Gyromitra esculenta, czyli piestrzenica kasztanowata, to grzyb o wyjątkowym charakterze. Pomimo swojej niezaprzeczalnej urody, kryje w sobie tajemnice, które mogą być niebezpieczne dla nieświadomych zbieraczy.
Historia i klasyfikacja
Pierwsze opisanie piestrzenicy kasztanowatej miało miejsce w 1800 roku przez Christiana Hendrika Persoona. Chociaż pierwotnie została nazwana Helvella esculenta, to Elias Fries w 1849 roku przeniósł ją do rodzaju Gyromitra. W ciągu lat była ona także znana pod różnymi synonimami.
Morfologia gyromitry
Owocniki gyromitry przypominają pokrojem podstawczaki i są charakterystycznie pofałdowane, a ich główka ma barwę od żółtobrązowej do czarnobrązowej. Trzon jest krótki, nieregularny i z czasem może nabierać fioletowoczerwonego odcienia.
Gatunki podobne
Chociaż piestrzenica kasztanowata jest unikalna, istnieją inne gatunki, które mogą być z nią mylone, takie jak piestrzenica olbrzymia czy piestrzenica wzniesiona. Ważne jest jednak, aby pamiętać o różnicach między nimi, zwłaszcza gdy chodzi o środowisko występowania i cechy morfologiczne.
Występowanie i siedlisko
Znajdowanie gyromitry w Europie może być wyjątkowe, ponieważ nie występuje ona wszędzie. W Polsce możemy ją spotkać na niżu oraz w niższych położeniach górskich. Preferuje ona lasy sosnowe oraz zręby i piaszczyste gleby.
Znaczenie kulinarne
Mimo że piestrzenica kasztanowata jest często mylona ze smardzem jadalnym, zawiera toksyczną gyromitrynę. Pomimo swojego łacińskiego przymiotnika „esculenta” oznaczającego „jadalny”, w wielu krajach Europy jest uznawana za grzyb trujący. Konsumpcja jej może prowadzić do poważnych zatruć.
Ciekawostki filatelistyczne
Piestrzenica kasztanowata zdobiła również znaczek pocztowy wyemitowany przez Pocztę Polską w 2012 roku. Ten fakt świadczy o jej niezaprzeczalnej popularności i rozpoznawalności w kulturze.
