Tabela – właściwości
| Zagadnienie | Opis |
| Jadalny czy nie? | Okratek australijski jest grzybem niejadalnym, a nawet lekko trującym. Zawiera substancje drażniące i wywołujące mdłości. |
| Sezon | W Polsce owocniki okratka australijskiego pojawiają się od lipca do października. |
| Występowanie | Pierwotnie występował w Australii i Nowej Zelandii. Obecnie rozprzestrzenił się na inne kontynenty, ale w Europie jest bardzo rzadki. W Polsce znany jest z około 100 stanowisk, głównie w południowej części kraju. |
| Wygląd | Charakterystyczny wygląd — na początku przypomina jajo, później rozwija się w kwiatopodobną formę z czerwonymi, gwiaździście ułożonymi ramionami. |
| Rozmiar | Wysokość do 15 cm. |
| Właściwości | Wydziela nieprzyjemny zapach padliny. |
| Zastosowanie w kuchni | Brak zastosowania, grzyb niejadalny. |
Cechy mikroskopowe okratka
Mikroskopowa analiza okratka australijskiego wykazuje obecność wąsko-eliptycznych, przezroczystych zarodników o rozmiarach 4-7,5 × 2,5 μm. Podczas dojrzewania owocnika wytwarza się na jego powierzchni śluzowata warstwa zarodnikonośnej gleby. Ma ona bardzo charakterystyczny, nieprzyjemny zapach przypominający odór padliny.
Występowanie i siedlisko
Okratek australijski pierwotnie występował w Australii, Nowej Zelandii i na wyspach Pacyfiku. Prawdopodobnie został zawleczony do Europy wraz z ziemią i roślinami sprowadzanymi z Australii do ogrodów botanicznych. W Polsce po raz pierwszy zaobserwowano go w 1975 roku w okolicach Biłgoraja. Preferuje żyzne, dobrze nawożone gleby w młodych lasach i zaroślach.
Znaczenie okratka australijskiego
Mimo że okratek australijski nie ma znaczenia kulinarnego ze względu na swoje właściwości trujące, odgrywa istotną rolę ekologiczną jako reducent (rozkładający materię organiczną) w ekosystemach, w których występuje. Jego niecodzienny, kwiatopodobny wygląd sprawia też, że jest obiektem zainteresowania miłośników grzybów.
Ciekawostki
- Okratek australijski należy do grupy grzybów zwanych kwiatowcami ze względu na swój niezwykły, przypominający kwiat wygląd.
- Jego angielska nazwa „octopus stinkhorn” oznacza „ośmiornica-śmierdziel” i nawiązuje zarówno do kształtu, jak i zapachu tego grzyba.
- Z powodu swojej egzotycznej formy okratek australijski stał się symbolem różnorodności biologicznej w Australii i jest przedstawiany na znaczkach pocztowych tego kraju.
Podsumowanie
Okratek australijski to fascynujący, choć bardzo rzadki w Polsce gatunek grzyba z rodziny sromotnikowatych. Jego nietypowy, przypominający kwiat kształt, jaskrawe ubarwienie i charakterystyczny zapach sprawiają, że mimo braku znaczenia kulinarnego jest obiektem zainteresowania grzybiarzy i miłośników przyrody. Warto mieć nadzieję, że dzięki ochronie różnorodności biologicznej ten niezwykły grzyb będzie mógł utrzymać się w polskich lasach.
