają się wręcz odurzone i wyraźnie się rozluźniają. Po kilkunastu minutach koty przyzwyczajają się jednak do zapachu i przestają na niego reagować, lecz kilka godzin później znowu zaczynają przejawiać typowe zachowanie. Warto tu zaznaczyć, że nie dla każdego kota kocimiętka będzie nęcąca, ponieważ około 30% z nich zignoruje roślinę.
Jakie właściwości dla człowieka ma kocimiętka?
Czy wiesz, że koty nie są jedynymi stworzeniami, które mogą czerpać korzyść z kocimiętki? Jest to roślina ceniona w medycynie ludowej oraz domowej ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i rozluźniające. Olejki eteryczne z kocimiętki sprawdzają się w łagodzeniu bólu głowy i mięśni, a także zalecane są na dolegliwości związane z przeziębieniem. Oprócz tego mogą pomagać w leczeniu bezsenności czy przy zaburzeniach koncentracji. Napary z liści i kwiatów kocimiętki mają ponadto działanie łagodzące w dolegliwościach żołądkowych. Mają dobry wpływ szczególnie na wątrobę i na nerki, więc bywają stosowane przy chorobach tych narządów.
Kocimiętka to roślina o dużych walorach estetycznych, a prostota jej uprawy sprawia, że nadaje się nawet dla początkujących ogrodników. Mamy nadzieję, że jej uprawa przyniesie ci dużo satysfakcji!
