Czermień błotna – rozmieszczenie geograficzne
Czermień błotna (łac. Calla palustris) jest gatunkiem z rodziny obrazkowatych. To roślina rodzima dla półkuli północnej, szczególnie klimatu umiarkowanego oraz subarktycznego. W Polsce występuje pospolicie od strefy niżowej, aż po Podkarpacie (chociaż tam stanowi gatunek zagrożony, co jest wynikiem eksploatacji torfowisk).
Calla palustris – morfologia i biologia
Czermień błotna osiąga wysokość 15-40 cm; jej korzenie sięgają nawet do 0,8 m głębokości. Liście Calla palustris pojawiają się na całej długości kłącza, w dwóch szeregach. U nasady znajdują się długie i wolne języczki. Blaszki przyjmują jasnozielony kolor i szeroko jajowaty kształt, z sercowatą nasadą oraz spiczastym wierzchołkiem. Czermień błotna posiada kwiatostany w kształcie kolby, otoczone piękną, białą pochwą kwiatostanową, wyrastającą na wzniesionej szypułce. Jesienią czermień pokrywa się czerwonymi jagodami, zebranymi w kolbowaty owocostan. Znajdują się w nich brązowe jajowate nasiona.
Okres kwitnienie rośliny przypada na maj-sierpień, w zależności od panujących warunków klimatycznych. Przedsłupne kwiaty są zapylane przez owady, zazwyczaj bzygowate. Kiedy owoce dojrzeją, kolba pokłada się i zanurza w zbiorniku wodnym. Przez to, że nasiona są otoczone śluzem, mogą pływać; przenoszą się przez wodę albo przylepiają do ptaków. Roślina może rozmnażać się również wegetatywnie przy pomocy kłącza.
Właściwości czermieni błotnej
Czermień błotna posiada wiele właściwości; jest rośliną zarówno ozdobną, jak i leczniczą, a niekiedy także wykorzystywaną w kuchni.
- Jako roślina ozdobna uprawiana jest w w wielu oczkach wodnych. Ze względu na swoje piękne kwiaty od razu przyciąga wzrok postronnych i nadaje zbiornikowi wodnemu odpowiedniego klimatu.
- Kłącze czermieni zawierają skrobię, dlatego w Szwecji dodawano je do mąki. W Bangladeszu natomiast jest podstawą dania podobnego do curry. Rdzenne ludy Ameryki Północnej nierzadko wykorzystywały natomiast wysuszone i sproszkowane jagody oraz nasiona; nie są one zbyt smaczne, jednak posiadają wiele wartości odżywczych.
- Lecznicze działanie czermieni błotnej zostało odkryte przez rdzenne ludy Ameryki. Przedstawiciele plemienia Gitkan przemywali naparem z korzeni oczy, rozprawiali się krwotokami i problemami z układem oddechowym. Plemię Kri stosowało roślinę do leczenia bólu w nogach, Irokezi natomiast używali okładów z pędów i korzeni celem leczenia ukąszeń niektórych węży. Plemię Potowatomi używało rośliny przy różnorodnych obrzękach. Obecnie napary i okłady z czermieni błotnej wykorzystuje się wyłącznie w medycynie ludowej.
Warto pamiętać, że czermień błotna jest rośliną trującą; dopiero ususzona albo ugotowana traci te właściwości. Czermień zawiera takie składniki jak alkaloid oraz kryształy szczawiany wapnia. Przy kontakcie ze śluzówką układu pokarmowego można odczuć pieczenie, ponadto występuje stan zapalny warg, języka i gardła, co sprawia, że utrudnione jest mówienie. Spożycie większej ilości rośliny może wywołać biegunkę, a nawet paraliż. Sok czermieni błotnej wywołuje silne podrażnienie, a jego kontakt z oczami powoduje obrzęk, pieczenie oraz łzawienie. Czermienią mogą zatruć się nie tylko ludzie, ale także i zwierzęta hodowlane.
Uprawa i pielęgnacja wodnej rośliny
Czermień błotna najlepiej rozwija się w wodzie stojącej lub płynącej bardzo delikatnym nurtem. Najlepiej sprawdzi się w zbiornikach, które posiadają żyzne i błotniste podłoże, o kwaśnym odczynie (np. na bazie kwaśnego torfu). Możliwe jest również umieszczenie rośliny na pływającej wyspie. Chociaż najlepiej czuje się w dobrze nasłonecznionych miejscach, przystosowuje się również do zacienionych punktów.
Rozmnażanie czermieni błotnej odbywa się przez podział kłączy (najlepiej wczesną wiosną) albo z nasion. Dużą zaletą rośliny jest odporność na większość chorób i szkodników. Ponadto charakteryzuje ją duża mrozoodporność. Z zabiegów pielęgnacyjnych zalecane jest przede wszystkim regularne usuwanie uschniętych i obumierających liści i kłączy.
Czermień błotna – podsumowania
Czermień błotna to nie tylko piękna, ale i pożyteczna roślina, o wielu ciekawych właściwościach. Jeżeli chcesz ozdobić nią swoje oczko wodne, nic nie stoi na przeszkodzie – jej sadzenie i pielęgnacja są bardzo proste!
