Istnieje wiele odmian klonu, jednak na terenie Polski do najpopularniejszych należy klon zwyczajny (Acer platanoides). Ten gatunek odznacza się piękną, rozłożystą koroną i stosunkowo krótkim pniem. Jakie są wymagania klonów względem podłoża i warunków uprawy?
Klon to drzewo, które można spotkać niemal w każdym polskim parku. Jego piękne liście o charakterystycznym pięciopalczastym kształcie na dobre zadomowiły się w naszych umiarkowanych warunkach pogodowych, choć wiele gatunków tego drzewa czy krzewu rośnie w wielu innych zakątkach Europy, a także Azji. Można uznać klon za jedno z drzew ozdobnych, ponieważ jego jesienna odsłona urzeka feerią soczystych barw odpowiadających tej porze roku. Również owoce tego gatunku zapadają w pamięć. Są to płaskie orzechy z delikatnymi lotnymi skrzydełkami, które popularnie nazywamy „noskami”. Poznaj niektóre odmiany klonu oraz cechy jego pokroju. Czy uprawa tej rośliny w ogrodzie może być skomplikowana?
Wymagania klonów. Jak je uprawiać?
Z reguły klon dosyć dobrze reaguje na zmienne warunki atmosferyczne i środowisko wokół siebie. Odnajdzie się zarówno w pełnym słońcu, jak i półcieniu. Może rosnąć także w całkowitym zacienieniu, jednak w takich okolicznościach rośnie zdecydowanie wolniej, a dodatkowo narażony jest na występowanie różnych chorób. Jeśli chodzi o wymagania glebowe, rozwinie się w każdej, choć warto wspomnieć, że nie służy mu podłoże kamieniste czy nadmiernie podmokłe. Klon to gatunek, który w dobrej kondycji przetrwa zimę, ponieważ jest mrozoodporny.
W kwestii podlewania zachodzą różnice pod względem wieku danej rośliny. Młode rośliny należy podlewać w okresie suszy, zaś starsze drzewa dobrze poradzą sobie nawet wtedy, gdy w ogóle nie będą nawadniane. Jeśli zdarzy się, że klon wyrośnie na podłożu piaszczystym, można go co jakiś czas nawozić.
Klon jako gatunek dekoracyjny. Czym się charakteryzuje?
Poszczególne gatunki i odmiany klonów odznaczają się zróżnicowanym pokrojem, od kolumnowego do kulistego. Różnią się między sobą także wybarwieniem liści. Mogą przybierać kolor czarny, biało-zielony czy czerwony. Spotkać można zarówno wysokie drzewa klonowe, osiągające wysokość nawet 30 m wysokości, jak i mniejsze drzewka czy krzewy doskonale prezentujące się z przestrzeni ogrodu. Korona klonu jest rozłożysta i regularna. Kora na młodych pędach ma barwę szaro-oliwkową, która jednak z czasem ciemnieje.
Liście klonu są duże i naprzeciwległe, z rozpoznawalnymi, długimi ogonkami. Mogą mieć 5 lub 7 klap i są długo ząbkowane. W okresie jesieni zmieniają swój kolor na brązowy, pomarańczowy czy czerwony. Kiedy kwitnie klon? Zwykle z końcem marca, a także na początku maja. Wytwarza wówczas niewielkie żółte kwiaty, które można dostrzec jeszcze zanim w pełni rozwiną się liście.
Gatunki i odmiany klonu. Różnorodność w parku i ogrodzie!
Warto podkreślić, że klon posiada ponad tysiąc swoich odmian! Ta imponująca liczba pozwala w zasadzie na nieograniczone możliwości aranżacyjne, jak chodzi o zagospodarowanie tym gatunkiem przestrzeni zielonej. Co więcej, klon srebrzysty, klon francuski czy klon japoński doskonale komponują się z licznymi odmianami innych roślin dekoracyjnych, takimi jak azalie, różaneczniki, paprotniki itp. Dzięki kolorowemu pniu prawdziwie bajkowy klimat tworzy np. Acer palmatum „Senkaki”. Do najbardziej znanych odmian gatunkowych rośliny zalicza się:
- klon cukrowy;
- klon japoński;
- klon polny;
- klon pospolity;
- klon czerwony;
- klon jesionolistny;
- klon palmowy.
Klon cukrowy(Acer saccharum)
To długowieczne drzewo o pokroju szerokolumnowym. Jego kora jest szara i raczej gładka. Liście natomiast cienkie i pięcioklapowe. W okresie jesieni sezonowo wybarwiają się szkarłatnie. Owoce klonu cukrowego osiągają długość ok. 4 centymetrów, a och skrzydełka pozostają ułożone pod kątem prostym. Tak jak większość gatunków klonowatych, także klon cukrowy jest mrozoodporny, choć bardzo lubi słońce. Drzewo to sprawdza się jako soliter albo do aranżacji zbiorowej. Co ciekawe, sok z klonu cukrowego zawiera 3% cukru, dzięki czemu znajduje zastosowanie w przemyśle cukierniczym.
