Jeżeli podczas wyprawy do lasu zdarzyło ci się zobaczyć puszyste darnie o pięknym, ciemnozielonym odcieniu, najprawdopodobniej natrafiłeś na płonnik pospolity – mech, który rośnie na obszarze niemal całej Polski. Jeśli natomiast nie udało ci się do tej pory zetknąć się z płonnikiem, a interesuje cię dokładny teren, na którym występuje i przede wszystkim, jak go rozpoznać, zapoznaj się z poniższym tekstem!
Występowanie płonnika pospolitego
Płonnik pospolity (łac. polytrichum commune) jest mchem z rodziny płonnikowatych. Można natkać się na niego w całej Polski, zarówno w obszarach górzystych, jak i na nizinach. Występuje na wilgotnych terenach, np. w lasach, na torfowiskach oraz łąkach. Najlepiej czuje się na kwaśnych podłożach.
Płonnik pospolity – morfologia
Płonnik pospolity to gatunek dość zmienny. Może on osiągać wysokość nawet 30-40 cm lub zaledwie 3-4 cm, w zależności od warunków, w jakich dorasta. Częścią nadziemną płonnika pospolitego jest rozgałęziona albo prosta łodyga, na której znajdują się drobne, zielone lancetowate listki. Zadaniem liści jest prowadzenie fotosyntezy oraz zbieranie i magazynowanie wody z deszczu, rosy, a nawet wilgotnego powietrza. Można łatwo rozpoznać, kiedy wysychają: zmniejszają wówczas swoją powierzchnię zwijając się i ściśle przylegając do łodyżki. Dzięki temu mech wyparowuje wodę.
Dolna część łodyżki posiada tzw. chwytniki, które służą do mocowania mchu w podłożu. W okresie letnim na szczycie łodygi pojawiają się natomiast bezlistne łodyżki. Są pozbawione chlorofilu, a na ich górze znajduje się zarodnia. Im wyżej się znajduje, tym dalej zarodniki mogą być rozniesione przez wiatr. Najczęściej ma to miejsce w okresie, kiedy powietrze jest bardzo suche. Wówczas zarodnia kurczy się, a jej wieczko odpada, uwalniając znajdujące się w niej zarodniki.
Ciekawym aspektem płonnika pospolitego jest fakt, że jego jednoznaczne odróżnienie od innych gatunków mchu jest możliwe dopiero na podstawie obserwacji przekroju listków pod mikroskopem.
Status ochronny mchu polytrichum commune
Płonnik pospolity jest rośliną, którą w Polsce obejmuje częściowa ochrona gatunkowa. Oznacza to, że w określonych przypadkach dopuszcza się możliwość redukcji jego liczebności. Ponadto pozyskiwanie i przetrzymywanie mchu bez zezwolenia jest niedozwolone.
Płonnik pospolity otrzymał swój status w 2001 roku, który, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2014, został podtrzymany.
