Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis), inaczej józefek. W dawnych czasach była to ceniona roślina zielarska, symbol wiary, czystości i odbudowy moralnej. Dzisiaj to mało popularne zioło o wielu dobroczynnych właściwościach – sprawdź jakich.
Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) to mały półkrzew o niewielkich lancetowatych liściach, cienkich łodygach rosnących ku górze, zazwyczaj, dorastający do 30 cm wysokości. Roślina owocuje w formie rozłupki. Hyzop występuje w:
- Afryce Północnej (Algieria, Maroko);
- Europie Południowej i Środkowej;
- Azji Zachodniej (Iran, Turcja);
- Kaukazie.
Jego pierwsze uprawy w Polsce miały miejsce w klasztornych ogrodach benedyktynów i cystersów.
Wymagania i uprawa rośliny
Hyzop najlepiej rośnie w ciepłej temperaturze, na piaszczysto-gliniastych glebach, przepuszczalnych z dużymi zasobami wapnia. Stanowisko ma być zdecydowanie jasne, bardzo słoneczne, najlepiej z południową wystawą.
Hyzop można rozmnażać na dwa sposoby:
- na początku wiosny przez wysiew nasion wprost do gruntu;
- przez podział kilkuletniej rośliny na świeże sadzonki.
Kwitnienie
Zazwyczaj w lipcu-sierpniu na szczytach łodyg wyrastają z kątów liści kwiaty. Pojawiają się w pęczkach od jednego do pięciu sztuk. Są bardzo drobne i białej barwie, bladoniebieskiej, różowej lub liliowej. Przez wielu roślina jest mylona z chabrem.
Hyzop lekarski na kaszel
W medycynie ludowej napar z ziela hyzopu rekomenduje się osobom cierpiącym na nieżyt górnych dróg oddechowych, zapalenia oskrzeli, astmę. Zawdzięcza to zawartym w zielu olejkowi eterycznemu. Jednak nie tylko jest ceniony za swoje wykrztuśne właściwości.
Józefek – prozdrowotne zastosowanie
Napar zaleca się również na schorzenia przewodu pokarmowego, np. trawienie. Ponadto zauważa się jego inne pozytywne właściwości:
- jako środek przyspieszający gojenie ran;
- niweluje ból stawów;
- jest moczopędny i wiatropędny;
- pobudza;
- działa bakteriobójczo;
- zmniejsza potliwość.
Zioło ma również szerokie zastosowanie w homeopatii.
Ziele hyzopu – zastosowanie kulinarne
Roślina cieszy się szczególną popularnością w kuchni francuskiej i śródziemnomorskiej.
Liście hyzopu, zarówno suszone jak i świeże, mają specyficzny zapach i balsamiczno-korzenny oraz delikatnie gorzki smak, dzięki czemu używane są jako aromatyczna przyprawa do zup, sałatek oraz dań mięsnych. Można go użyć do zapiekanek, sosów, a nawet doprawić nim marynatę do czosnku.
Ponadto jego olejek jest stosowany do nadawania charakterystycznego aromatu wielu alkoholom, między innymi winom, nalewkom i likierom.
Hyssopus officinalis w ogrodzie
Józefek to nie tylko efektowna roślina ozdobna. Oprócz tego, że jest zielem o niebagatelnym wyglądzie, to również roślina miododajna, więc przyciąga do ogrodu pożytecznych gości, np. pszczoły.
Jeżeli prowadzisz ogródek warzywny, rozważ uprawę ziela hyzopu w towarzystwie kapusty. Zioło skutecznie odstrasza bielinka kapustnika, który żeruje na warzywie.
Hyzop – cena
Nie każdy ma możliwość i chęci do uprawiania własnych ziół, jednak nie stoi to na przeszkodzie korzystania z ich licznych właściwości. Na szczęście od kilku lat panuje „ziołowy zawrót głowy” i nawet najrzadsze zioła dostępne są w sklepach zielarskich, aptekach czy bazarkach. I właśnie tam należy szukać liści i kwiatów hyzopu.
Cena hyzopu lekarskiego waha się od ok. 6 do 12 zł za 100 g ciętego suszonego ziela. Duża różnica wynika z kilku powodów. Przede wszystkim jakości suszu, tego skąd pochodzi, jak drobno jest zmielony i tego, czy uprawa była ekologiczna. Drugi czynnik to marka – w zależności od promocji i wyglądu opakowania cena też się zmienia. Na koniec trzeci i ostatni czynnik, czyli miejsce zakupu. Nadal nie dla wszystkich to jest oczywiste, ale to, czy kupujemy w dużym markecie, sklepie z ekologiczną żywnością BIO czy na platformie internetowej ma znaczenie dla ceny produktu.
Przeciwwskazania
Pamiętaj, że żadne zioło nie zastąpi leków i leczenia, a stosowanie ziół w połączeniu z lekami może mieć wpływ na ich działanie, dlatego najlepiej wcześniej skonsultuj to z lekarzem.
Zbyt duże ilości ziela mogą stanowić ogólne zagrożenie dla zdrowia. Natomiast kobiety w ciąży mają bezwzględny zakaz stosowania hyzopu, ponieważ większe stężenie w organizmie może prowadzić do poronienia.
Hyzop lekarski to ciągle niedocenione zioło, znane wyłącznie z dziko rosnących ładnych, drobnych kwiatów. Tymczasem to niezwykle cenna roślina o wielu zastosowaniach.