Klon palmowy (Acer palmatum)
Jest jednym z bardzo popularnych soliterów z liśćmi o czerwonym zabarwieniu. Często wykorzystywany jest do aranżacji ogrodów i parków w stylu japońskim. Acer palmatum zrzuca liście, gdy nadchodzi zima. To niższa odmiana klonu, która może dorastać maksymalnie do 5 metrów wysokości. Gdy roślina otrzyma odpowiednie stanowisko, może zdobić otoczenie przez wiele lat. Sam klon palmowy ma wiele swoich odmian, do których należą m.in.:
- „Atropurpureum”;
- „Bloodgood”;
- „Dissectum”;
- „Dissectum Nigrum”;
- „Orange Dream”;
- „Sangokaku”.
Klon srebrzysty (Acer saccharinum)
To roślina prosto z Ameryki Północnej, choć sadzi się ją także w innych rejonach świata. Ten gatunek klonu odznacza się dużą zmiennością, jeśli chodzi o liście. Są klapowane w różnym stopniu, a ich brzeg jest ząbkowany nierówno. Blaszka liściowa błyszczy się w górnej części, zaś spód jest lekko siny. Kiedy liście są młode, przybierają kolor czerwony, jednak wraz z wiekiem zmienia się ona na żółtą. Klon srebrzysty wytwarza podobne do siebie kwiaty męskie i żeńskie. Owoce tej odmiany można zobaczyć na gałęziach w maju.
Klon francuski (Acer monspessulanum)
Jest to drzewko niewielkich rozmiarów, które wyglądem przypomina klon polny. Może osiągać nie więcej niż 10 metrów wysokości. Wykształca krótki pień, na którym osadzona jest jajowata korona. Bardzo dobrze sprawdza się w ogrodach o mniejszej powierzchni. Choć roślina ta jest wysoce odporna na mróz, młodsze okazy należy osłonić przez kilka pierwszych zim.
Klon polny (Acer campestre)
Drzewo o rozłożystym pokroju i raczej płytkim systemie korzeni. Wytwarza małe liście w ciemnozielonym kolorze, a pień tego gatunku klonu jest szarobrązowy. Najczęściej klon polny występuje w Europie, na Kaukazie oraz w Azji Mniejszej. Można go zobaczyć w Polsce, w dolinie Wisły, na Dolnym i Górnym Śląsku, w Wielkopolsce i na Kujawach
Klon jesionolistny (Acer negundo)
Naturalnym środowiskiem jego występowania są wschodnie obszary Ameryki Północnej. Na terenie Polski to gatunek zadomowiony na siedliskach zarówno naturalnych, jak i półnaturalnych. Jest łatwo rozpoznawalny ze względu na swoją szczególnie rozłożystą koronę i atrakcyjny pokrój. Liczne powyginane w różne strony i nisko położone gałęzie zachęcają do odpoczynku w jego cieniu.
Klon japoński (Acer japonicum)
Jak sama nazwa wskazuje, naturalnie miejsce występowania tej odmiany klonu to Japonia. W Polsce również się pojawia, jednak nie osiąga szczególnie imponujących rozmiarów (maksymalnie 5 metrów). Krzewiasty pokrój przywodzi na myśl orientalne kształty, ale jego najważniejszą ozdobą są głęboko powcinane liście, które jesienną porą przybierają barwę czerwoną lub pomarańczową. Klon japoński doskonale sprawdza się jako soliter. Odnajdzie się zarówno na bujnym trawniku, jak i ogrodowym skalniaku. Japończycy wykorzystują elementy klonu japońskiego do tworzenia bonsai.
Klon jawor (Acer pseudoplatanus)
Ta odmiana klonu pojawia się naturalnie na Kaukazie i w środkowej części Europy. Na innych kontynentach także zdarza się go spotkać rosnącego na dziko. Jeśli chodzi o cechy morfologiczne, klon jawor może osiągać maksymalnie 40 metrów wysokości i żyć nawet pół wieku! Jawor odznacza się o wiele mocniejszym drewnem niż np. klon pospolity. Często służy jako materiał do tworzenia instrumentów muzycznych, mebli czy przyrządów kuchennych.
Jak rozmnażać klony? Czy wystarczą sadzonki?
Największą skuteczność można osiągnąć, rozmnażając klon za pomocą sadzonek pędowych. Robi się to zwykle na samym początku wiosny lub tuż przed zimą. Bardziej skomplikowaną metodą jest rozmnażanie przez szczepienie, jednak do tego wymagana jest ogrodnicza wprawa. Trzeba mieć jednak na uwadze, że klony powinny być sadzone poza okresem tzw. pełnej obfitości soku.
Klon to drzewo, które w większości swoich gatunków charakteryzuje się atrakcyjnym i bujnym pokrojem. Gatunek ten występuje na całym świecie i potrafi odnaleźć się w niemal wszystkich warunkach naturalnych. Ze względu na estetykę i swoją okazałość klony często sadzone są zarówno w parkach miejskich, jak i przydomowych ogrodach. Pamiętaj, że choć urokliwe jesienią, liście klonu opadają na zimę. Co jednak ciekawe, jako jedno z pierwszych drzew wczesną wiosną pokrywa się zielenią. Można zatem powiedzieć, że jest jednym z jej zwiastunów.
