Kąkol polny to prawdziwa zmora upraw zboża. Roślina przysparza rolnikom problemów nie od dzisiaj i doczekała się wielu ludowych nazw. Kąkol znany jest także jako czarnucha, kąkolica i…goździk zbożowy. Ta ostatnia nazwa jest nieprzypadkowa. Roślina wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem, który upodobnia ją do kwiatu. Mimo ładnego wyglądu roślina jest bardzo niebezpieczna i trująca. Co warto o niej wiedzieć?
Kąkol polny – jak go rozpoznać? Charakterystyka
Kąkol polny osiąga od 10 do 100 cm wysokości. Roślina posiada niewielkie liście o lancetowatym kształcie. Wyróżnia się także owłosioną łodygą. Najbardziej charakterystyczny jest jednak kwiat, który składa się z pięciu płatków i posiada ładny różowy lub delikatnie fioletowy kolor. Po przekwitnięciu dość szybko zmienia się w torebkę nasienną, w której znajduje się aż 40 drobnych nasion.
Przyjmuje się, że jednak kokolica w fazie swojego życia może wytworzyć nawet 2500 nasion, które leżąc w glebie, wcale nie tracą zdolności do kiełkowania. Co więcej, roślina jest chwastem segentalnym, co oznacza, że dopasowuje się do cyklu życia innych roślin, dzięki czemu kwitnie i wydaje nasiona razem ze zbożem.
Jaka jest szkodliwość kąkolu?
Kąkol polny jest ekspansywnym chwastem, który potrafi błyskawicznie zająć całą uprawę. Najchętniej zasiedla uprawy zbóż ozimych, ale także pojawia się na uprawach jarych. Szkodliwość chwastu ma związek, z tym że roślina rośnie wraz ze zbożem oraz w tym samym czasie wydaje nasiona. Łatwo więc w trakcie żniw zmieszać kąkol z ziarnem, przez co może się on przedostać do pasz dla zwierząt lub wypieków piekarskich.
Nasiona kąkolu są bardzo trujące. Roślina zawiera wiele substancji toksycznych, które w dużym natężeniu mogą prowadzić do silnego zatrucia u ludzi oraz śmierci zwierząt hodowlanych. Wystarczy obecność zaledwie 2% kąkolu, aby zebrane ziarno zostało uznane za skażone i niezdatne do dalszej obróbki.
Kąkol polny posiada także kuzyna. Jest to kąkol ogrodowy, który czasem pojawia się wśród roślin warzywnych. Kąkol ogrodowy cechuje się mniejszą szkodliwości i można łatwo usunąć go ręcznie.
Jak zwalczać kąkol? Profilaktyka i zwalczanie chwastu
Kąkol polny jest rośliną mało odporną na działanie herbicydów, przez co stanowi coraz mniejszy problem w większości upraw. Wyjątkiem są pola uprawiane ekologicznie, na których czarnucha nadal stanowi duży problem. W tym przypadku kluczowe znaczenie ma profilaktyka oraz stosowanie technik agrarnych. Wśród nich największe znaczenie ma płodozmian. Jeśli zboże zostanie zaatakowane przez fioletowe kwiaty, przez kolejne 2-3 lata lepiej zmienić uprawę na rośliny okopowe, korzeniowe lub motylkowe.
Kąkol można zwalczać także za pomocą środków chemicznych. Należy jednak pamiętać, że jedynym dopuszczonym przez Ministerstwa Środkiem biobójczym do zwalczania chwastów jest dikamba. Mimo niewielkiego wyboru środków kąkol polny jest na szczęście podatny na działanie substancji. Aby na stałe wyeliminować problem, należy stosować intensywne opryski.
Kąkol polny – niebezpieczny dla upraw
Kąkol polny posiada niepozorny wygląd i może wydawać się zwykłym polnym kwiatem. Kąkolica jest jednak prawdziwą zmorą dla upraw oraz ma silnie toksyczny skład. Wystarczy 2% kąkolu w zbożu, aby ziarna były wycofywane z dalszej obróbki. Kąkol jest szkodliwy dla ludzi i zwierząt. Roślina może powodować silne zatrucia, a nawet śmierć. Na szczęście stosowanie metod agrotechnicznych i biocydów pozwala skutecznie wyeliminować niebezpieczny chwast.
