Tabela – właściwości

Spis treści pokaż
ZagadnienieOpis
Jadalny czy nie?Grzyb jadalny w młodym wieku, kiedy cały jest jeszcze biały. Starsze okazy ciemnieją i nie nadają się do spożycia.
SezonW Polsce owocniki pojawiają się od kwietnia do listopada.
WystępowanieRozpowszechniony w Europie, Ameryce Północnej, Australii. W Polsce pospolity na łąkach, w lasach i w pobliżu zabudowań.
WyglądBiały włóknisty kapelusz o wysokości 5-10 cm, cylindryczny trzon wysokości 10-20 cm i średnicy 0,8-2 cm, pierścień.
RozmiarKapelusz osiąga średnicę do około 15 cm, trzon długość do 20 cm.
WłaściwościMłode okazy mają delikatny smak i miąższ. Podczas dojrzewania cały owocnik rozpływa się w czarną ciecz.
Zastosowanie w kuchniMłode kapelusze nadają się do zup, ciemnych sosów, można je także smażyć w cieście.

Wartości odżywcze i lecznicze

Czernidłak kołpakowaty zawiera białko, tłuszcze, węglowodany i substancje mineralne takie jak potas, fosfor, magnez i wapń. Z tego względu ma pewne właściwości odżywcze i zdrowotne. Dawniej stosowano go w leczeniu niektórych chorób, m.in. do łagodzenia hemoroidów. Obecnie jednak jego właściwości lecznicze nie są potwierdzone badaniami.

Zbieranie i przygotowanie potraw

Grzyb ten należy zbierać w młodym stadium rozwoju, gdy kapelusz jest jeszcze całkowicie biały i zamknięty. Nie nadają się starsze okazy, które zaczynają ciemnieć i rozpływać się. Przed spożyciem należy dokładnie oczyścić z piasku i ziemi. Kapelusze można przygotowywać na różne sposoby – gotować w zupach, smażyć w cieście, dusić w sosach. Nie zaleca się dodawać czosnku i innych ostrych przypraw, które zagłuszają delikatny smak grzyba.

Ciekawostki

  • Dawniej uważano błędnie, że czernidłak kołpakowaty jest trujący w połączeniu z alkoholem. Badania wykazały, że nie zawiera takich substancji.
  • Angielska nazwa grzyba „Shaggy Ink Cap” oznacza dosłownie „kosmaty czarny kapelusz”.
  • W Irlandii nazywany jest „lawyers’ wig” czyli „peruka prawnika”, ze względu na biały kosmaty wygląd.
  • W Japonii używa się go do barwienia jajek na czarno w technice shibori.

Podsumowanie

Czernidłak kołpakowaty to pospolity w Polsce grzyb o dużej wartości spożywczej. Młode okazy można wykorzystywać w kuchni na wiele sposobów. Należy jednak zbierać tylko młode, całkowicie białe owocniki i przygotowywać je odpowiednio, aby zachować ich delikatny smak. Grzyb ten ma ciekawą budowę i charakterystyczne zachowanie podczas dojrzewania.

Zobacz także:
Archiwum: wrzesień 2023